Premiera Pocztówek z Republiki Absurdu

W filmie oglądamy relacje jakoby z „Dziennika telewizyjnego", o zamieszkach w Kijowie, które miały miejsce w lutym tego roku. Tyle że w innej wersji, niż opowiadały ją wolne media. – Myślę, że tak jak w moim filmie wypadki były relacjonowane po drugiej stronie barykady, czyli w Moskwie. Na Ukrainie na naszych oczach zrealizował się scenariusz, w którym nie udało się dogadać stronie rządowej i opozycyjnej i zginęło kilkaset osób. Jeśli ktoś narzeka w Polsce na Okrągły Stół, a takich ludzi jest dużo, powinien dostrzec, co się tam wydarzyło. I że tak mogło być i u nas, gdyby któraś ze stron nie chciała kompromisu. Dla mnie ważne jest, żeby docenić, że udało nam się przejść 1989 rok bezkrwawo.

W 1989 roku autor filmu miał 11 lat i sporo pamięta z tamtego czasu.

Każdy kiosk jak Pewex

– Przede wszystkim atmosferę czegoś bardzo ważnego – wspomina Jan Holoubek. – Jeździłem na rowerze z kolegą i rozwoziłem ulotki przedwyborcze, choć nie pamiętam, którego kandydata, ale na pewno solidarnościowego. Na tym zakończyłbym jednak opowieść o mej dysydenckiej karierze. Wiele pamiętam jednak z czasów komuny. Poprzez rodziców (Magdalena Zawadzka i Gustaw Holoubek – red.) miałem kontakt z Zachodem i nawet jako dziecko dostrzegałem potworny dysonans między rzeczywistością, w jakiej żyjemy, a tą za zachodnią granicą. Pamiętam, jak na gwiazdkę nasi znajomi z Norwegii przysłali nam papier toaletowy, jakiego dziś wszyscy używamy.

Byłem w szoku, że coś takiego istnieje. A gdy pierwszy raz wyjechałem za granicę, do Jugosławii, która była w dużo lepszej kondycji gospodarczej niż my, myślałem, że każdy kiosk jest Pewexem. Jak pierwszy raz znalazłem się w McDonaldzie na Zachodzie, przywiozłem ulotki z tacek, bo nie wierzyłem, że takie kanapki istnieją. I pamiętam też rodzaj wstydu, że u nas jest zupełnie inaczej. Za najistotniejszy wątek autor filmu uważa rozmowy z bohaterami – Julią i Karolem (zagrali ich naturszczycy wyłonieni w castingu), w których opowiadają o swoim codziennym życiu i marzeniach.

– Chciałem, by byli zaprzeczeniem systemu, w którym żyją: piękni, naturalni, pozytywni wewnętrznie, mimo że otacza ich świat, który nie daje zbyt wiele szans. Żeby opowiedzieli o ograniczeniach, które ich dotykają, a które dziś praktycznie nie istnieją. To, co mówią, jest aktualne i dziś. Bo to nie tak, że kiedyś było tylko źle, a teraz jest tylko dobrze. Chciałem, żeby młodzi bohaterowie prezentowali wartości, które kiedyś były bardzo ważne, a dzisiaj obawiam się, że zanikają: gotowość do wspólnoty, działania w imię dobra wspólnego, a nie tylko własnego. Nie jest najważniejsze zarabianie pieniędzy. Ktoś może powiedzieć, że mieli takie ideały, bo nie dano im możliwości pracy w korporacji i zarabiania pieniędzy. Ale chyba nie tylko. Chciałbym, żeby młodzi jak w lustrze przejrzeli się w bohaterach.

Autor mówi, że nie chciał nakręcić filmu politycznego ani opowiadającego się za jakąkolwiek opcją: – Nasze społeczeństwo jest dziś bardzo mocno podzielone na tych, którzy cieszą się z tego, jak wyglądała przemiana w 1989 roku, i tych, którzy są wściekli, że tak się to potoczyło. Nie chcę się opowiadać po żadnej ze stron konfliktu politycznego. Chciałbym, żeby film był ponad to i mówił o sprawach ponadczasowych, takich jak wolność, solidarność, wspólnota – nie w sensie związkowym, ale ludzkim.