Forum Ekonomiczne

„Rzeczpospolita” na Forum Ekonomicznym w Karpaczu 2025

Reklama

Unia wobec wyzwań zdrowotnych

Europa coraz bardziej odstaje od USA i Chin, szczególnie w zakresie leków biologicznych – mówił Adam Jarubas, szef Komisji Zdrowia Publicznego (SANT) w Parlamencie Europejskim. Według niego nowe regulacje powinny zawierać mechanizmy zachęcające do inwestycji w badania.

Publikacja: 05.09.2025 00:23

Ważna dyskusja o zdrowiu. Na scenie: Adam Jarubas i Dominika Pietrzyk z „Rzeczpospo- litej”

Ważna dyskusja o zdrowiu. Na scenie: Adam Jarubas i Dominika Pietrzyk z „Rzeczpospo- litej”

Foto: Maciek Zygmunt

SANT, dotychczas podkomisja, od stycznia ma rangę niezależnej, legislacyjnej, pełnej komisji Parlamentu Europejskiego. Adam Jarubas podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu podkreślił, że momentem przełomowym dla tej decyzji była pandemia. – Uświadomiliśmy sobie, że przybywa wyzwań, co do których aktywność pojedynczego państwa jest niewystarczająca. Pandemia pokazała, że mogliśmy działać efektywniej, współpracując ze sobą – mówił.

Nowe gremium pracuje obecnie nad największą od dwóch dekad reformą rynku leków, tzw. pakietem farmaceutycznym. – Jeszcze w czerwcu udało się przygotować w Radzie podejście ogólne, czyli mandat do negocjacji z Parlamentem i Komisją Europejską – mówił Jarubas. Dodał, że negocjacje trójstronne już trwają, a celem jest przyjęcie dwóch dokumentów – rozporządzenia i dyrektywy – jeszcze w tym roku.

Trzeba budować odporność na kryzysy

Drugim obszarem prac jest akt o lekach krytycznych, który ma zabezpieczyć Europę na wypadek kryzysów geopolitycznych. – Unia jest zależna od dostaw substancji czynnych z Azji, w niektórych przypadkach nawet w 80 proc. – podkreślił Jarubas. – Gdyby na skutek sankcji albo wojny doszło do przerwania łańcuchów dostaw, mogłoby to oznaczać tragedie w szpitalach – zwrócił uwagę. W tym samym obszarze Komisja przygotowuje także propozycję aktu o biotechnologii. Jarubas zauważył, że Europa zaczyna odstawać od Stanów Zjednoczonych i Chin, szczególnie w zakresie leków biologicznych. Jak stwierdził, „w regulacjach będziemy starali się zapisać motywatory, żeby nie tracić dystansu, bo świat ucieka”.

Według przewodniczącego poważnym problemem jest ociężałość administracyjna Unii Europejskiej. – Zwłaszcza w badaniach klinicznych czy rejestracji nowych urządzeń medycznych procedury są zbyt skomplikowane – ocenił. Dodał, że Komisja Europejska jest zobowiązana do przeglądu regulacji, by uprościć system i przyspieszyć procesy innowacyjne.

Po Europejskim Planie Walki z Rakiem z 2021 roku Bruksela przygotowuje kolejne strategie. – Komisja chce zaproponować strategię chorób kardiowaskularnych – głównego dziś zabójcy Europejczyków – a także chorób neurodegeneracyjnych i zdrowia psychicznego, być może w postaci zintegrowanej strategii zdrowia mózgu – wyjaśnił Jarubas. Podkreślił jednak, że są to jedynie rekomendacje, ponieważ zdrowie pozostaje wyłączną kompetencją państw członkowskich. – Komisja może jedynie apelować i zachęcać poprzez instrumenty finansowe – tłumaczył.

Reklama
Reklama

Ważną kwestią są też relacje z USA. – Mamy cła na leki innowacyjne, choć na generyki nie. Parlament będzie musiał zatwierdzić kompromis, ale nie wszystkim on się podoba – powiedział Jarubas. Przypomniał, że część europosłów sprzeciwia się kształtowi porozumienia. – Gdyby PE odrzucił dokument, kłopot w relacjach handlowych mógłby jeszcze narastać – stwierdził. Europoseł wskazał, że najlepszym rozwiązaniem byłby powrót do idei Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTIP). – Podejście europejskie jest takie, żeby było jak najmniej obciążeń, a najlepiej, żeby ustanowić wolny przepływ towarów i usług – deklarował.

Finansowanie programów zdrowotnych

Odniósł się też do nowej perspektywy budżetowej UE. – Budżet integruje wiele dotychczas odrębnych polityk, jak spójność czy rolnictwo, w jeden fundusz konkurencyjności o wartości ponad 350 mld euro – wyjaśnił Jarubas. Jak dodał, zdrowie znalazło się w jednym z czterech filarów, obok dekarbonizacji, obronności i cyfryzacji, ale „wydatki na zdrowie będą musiały rywalizować z innymi celami”.

Europoseł zwrócił uwagę, że 20 proc. budżetu przeznacza się obecnie na spłatę pożyczek zaciągniętych na KPO, co ogranicza pole manewru. W jego ocenie potrzebne są nowe dochody własne. – Jednym z pomysłów jest udział w akcyzie od wyrobów tytoniowych. To mogłoby być źródłem finansowania programów zdrowotnych – mówił. Przypomniał jednak, że decyzje w tej sprawie wymagają jednomyślności Rady.

Jarubas mówił też o profilaktyce zdrowotnej. Jak zauważył, harmonizacja w tej dziedzinie jest ograniczona, ale możliwe jest wypracowanie wspólnych standardów. – Profilaktyka jest obszarem, gdzie powinno być podejmowanych więcej działań, najlepiej wspartych funduszem europejskim – podkreślił. Odwołał się też do własnych doświadczeń z czasów marszałkowania województwem świętokrzyskim. – Świętokrzyskie Centrum Onkologii realizowało projekt profilaktyczny o wartości 15 mln zł, docierając do małych środowisk z badaniami ginekologicznymi, kupując mammobusy. Widać, że takie instrumenty finansowe mają sens – przekonywał.

Jarubas wyraził też uznanie dla determinacji europejskiego komisarza ds. zdrowia, Węgra Olivera Várhelyiego . – Widać, że chce zapisać się jako ktoś odpowiedzialny za kamień węgielny europejskiej polityki zdrowia – stwierdził. Podkreślał, że w komisji zdrowia rzadziej dochodzi do politycznych sporów, co pozwala skupić się na merytorycznej pracy. – Wierzę, że w zdrowiu, wyciągając doświadczenia z pandemii, uda nam się zrobić więcej dla dobra obywateli – podsumował.

SANT, dotychczas podkomisja, od stycznia ma rangę niezależnej, legislacyjnej, pełnej komisji Parlamentu Europejskiego. Adam Jarubas podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu podkreślił, że momentem przełomowym dla tej decyzji była pandemia. – Uświadomiliśmy sobie, że przybywa wyzwań, co do których aktywność pojedynczego państwa jest niewystarczająca. Pandemia pokazała, że mogliśmy działać efektywniej, współpracując ze sobą – mówił.

Nowe gremium pracuje obecnie nad największą od dwóch dekad reformą rynku leków, tzw. pakietem farmaceutycznym. – Jeszcze w czerwcu udało się przygotować w Radzie podejście ogólne, czyli mandat do negocjacji z Parlamentem i Komisją Europejską – mówił Jarubas. Dodał, że negocjacje trójstronne już trwają, a celem jest przyjęcie dwóch dokumentów – rozporządzenia i dyrektywy – jeszcze w tym roku.

Pozostało jeszcze 83% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Forum Ekonomiczne
Jak zapewnić jednolite standardy leczenia?
Forum Ekonomiczne
Dekarbonizacja ochrony zdrowia
Forum Ekonomiczne
Podatek bankowy powinien zostać wchłonięty przez CIT
Forum Ekonomiczne
Podatki i prawo: dlaczego stabilność stała się słowem kluczem?
Forum Ekonomiczne
Innowacyjne leki bliżej pacjentów
Reklama
Reklama