Międzynarodowy Fundusz Walutowy opublikował niedawno raport pt. „Government Bonds and Their Investors: What Are the Facts and Do They Matter?", w którym stara się udzielić odpowiedzi na pytanie, czy wzrost udziału inwestorów zagranicznych w nabywaniu obligacji rządowych w ostatnich latach miał wpływ na ich rentowność.
Konkluzja zawarta w raporcie MFW jest pozytywna i dostrzega taki związek. Na podstawie przeprowadzonych badań ekonometrycznych autorzy dochodzą do wniosku, iż udział papierów skarbowych w posiadaniu nierezydentów jest ujemnie skorelowany z rentownościami obligacji rządowych. Oznacza to, że wzrost lub spadek udziału nierezydentów o 10 pkt procentowych związany jest ze spadkiem lub wzrostem rentowności między 32 a 43 pkt bazowe, przy czym efekt ten występuje silniej w przypadku krajów strefy euro.
Bazując na wspomnianym raporcie MFW, postanowiliśmy bliżej przyjrzeć się sytuacji w tym zakresie na rynku polskim. W ostatnich miesiącach na rynku krajowym nastąpił bezprecedensowy spadek rentowności. Od początku bieżącego roku rentowność dwulatek spadła o 71 pkt bazowe, pięciolatek o 101 pkt, a dziesięciolatek o 99 pkt bazowych, osiągając poziomy bliskie historycznie najniższym z września 2005 i lutego 2006 r. Wtedy jednak cykl obniżek stóp procentowych banku centralnego albo był już w toku, albo właśnie zbliżał się do końca. Ostatnia obniżka miała miejsce 1 marca 2006 r. Teraz natomiast jesteśmy dopiero w przededniu redukcji stóp procentowych.
Spójrzmy zatem, śladami autorów wspomnianego raportu, na sytuację od strony udziału nierezydentów w krajowym rynku długu. Według danych na koniec czerwca bieżącego roku udział ten stanowił 32,8 proc. zadłużenia z tytułu emisji papierów skarbowych przeznaczonych na rynek krajowy. Najniższy procentowy udział nierezydentów odnotowany został w lutym 2009 r., kiedy osiągnął poziom 13,5 proc.
Od tego momentu napływ inwestorów zagranicznych systematycznie wzrastał. Z kolei pierwsze miesiące 2009 r. to okres, kiedy rozpoczyna się stopniowy spadek rentowności krajowych obligacji. Rosnący napływ inwestorów zagranicznych pozwalał na sprzedaż papierów skarbowych po coraz wyższej cenie, co skutkowało obniżaniem rentowności.
