Z parkietu na ekran

100 lat temu, 23 sierpnia 1912 roku, urodził się Gene Kelly (zm. w 1996 r.) Tekst z archiwum "Rzeczpospolitej"

Film muzyczno-taneczny ma trwałe miejsce w historii kina. Najsławniejszymi tancerzami byli w przeszłości Fred Astaire i Gene Kelly, a w końcu lat 70. John Travolta. Do tej pozycji aspirował w latach 80. Patrick Swayze.

Fred Astaire (1899 - 1987)

Elegancki perfekcjonista szlifujący w nieskończoność każdy ruch, kontrolujący partnerki i ustawienia kamery, pełen wdzięku i technicznie doskonały tańca uczył się w Alvienne School of the Dance w Nowym Jorku oraz w Studiu Tańca Scenicznego Neda Wayburna. Na estradzie debiutował w 1906 r., partnerując swej siostrze Adeli. Wspólnie tańczyli w wodewilach i rewiach do 1931. Gdy w 1933 r. upomniało się o niego kino, po pierwszej próbie kamerowej otrzymał ocenę: "Nie potrafi grać ani śpiewać. Trochę tańczy". Ale już pierwsze filmy z jego udziałem: "Karioka", "Wesoła rozwódka", "Panowie w cylindrach" zapewniły mu sławę, w istotny sposób wpływając na rozwój tego gatunku kina. Tańczył wówczas (w 10 filmach) z Ginger Rogers, potem partnerowały mu m.in. Rita Hayworth, Judy Garland, Cyd Charisse, Audrey Hepburn. W 1950 r. dostał specjalnego Oscara za zasługi dla rozwoju musicalu filmowego. Po raz ostatni zatańczył na ekranie w "Tęczy Finiana" (1968) Coppoli. Stworzył też doskonałe kreacje dramatyczne m.in. w "Ostatnim brzegu" (1959) i "Płonącym wieżowcu" (1974). Za tę drugą nominowano go do Oscara.

Gene Kelly (1912 - 1996)

Tancerz, aktor, reżyser, choreograf - zrewolucjonizował musical filmowy lat 40. i 50., budując sekwencje taneczne opowiadające jakąś historię i będące integralną częścią filmowej fabuły. W partiach solowych potrafił nadać tańcowi wymiar swoistej medytacji, pokazać np. samotność bohaterów.

Tańca zaczął się uczyć będąc dzieckiem. Już w college'u występował z bratem, Fredem, w scenkach taneczno-wokalnych. W 1934 r. założył szkołę tańca. W 1938 r. debiutował na Broadwayu. W filmie zabłysnął w "Modelce" (1944), a już rok później nominowano go do Oscara za "Podnieść kotwicę". Jego największe ekranowe sukcesy taneczne to "Amerykanin w Paryżu" (1951), "Deszczowa piosenka" (1952), którą współreżyserował ze Stanleyem Donenem, "Zaproszenie do tańca" (1955), za które otrzymał Grand Prix Złotego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie Zachodnim. W 1952 r. dostał honorowego Oscara za ogólny wkład w choreografię filmową. Na początku lat 60. wyreżyserował balet "Pas de deux" w Operze Paryskiej. Był też współtwórcą dwuczęściowego dokumentu o musicalach "Oto rozrywka" (1974).

John Travolta (1954)

Tańca uczył się od dzieciństwa. Porzucił szkołę średnią i związał się z sezonową grupą teatralną. Potem przeniósł się do Kalifornii, gdzie udało mu się dostać rolę w tourn?e musicalu "Grease", a w 1975 r. - w broadwayowskiej obsadzie tego spektaklu. Wystąpił tam także w musicalu "Over Here!". Stał się sławny dzięki rolom w kinowych musicalach disco "Gorączka sobotniej nocy" (1977 - nominacja do Oscara), gdzie zagrał króla wielkomiejskiej dyskoteki, i "Grease" (1978). Po thrilerze "Wybuch" (1981) i muzycznym "Staying Alive" (1983) przeżył zmierzch popularności. Przypomniał o sobie w trzyczęściowym cyklu popularnych komedii familijnych "I kto to mówi" (1989 - 1993). Przełomem w jego karierze była rola płatnego zabójcy w "Pulp Ficton" (1994 - nominacja do Oscara) z pamiętnym tańcem z naćpaną żoną szefa, graną przez Umę Thurman. Od tej pory, choć już nie tańczy, należy do najbardziej kasowych gwiazd Hollywood (m. in. "Dorwać Małego", "Fenomen", "Michael", "Bez twarzy", "Miejski obłęd", "Barwy kampanii", "Cienka czerwona linia", "Adwokat", "Sprawa honoru", "Kod dostępu", "Teren prywatny", "Sekcja 8.").

Patrick Swayze (1952-2009)