Zwyczaj noszenia munduru wprowadzono w XVIII w. na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Gwałtowny rozwój górnictwa węgla kamiennego, zapoczątkowany pod koniec XVIII w., wiązał się z masowym napływem ludzi do kopalń. Wprowadzenie mundurów miało służyć zacieśnieniu więzi górniczych. Obecny wzór munduru został wprowadzony w 1983 r. i nawiązuje do pierwowzoru. Wysoka sztywna czapka spełniała rolę hełmu ochronnego. Czasami dla ochrony przed wodą kapiącą ze stropu naciągano na głowę kaptur, który przedłużał się w dłuższą lub krótszą pelerynkę. Najbardziej charakterystycznym elementem stroju górniczego był skórzany fartuch zwany skórą lub łatą (dlatego dziś górnik przyjmowany do braci na specjalnym chrzcie skacze przez skórę).
Górnicza czapka to czako (z pióropuszem, z symbolem skrzyżowanych pyrlika i żeloska – dawnych narzędzi nieco przypominających młoty. Pióropusz przy czako symbolizuje ptasie pióra, którymi kiedyś górnicy czyścili otwory strzałowe. Kolor pióropusza też ma znaczenie. Zielony noszą generalni dyrektorowie. Biały – inżynierowie i technicy górniczy. Tradycyjny czarny – górnicy dołowi. Czerwony natomiast to przywilej górniczej orkiestry (biało-czerwony – orkiestrmistrza).
[b] 4. Szpada[/b]
Górnicza szpada obecnie jest odznaką honorową. Przywilej jej przypinania zarezerwowany jest tylko dla wyróżnionych. Szpada górnicza jest symbolem honoru, wolności i godności górnika. Tradycja pochodzi z dawnych wieków. Wówczas białą broń mogli nosić tylko wolni ludzie honoru. Od 1817 r., gdy Stanisław Staszic utworzył Korpus Górniczy, jest też symbolem władzy wyższych urzędników górniczych i nadzoru. Szpada była traktowana jako element stroju podkreślający szlachecki stan. Uzupełnieniem tego stroju był kilof z czarnym styliskiem (trzonkiem) trzymanym na ramieniu w trakcie oficjalnych uroczystości.
[b] 5. Pyrlik i żelosko[/b]
Górnicze godło – duma branży. Ludzie spoza Śląska mówią o nim „skrzyżowane młotki”. Dokładnie są to skrzyżowane żelazny młot – pyrlik – oraz żelazny klin zwany żelazkiem, czyli najstarsze znane narzędzia górnicze.
