Tracimy miliardy na VAT

Takie dane podała dziś w swym najnowszym raporcie Komisja Europejska. W aktualizacji zamierzano również ująć Cypr i Chorwację, co nie było jednak możliwe, ponieważ na Cyprze trwa wciąż przegląd rachunków krajowych, a w Chorwacji nie przygotowano jeszcze tablic wykorzystania.

- W badaniu na temat ubytku dochodów z VAT przedstawiono szczegółowe dane dotyczące różnicy między kwotą należnego podatku VAT a kwotą faktycznie pobraną w 26 państwach członkowskich w 2012 r. – czytamy w raporcie. - Aby wykazać udoskonalenie zastosowanej metodologii, badanie obejmuje również dane liczbowe za okres 2009-2011. Przedstawiono ponadto główne tendencje, jeśli chodzi o ubytek dochodów z VAT, wraz z analizą skutków, jakie dla dochodów z VAT ma obecna sytuacja gospodarcza i decyzje polityczne.

- Ubytek dochodów z VAT sygnalizuje zasadniczo, jak skutecznie lub nieskutecznie przebiega w UE proces egzekwowania VAT i wdrażania środków zapewniających zgodność z przepisami – napisał w komentarzu Algirdas Šemeta, komisarz ds. podatków.

- Z opublikowanych dziś danych wynika, że jest jeszcze wiele do zrobienia. Państwa członkowskie nie mogą sobie pozwolić na straty dochodów na taką skalę. Muszą one wzmocnić działania i podjąć stanowcze kroki, aby być w stanie odzyskać te środki publiczne. Komisja ze swojej strony nadal będzie się koncentrować na zasadniczej reformie systemu VAT, aby stał się on bardziej solidny, skuteczny i mniej podatny na nadużycia.

Ubytek dochodów z VAT to różnica między oczekiwanymi dochodami z VAT a podatkiem VAT faktycznie pobranym przez władze krajowe. Choć nieprzestrzeganie przepisów jest bez wątpienia ważnym czynnikiem przyczyniającym się do spadku dochodów, ubytek dochodów z VAT nie jest tylko skutkiem nadużyć finansowych. Nieregulowanie należności z tytułu VAT wynika między innymi również z upadłości i niewypłacalności, błędów statystycznych, opóźnień w płatnościach i unikania płatności w drodze rozwiązań prawnych.

W 2012 r. najniższy ubytek dochodów z VAT odnotowano w Holandii (5 proc. oczekiwanych dochodów), Finlandii (5 proc.) i Luksemburgu (6 proc.). Największy ubytek wystąpił w Rumunii (44 proc. oczekiwanych dochodów z VAT), na Słowacji (39 proc.) i Litwie (36 proc.). W latach 2011-2012 jedenaście państw członkowskich zmniejszyło ubytek dochodów z VAT, natomiast piętnaście odnotowało jego wzrost. Największą poprawę między 2011 r. (9,1 miliarda euro) i 2012 r. (6,6 miliarda euro) odnotowała Grecja, mimo że nadal należy do państw członkowskich o wysokim ubytku dochodów z VAT (33 proc.).

Badanie na temat ubytku dochodów z VAT jest finansowane przez Komisję w ramach działań w celu zreformowania systemu VAT w Europie i podjęcia zdecydowanych kroków wobec oszustw podatkowych i unikania podatków. Rozwiązanie problemu ubytku dochodów z VAT wymaga wielostronnego podejścia.

Po pierwsze, zasadnicze znaczenie ma bardziej nieustępliwe stanowisko w stosunku do przypadków uchylania się od opodatkowania oraz lepsze egzekwowanie prawa na poziomie krajowym. Reforma systemu VAT rozpoczęta w grudniu 2011 r. dostarczyła już ważnych narzędzi gwarantujących skuteczniejszą ochronę przed oszustwami związanymi z podatkiem VAT. Na przykład mechanizm szybkiego reagowania, przyjęty w czerwcu 2013 r., pozwala państwom członkowskim znacznie szybciej i skuteczniej reagować na niespodziewane, zakrojone na szeroką skalę przypadki nadużyć w zakresie VAT.

Po drugie, im system jest prostszy, tym łatwiej jest podatnikom przestrzegać jego przepisów. W związku z tym, z myślą o europejskich przedsiębiorstwach, Komisja skoncentrowała się na uproszczeniu systemu VAT. Na przykład w 2013 r. przyjęto nowe środki ułatwiające fakturowanie elektroniczne oraz specjalne przepisy skierowane do małych przedsiębiorstw, a zaproponowana standardowa deklaracja VAT znacznie ograniczy obciążenia administracyjne w odniesieniu do transgranicznej działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2015 r.

uruchomiony zostanie punkt kompleksowej obsługi dla przedsiębiorstw z branży e-usług i telekomunikacji. Dzięki znacznemu uproszczeniu procedur VAT działania te ułatwią tym przedsiębiorstwom przestrzeganie przepisów oraz umożliwią im składanie jednej deklaracji VAT obejmującej ich całą działalność gospodarczą w UE.

Po trzecie, w celu zmniejszenia ubytku dochodów z VAT państwa członkowskie muszą zmodernizować swoje systemy administracji VAT. Możliwe środki usprawniające procedury wymieniono na przykład w opublikowanym w lutym 2014 r. sprawozdaniu dotyczącym poboru VAT i procedur kontrolnych w państwach członkowskich w kontekście zasobów własnych UE.