Polska dogania UE, ale powoli

Polska jest jednym z najbardziej uprzemysłowionych krajów Unii Europejskiej – wynika z raportu przedstawionego wczoraj w Brukseli. Przemysł tworzy u nas 29 procent produktu krajowego brutto, podczas gdy średnio w UE jest to 22,9 proc. Bardziej uprzemysłowione są: Czechy, Rumunia, Irlandia, Węgry, Niemcy, Słowacja, Litwa, Słowenia i Austria.

Nie oznacza to jednak, że produkujemy dobra konkurencyjne na światowych rynkach. W kategorii konkurencyjności zostaliśmy ulokowani w 3. grupie, tzw. goniących, w towarzystwie innych nowych państw członkowskich UE: Bułgarii, Czech, Estonii, Chorwacji, Łotwy, Litwy, Węgier, Rumunii i Słowacji.

Poniżej unijnej średniej

Najlepsza grupa obejmuje kraje, które nie tylko są konkurencyjne, ale jeszcze swoją konkurencyjność poprawiły od ostatniego badania w 2007 roku. Na czele są Niemcy, Dania, Luksemburg, Austria i Szwecja, nieco za nimi Belgia, Holandia, Irlandia, Finlandia, Wielka Brytania, Francja i Hiszpania.

15,1 procent wyniósł udział przemysłu w produkcie krajowym brutto Unii Europejskiej w 2012 roku

Drugą grupę tworzą kraje, gdzie konkurencyjność jest co prawda wyższa niż unijna średnia, ale w ostatnich latach uległa pogorszeniu. Są to: Włochy, Grecja, Cypr, Malta, Portugalia i Słowenia.

– Polska pod względem konkurencyjności lokuje się znacznie poniżej unijnej średniej. Ale szybko redukujecie różnicę – mówi „Rz" jeden ze współautorów raportu. Komisja Europejska opisuje konkurencyjność jako zestaw 26 wskaźników, które opisują dziedziny takie, jak innowacyjność i wydajność, energochłonność, wyniki w eksporcie, otoczenie biznesu i infrastruktura, administracja publiczna i dostęp do finansowania oraz inwestycje.

Tylko w kilku kategoriach polskie osiągnięcia są lepsze od unijnej średniej. Np. mamy wyższy odsetek absolwentów szkół wyższych na kierunkach ścisłych i technicznych. Nie przekłada się to jednak na praktykę, bo absolwentów szkół wyższych jest w przemyśle wytwórczym proporcjonalnie mniej niż w UE. Nie są też oni źródłem innowacyjności, bo wydatki na badania i rozwój ponoszone przez polski przemysł są zdecydowanie mniejsze (w relacji do PKB) niż średnio w UE. Mniejsza też jest wydajność pracy  i – co gorsza – w przemyśle zmniejszyła się jeszcze w ciągu ostatnich lat.

Dla odmiany, co jest pozytywnym zjawiskiem, zwiększyła się wydajność pracy w całej gospodarce. Jeszcze w 2007 roku wynosiła ona 56 proc. średniej unijnej, ale w 2011 roku – już 69 proc., a w 2012 roku wzrosła do 71 proc.

Poprawa w administracji

Europejski przemysł od lat cierpi z powodu wysokich cen energii, co prowadzi do delokalizacji – przenoszenia produkcji poza UE. Ceny energii elektrycznej dla przedsiębiorstw wzrosły we wszystkich krajach, choć akurat w Polsce wzrost był umiarkowany. I ich poziom pozostaje ciągle, podobnie jak w innych krajach naszego regionu, poniżej średniej UE.

Problemem obserwowanym w niektórych państwach UE jest dostęp do finansowania, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Kryzys i związana z tym niepewność powodują, że banki niechętnie finansują firmy. A to negatywnie odbija się na inwestycjach, kluczowych dla wzrostu gospodarczego w przyszłości.

Polska na tym tle wypada dobrze. Jesteśmy liderem, jeśli chodzi o dostęp MŚP do finansowania, choć mamy problem z finansowaniem przedsiębiorstw na wczesnych etapach ich działalności. A to jest kluczowe dla innowacyjności.