Śmiech lekarstwem na absurd wojny

Ponad 250 odcinków. 11 lat emisji w najlepszym czasie antenowym. „M.A.S.H” – amerykański serial o perypetiach lekarzy i pielęgniarek szpitala polowego gdzieś na froncie wojny koreańskiej – był hitem telewizji nie tylko za oceanem. Od środy znów będzie można go oglądać w TVP 2

Publikacja: 01.05.2008 19:22

Śmiech lekarstwem na absurd wojny

Foto: Rzeczpospolita

Wszystko zaczęło się w 1968 roku. Ameryka przeżywała właśnie wietnamską traumę. Rozkwitała rewolucja obyczajowa. W tym czasie doktor Richard Hornberger, znudzony oczekiwaniem na pacjentów, wpadł na pomysł książki inspirowanej własnymi przeżyciami z lat 50., gdy służył w chirurgicznym szpitalu polowym w trakcie koreańskiego konfliktu. Tak powstała powieść „M.A.S.H”, którą Hornberger napisał pod pseudonimem Richard Hooker.

Studio 20th Century Fox natychmiast kupiło prawa do jej ekranizacji, ale zapowiadało się, że film szybko nie powstanie. Realizacji odmówiło kilkunastu reżyserów. Wreszcie propozycję przyjął Robert Altman. I to był strzał w dziesiątkę. Pełen czarnego humoru obraz wojny, luz, klimat improwizacji i emanujący z opowieści duch kontestacji sprawiły, że film znakomicie się wpisał w atmosferę epoki dzieci kwiatów. W 1970 roku otrzymał Złotą Palmę w Cannes i Oscara za scenariusz.

Wytwórnia poszła za ciosem i zdecydowała się stworzyć serial na podstawie fabuły Altmana.

Premiera nastąpiła 1 września 1972 roku na kanale CBS. Akcja serialu koncentrowała się wokół poczynań dwóch chirurgów — Benjamina Franklina Pierce’a, zwanego Sokole Oko (Alan Alda), i Johna McIntyre’a, pseudonim Trapper (Wayne Rogers). Obaj, choć byli świetni w swoim fachu, woleli popijać własnej roboty gin i uganiać się za pielęgniarkami, niż operować rannych na froncie żołnierzy. Z tego powodu mieli nieustanne zatargi ze swoimi przełożonymi, szczególnie doktorem Frankiem Burnsem i zasadniczą pielęgniarką Margaret Houlihan.

Mimo że akcja rozgrywała się w Korei, serial — tak samo jak film Altmana — był metaforą wojny w Wietnamie, która została pokazana jako wszechogarniający ludzi koszmar. W „M.A.S.H” widzowie nie byli świadkami walk, ale oglądali ich skutki, gdy lekarze musieli ratować życie pokiereszowanych żołnierzy. W tej sytuacji ironiczny dystans lekarzy polowego szpitala do wydarzeń, permanentna zgrywa były jedynym sposobem, by przetrwać i nie zwariować.

Oczywiście serial nie odniósłby sukcesu, gdyby pozostał tylko ostrą satyrą na absurdy wojny, bo telewizja jest domeną familijnej rozrywki. Dlatego twórcy „M.A.S.H” połączyli konwencję smoliście czarnego żartu z dramatem i komedią sytuacyjną.

Format półgodzinnych odcinków przypominał sitcom. Jednak od tej konwencji wprowadzano liczne odstępstwa. Zdjęć nie kręcono — jak to zwykle bywa w tego typu produkcjach — we wnętrzach, lecz na planie filmowym lub w studiu. Finansowo wytwórnia 20th Century Fox nic nie ryzykowała. Podczas realizacji wykorzystywano dekoracje, których użyto w kinowym „M.A.S.H”.W miarę rozwoju cyklu usuwano także śmiech z taśmy i wprowadzano coraz więcej dramatycznych akcentów.

Przez 11 lat emisji serialu (ostatni odcinek pokazano 1 lutego 1983 roku) zmieniały się również postaci. W tym czasie grany przez Alana Aldę „Sokole Oko” dojrzał i zaczął z większym szacunkiem traktować kobiety. A sztywna siostra Houlihan stała się bardziej wyrozumiała dla poczynań doktorów i swoich podwładnych.

Serial zdobył osiem Złotych Globów i 41 innych nagród spośród 127 nominacji. Teraz wraca na antenę TVP 2. Emisje w środy i czwartki o godz. 16.50.

Zdjęcia PAT

Wszystko zaczęło się w 1968 roku. Ameryka przeżywała właśnie wietnamską traumę. Rozkwitała rewolucja obyczajowa. W tym czasie doktor Richard Hornberger, znudzony oczekiwaniem na pacjentów, wpadł na pomysł książki inspirowanej własnymi przeżyciami z lat 50., gdy służył w chirurgicznym szpitalu polowym w trakcie koreańskiego konfliktu. Tak powstała powieść „M.A.S.H”, którą Hornberger napisał pod pseudonimem Richard Hooker.

Studio 20th Century Fox natychmiast kupiło prawa do jej ekranizacji, ale zapowiadało się, że film szybko nie powstanie. Realizacji odmówiło kilkunastu reżyserów. Wreszcie propozycję przyjął Robert Altman. I to był strzał w dziesiątkę. Pełen czarnego humoru obraz wojny, luz, klimat improwizacji i emanujący z opowieści duch kontestacji sprawiły, że film znakomicie się wpisał w atmosferę epoki dzieci kwiatów. W 1970 roku otrzymał Złotą Palmę w Cannes i Oscara za scenariusz.

Film
Kryzys w polskiej kinematografii. Filmowcy spotkają się z ministrą kultury
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Film
Najbardziej oczekiwany serial „Sto lat samotności” doczekał się premiery
Film
„Emilia Perez” z największą liczbą nominacji do Złotego Globu
Film
Europejskie Nagrody Filmowe: „Emilia Perez” bierze wszystko
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Film
Harry Potter: The Exhibition – wystawa dla miłośników kultowej serii filmów