Inwestycje w papiery dłużne notowane na zagranicznych rynkach

Rentowność papierów dłużnych znajduje się na bardzo niskim poziomie, co oznacza, że ich ceny są wysokie i istnieje ryzyko przeceny. Przykładem może być rentowność niemieckich papierów skarbowych, która w przypadku dwulatek spadła poniżej zera (minus 0,23 proc.). Natomiast rentowność dziesięciolatek wynosi 0,44 proc., a w ubiegłym tygodniu sięgała tylko 0,15 proc. – Istotny wzrost rentowności (spadek cen) odnotowano także w przypadku peryferyjnych państw strefy euro. Tendencja ta negatywnie oddziaływała na amerykański rynek długu, i to mimo gorszych danych makro, w tym szczególnie silnego spadku tempa wzrostu gospodarczego w Stanach Zjednoczonych w pierwszym kwartale 2015 r. – wyjaśnia Mikołaj Stępniewski, zarządzający funduszami w Investors TFI.

Dodatkowe ryzyko

W Polsce rentowność dziesięcioletnich papierów wzrosła do 2,65 proc. z około 2 proc. w połowie lutego. Dla ich posiadaczy oznacza to spadek cen. Dlatego większość funduszy inwestujących w obligacje w ostatnim miesiącu zanotowała straty. Ich wysokość zależała od rodzaju papierów, które przeważały w portfelach.

Fundusze polskich papierów skarbowych zakończyły kwiecień na minusie wynoszącym 1 proc., w przypadku funduszy dłużnych papierów uniwersalnych było to 0,7 proc., natomiast fundusze obligacji korporacyjnych miały niewielki zysk (0,2 proc.).

Spore straty odnotowały zagraniczne fundusze dłużne (-3,5 proc.) i inwestujące w amerykańskie papiery dłużne uniwersalne (-5,5 proc.), co wynikało głównie z umocnienia się w kwietniu złotego w stosunku do dolara (o ponad 5 proc.) oraz do euro (o 1,5 proc.). Dlatego decydując się na fundusze rynków zagranicznych, należy zawsze brać pod uwagę ryzyko związane ze zmianą kursu walutowego.

– Oparcie bezpiecznej części portfela na obligacjach zagranicznych niesie ze sobą dodatkowe rodzaje ryzyka. Przede wszystkim musimy pamiętać o ryzyku związanym z kursem walutowym; nie występuje ono w przypadku zakupu obligacji nominowanych w walucie, w której oszczędzamy – podkreśla Grzegorz Zatryb, główny strateg w Skarbiec TFI.

I dodaje, że dosyć interesujące wydają się obligacje z rynków wschodzących emitowane w twardych walutach, jednak w ich wypadku pojawia się ryzyko kredytowe.

– Wiele krajów, które warto brać pod uwagę, analizując rentowność obligacji, ma ratingi kredytowe na niskich poziomach i do tego dość zmienne – zauważa.

Spadek cen

Inwestorzy, którzy dotychczas lokowali środki głównie na rynku obligacji, teraz zastanawiają się, do jakich bezpiecznych miejsc przenieść środki. Większość ekspertów radzi, aby inwestować w obligacje o krótkim terminie zapadalności, papiery indeksowane inflacją (coraz bardziej prawdopodobny jest jej wzrost) oraz dług korporacyjny. Ich zdaniem coraz bardziej ryzykowne są papiery dłużne wrażliwe na zmiany stóp procentowych; im zmiana jest większa, tym większe ryzyko.

Do ryzykownych należą obecnie długoterminowe papiery skarbowe o stałym oprocentowaniu, głównie z tych regionów geograficznych, w których może dojść do podwyżek stóp procentowych (m.in. Stany Zjednoczone).

Ryzykowne jest też trzymanie niektórych papierów o historycznie niskiej rentowności. Przykładem są dziesięcioletnie obligacje niemieckie. Ich ceny według Billa Grossa (zwanego królem obligacji), zarządzającego w Janus Capital, mogą już tylko spadać (rosnąć będzie rentowność).

Zdaniem Grzegorza Zatryba inwestorzy, którzy część oszczędności zamierzają ulokować w obligacjach korporacyjnych typu High Yield (tzw. śmieciowe), powinni zwrócić uwagę na tego typu papiery z USA i z krajów strefy euro.

Gdzie szukać okazji

Według analityków dosyć korzystną relacją rentowności do ryzyka odznaczają się papiery z krajów peryferyjnych strefy euro (Włochy, Hiszpania), na które dobrze wpływa program skupu aktywów prowadzony od marca przez Europejski Bank Centralny.

Marcin Różowski, analityk z firmy Analizy Online, twierdzi, że dobrym uzupełnieniem bezpiecznej części portfela mogą być również obligacje indeksowane do inflacji.

– Tego typu instrumenty są popularne na rynkach rozwiniętych. Ich podstawową zaletą jest to, że chronią realną wartość inwestycji – wyjaśnia analityk.

Na rynku polskim można zainwestować w tego typu papiery z rynków rozwiniętych poprzez fundusze oferowane przez zagraniczne firmy inwestycyjne, np. BlackRock czy Schroder.

Funduszem, który inwestuje w obligacje firm z rynków rozwiniętych, jest Skarbiec Lokacyjny, który w całości jest zabezpieczony przed ryzykiem kursowym. Z kolei funduszem inwestującym w dług korporacyjny z całego świata jest ING (L) Globalny Długu Korporacyjnego.

Ryzyko związane ze stopami procentowymi

Najważniejszym ryzykiem, które należy brać pod uwagę, inwestując w obligacje skarbowe, jest ryzyko stopy procentowej.

Parametrem, który opisuje ten rodzaj ryzyka, jest tzw. duration, wskaźnik określający czas trwania obligacji. Przeciętna jego wartość na polskim rynku wynosi ok. 3,5 roku – wynika z danych Analiz Online. Im parametr ten jest większy, tym wyższa wrażliwość ceny obligacji na zmiany rynkowych stóp procentowych. Dla przykładu, jeśli duration wynosi 3,5 roku, wzrost stopy procentowej o 1 pkt proc. spowoduje spadek wartości kursu obligacji o ok. 3,5 proc., i odwrotnie. Im zatem dłuższy okres do wykupu danego papieru, tym większy możliwy wzrost lub spadek jego ceny. W warunkach spadających stóp procentowych im wyższe duration portfela (im więcej długoterminowych papierów), tym lepiej, ponieważ istnieje okazja do wypracowania ponadprzeciętnych zysków. W odwrotnej sytuacji, czyli w chwili pogorszenia koniunktury, fundusze z wysokim duration portfela poniosą większe straty niż konkurenci, którzy mają portfele z przewagą papierów krótkoterminowych lub o zmiennym oprocentowaniu (z niższym duration).

Opinie

Radosław Piotrowski | zarządzający funduszami w Union Investment TFI

Rentowność obligacji na wielu globalnych rynkach jest rekordowo niska. Dlatego inwestowanie w te papiery jest teraz nie lada wyzwaniem. W ciągu kolejnych 12 miesięcy można spodziewać się zaostrzenia polityki monetarnej przez amerykańską Rezerwę Federalną oraz stopniowego wzrostu oczekiwań inflacyjnych na świecie (konsensus Bloomberga sugeruje wzrost globalnej inflacji CPI z 1,7 proc. w tym roku do 2,6 proc. w 2016 r.).

Do inwestycji w papiery dłużne trzeba więc podchodzić selektywnie. Spośród obligacji skarbowych należy wybierać papiery o zmiennym oprocentowaniu lub o oprocentowaniu stałym, ale z krótkim terminem wykupu, jednocześnie oferujące atrakcyjny poziom rentowności. Korzystną relacją rentowności do ryzyka cechują się obligacje z krajów peryferyjnych strefy euro (Włochy, Hiszpania) oraz obligacje z rynków wschodzących nominowane w dolarach amerykańskich. Ciekawą opcją inwestycyjną, chociaż dla inwestora indywidualnego trudną do zrealizowania, mogą być też tzw. US TIPS (United States Treasury Inflation-Protected Securities); są to obligacje indeksowane inflacją emitowane przez rząd amerykański (według ankiety Bloomberga inflacja w USA wzrośnie z 0,2 do 2,2 proc. w 2016 r.).

W takim otoczeniu rynkowym warto zastanowić się też nad obligacjami korporacyjnymi, a to ze względu na ich nieco mniejszą zależność od polityki monetarnej czy inflacji, a większą od koniunktury w gospodarce (obecnie pozytywnej). Atrakcyjnie wyglądają europejskie obligacje korporacyjne (sprzyja im koniunktura i polityka monetarna), szczególnie te o ratingu spekulacyjnym (high yield).