Europejskie Nagrody Filmowe: „Emilia Perez” bierze wszystko

„Przepraszam” – powtarzał na scenie Jacques Audiard odbierając w szwajcarskiej Lucernie kolejne statuetki. Zwracał się oczywiście do współnominowanych, bo jego „Emilia Perez” całkowicie zdominowała rywalizację o Europejskie Nagrody Filmowe. Została uznana za najlepszy film europejski 2024 roku, Audiard zdobył nagrody za reżyserię i scenariusz, za najlepszą rolę kobiecą została uhonorowana jego aktorka Karla Sofía Gascón. Do Juliette Welfling powędrowała z kolei statuetka za najlepszy montaż. 

„Emilia Pérez” - musical o gangsterze zmieniającym płeć

„Emilia Perez” to przewrotna historia narkotykowego króla, męża i ojca, który postanawia zerwać ze swoim dotychczasowym życiem i idąc za głosem natury dokonać zmiany płci. Po fikcyjnym „uśmierceniu” siebie w Meksyku, przechodzi zabieg w szwajcarskiej klinice i wraca do kraju jako tytułowa Emilia Perez. Tylko że po pewnym czasie zaczyna tęsknić za swoimi dziećmi. Twórca „Proroka” i „Emigrantów” nie udaje, że jak dotąd to bywało, proponuje mocne kino społeczne. W „Emilii Perez” Audiard uciekł w fikcję i zabawił się formą, proponując widzom musical z układami choreograficznymi rodem ze starych scen na Broadwayu. 

Odbierając nagrodę za reżyserię Audiard wyjął z kieszeni trzy karteczki i zażartował, że jest optymistą i przygotował aż trzy wypowiedzi. Zacytował powiedzenie brytyjskiego pediatry i psychoanalityka Donalda Winnicotta: „Przyjemnie jest się chować, ale nie zostać znalezionym to katastrofa”. Swoją nagrodę za scenariusz zadedykował z kolei francusko-duńskiemu zmarłemu w ubiegłym tygodniu aktorowi Nielsowi Arestrupowi, który grał w dwóch jego filmach „W rytmie serca” i „Proroku”.

Trochę szkoda, że „Emilia Perez” zgarnęła wszystkie niemal najważniejsze nagrody. Nie oddaje to prawdy o europejskim kinie 2024 roku, w którym pojawiły się dzieła takie choćby jak znakomity, polityczny film „Nasienie świętej figi” Mohammada Rasoulofa, „W pokoju obok” Pedro Almodovara czy choćby „Dziewczyna z igłą” Magnusa von Horna.

Za najlepszą rolę męską członkowie Europejskiej Akademii Filmowej uhonorowali nowicjusza Abou Sangare, który w „Souleyman’s Story” zagrał gwinejskiego emigranta zarabiającego na życie na paryskich ulicach. To zaskoczenie, bo wydawało się, że faworytem w tej kategorii jest Ralph Fiennes, który stworzył wspaniałą kreację w „Konklawe”. 

Warto zaznaczyć, że dwie tzw. Excellence Awards odebrali współpracownicy Magnusa von Horna przy duńsko-polskim filmie „Dziewczyna z igłą” – dusznej i przejmującej opowieści o kobietach pozbawionych praw, zbrodni, tragicznych reperkusjach wojny. Jagna Dobesz została nagrodzona za najlepszą scenografię, a Frederikke Hoffmeier za muzykę.

Polityka na gali Europejskich Nagród Filmowych

Tegoroczna uroczystość miała wiele akcentów politycznych. Już otwierając galę Juliette Binoche, prezydentka Europejskiej Akademii Filmowej, przypomniała, że kino powinno być otwarte na różnice. „Europejska Akademia Filmowa jest wielkim symbolem tego marzenia. W naszym artystycznym spotkaniu są razem Palestyna, Izrael, Ukraina, Rosja, Turcja, Gruzja i wiele innych krajów. Chcemy dzielić się naszą pracą z empatią i szacunkiem”.

Nagrodę za najlepszy dokument wręczył białoruski filmowiec i aktywista Andriej Gnyot, który uciekł z Białorusi do Serbii. Europejska Akademia Filmowa walczyła w tym roku, aby zapobiec jego ekstradycji, o którą wystąpiła Białoruś. „Dzięki listom otwartym od europejskiej społeczności filmowej, zostałem uwolniony. Nie możecie sobie nawet wyobrazić mojej wdzięczności. Uratowaliście mi życie, dzięki wam jestem teraz tutaj” – mówił białoruski dysydent. W kategorii dokumentu nagrodę zdobył „No Other Land” o tragedii wiosek w Masafer Yatta. To historia palestyńskiego aktywisty, który łączy siły z izraelskim dziennikarzem śledczym, by walczyć z izraelską polityką wysiedlania  z Zachodniego Brzegu Palestyńczyków, którzy pozostają bez dachu nad głową.

Czytaj więcej

Film

Rekomendacje filmowe na weekend: „Kina i Yuk”, „Wicked”, „Trzy kilometry do końca świata”

Surowy obraz „Kina i Yuk”, roztańczona, rozśpiewana bajka „Wicked” i mocne kino społeczne „Trzy k...

Paletsyńsko-izraelska ekipa reżyserska (Yuval Abraham, Rachel Szor, Basel Adra i Hamdan Ballal) przez kilka lat dokumentowała niesprawiedliwości, z jakimi codziennie spotykają się Palestyńczycy, zakończone dramatycznymi wydarzeniami jesienią 2023 roku. „No Other Land”, co warto zaznaczyć jest koprodukcją norweską. Ze zwycięzcami Akadenia łączyła się na zoomie. „Bardzo trudno świętować nagrodę w czasie, gdy popełniane jest ludobójstwo na moim narodzie" – powiedział Azra, a Abraham zwrócił się do rządów europejskich: „Nie wystarczy domagać się zawieszenia broni. Należy nałożyć zawieszenie broni." Kiedy skończyli przemówienie, w audytorium rozległ się okrzyk "Wolna Palestyna". Można tylko westchnąć, że międzynarodowa społeczność upomina się o Palestynę, a wojna, która toczy się od ponad 1000 dni tak blisko, w Ukrainie, zaczyna Europejczykom powszednieć.