Naukowy gigant pod Grenoble

W dwudniowych obradach uczestniczyli przedstawiciele władz, badacze i nauczyciele z 14 ośrodków akademickich: Argonne/Chicago, Drezna, Harwell Daresbury (W. Brytania), Hsinchu (Tajwan), Karlsruhe, Lozanny, Montrealu, Pasadeny, Rio de Janeiro, Singapuru, Technion/Hajfa, Tsukuby (Japonia), Warszawy oraz gospodarzy. Wymienili oni doświadczenia w zarządzaniu ośrodkami innowacji, kryteria sukcesu oraz możliwości rozwoju przemysłowego i sposoby finansowania.

Niezależnie od historii tych ośrodków, wielkości i sytuacji geograficznej, wszystkie mają takie same problemy: wybór technologii: skupić się na jednej dziedzinie czy na wielu;  czy prowadzić prace badawczo-rozwojowe dla dużych firm czy zapewnić warunki do tworzenia firm start-upów; postawić na masowe wyższe uczelnie i jednostki badawcze czy elitarne szkoły techniczne i zarządzania? Wreszcie: co zrobić, by stać się atrakcją dla przedsiębiorstw i badaczy.

Francuski MIT

GIANT, od Grenoble Innovation for Advanced New Technologies, czyli Ośrodek Innowacji w zakresie Zaawansowanych Nowych Technologii w Grenoble ma być drugim we Francji (po podparyskim Saclay) campusem technologii, "francuskim MIT", z ambicją by stać się jednym z 20 takich ośrodków na świecie.

Projekt zlokalizowano w Grenoble ze względu na tradycje akademicko-naukowe miasta. Inicjatorem pomysłu był w 2006 r. dyrektor Komisariatu Energii Atomowej CEA, Jean Terme, były pracownik Philipsa Thomsona CSF, Alcatela i STMicroelectronics, twórca pierwszego w Europie ośrodka badawczego mikro- i nanotechnologii Minatec.

Założyciele, to: Komisariat Energii Atomowej CEA, Francuski Ośrodek Badań Naukowych CNRS, Szkoła Zarządzania w Grenoble, Politechnika w Grenoble INP, Uniwersytet im. Josepha Fouriera, Europejskie Laboratorium Biologii Molekularnej EMBL, Europejski Ośrodek Synchrotronu Atomowego ESRF, Instytut im. Laue — Langevina. Władze miasta wniosły w aporcie działkę 250 ha.

Ośrodkiem zarządza komitet pilotujący złożony z szefów instytucji założycielskich, który zbiera się 6 razy w roku. Kierunki działania opracowują grupy robocze, w których założyciele są też reprezentowani. Sprawami administracyjnymi zajmie się kilkunastu etatowych pracowników, z rocznym budżetem 300 tys. euro — wyjaśnia zastępca mera ds. rozwoju, Stephane Siebert.

Baterie dla Renaulta

Podmioty w campusie prowadzą prace badawcze w zakresie mikro- i nanotechnologii (technologie informacji), nowych technologii w energetyce niskowęglowej i biotechnologii (ochrona zdrowia). Odrębnym pionem są badania podstawowe, zarządzanie technologią, prace badawcze na użytek przemysłu (np. nad bateriami nowej generacji do aut elektrycznych Renaulta). Ważną częścią działalności jest pomoc przy tworzeniu firm. Wreszcie działalność oświatowa: kształcenie studentów, inżynierów, doktorów. W ośrodku pracuje dzisiaj 6 tys. naukowców, 5 tys. osób w firmach przemysłowych, studiuje tutaj 5 tys. studentów. Rocznie publikują oni 5 tys. prac naukowych i rejestrują 500 patentów. Budżet ośrodka wynosi 800 mln euro rocznie.

GIANT ma na razie 300 stałych mieszkańców. Docelowo ma tu pracować 10 tys. naukowców z całego świata, 7 tys. w przemyśle, uczelnie będą kształcić 10 tys. słuchaczy. W „trójkącie przyszłości" ma mieszkać 10 tys. osób.

Finanse

Infrastruktura ośrodka — laboratoria, sale uczelniane, biura, mieszkania dla pracowników, naukowców, akademiki, obiekty sportowe, parki, drogi dojazdowe, przedłużenie linii tramwajowych, rozbudowa dworca, itp. — mają być gotowe w 2015 r. Koszt tej inwestycji ocenia się na 1,2 — 1,5 mld euro. Wyposażenie będzie przynajmniej trzykrotnie droższe — szacuje Stephane Siebert. Zaś finansowanie podzielono w następujących proporcjach: 33 proc. środków dostarczy sektor prywatny, 30 proc. da państwo, a ponad 20 proc. władze lokalne i regionalne, resztę wpływy z projektów. Bo nauka musi też na siebie zarabiać.

—W tej chwili w ośrodku mamy 300 mieszkańców, docelowo ma być 10 tys., bo tak duży teren musi być zamieszkały. Przewidujemy budowę 30 tys. mieszkań dla wszystkich, którzy zechcą przenieść się tu na stałe, z Francji i ze świata — dodaje Siebert. — Musi powstać normalne miasto, sklepy, kina, restauracje. Powstanie liceum z programem nauczania w 6 językach. Gwarancją sukcesu jest to, że to projekt republikański — niezależny od rządzącej ekipy - uważa wice-mer Grenoble.

Wypowiedzi ludzi związanych z GIANT są optymistyczne. Chwalą lokalizację, dostęp do kultury, łatwy dojazd do innych miast we Francji i w Europie. Zależy im na ściągnięciu naukowców z zagranicy. Językiem roboczym w GIANT jest angielski, ale poza campusem trzeba jednak znać francuski.