Handel znowu w dołku

W tym roku Polacy w sklepach ogólnospożywczych zostawią 161,9 mld zł. To więcej niż w 2011 r., jednak wzrost będzie tylko symboliczny, a biorąc pod uwagę choćby poziom inflacji – w czerwcu wyniosła 4,3 proc. – oznacza to realny spadek wydatków.

Polacy już od wielu miesięcy w badaniach przyznają, że zaciskają pasa i poza obniżaniem wydatków na dobra trwałe, jak elektronika czy meble, szukają oszczędności także na zakupach spożywczych. Coraz częściej zastępują dotychczas kupowane produkty tańszą ofertą marek własnych sieci czy wybierają dyskonty.

Oznaki spowolnienia są już widoczne. W I półroczu sprzedaż porównywalna Biedronki (bez nowych sklepów) wzrosła o 7 proc., ale w II kwartale już tylko o 4,7 proc. – Spowolnienie wzrostu polskiej gospodarki powoduje też osłabienie wzrostu sprzedaży detalicznej z 9,5 proc. w marcu do 6,5 proc. w maju, co wpłynęło na wyniki kwartału – podała firma w komunikacie. – Mimo spowolnienia gospodarczego pozycja lidera rynku pozwala wierzyć, że Biedronka będzie zwiększać sprzedaż i zyski – podkreśla Pedro Soares dos Santos, prezes Jeronimo Martins.

36,8 mld zł wyniosą w tym roku wydatki Polaków na produkty spożywcze pod markami własnymi sieci

Słabsze wyniki podał także Real, który w naszej części Europy zanotował spadek sprzedaży. Ta sieć jest w trudniejszej sytuacji, ponieważ od miesięcy pojawiają się informacje o jej planowanej sprzedaży.

Szybsza konsolidacja

Można się spodziewać, że spowolnienie w branży może skłonić jeszcze inne zagraniczne spółki do sprzedaży swoich polskich oddziałów. Dlatego zapowiadana już od wielu lat konsolidacja rynku faktycznie przyśpieszy. Tym bardziej że po długim okresie szybkiego wzrostu nadchodzą lata zdecydowanie chudsze. Według prognoz Euromonitor International w 2013 roku rynek ma zyskać 1,3 proc., rok później jeszcze mniej, bo 1,2 proc.

Obecnie w Polsce swoje sklepy ma w zasadzie cała europejska czołówka branży handlowej. Jednak centrale przyzwyczajone do tego, że nasz rynek zawsze jest w grupie najsilniej rosnących w Europie, w trudniejszych czasach mogą być bardziej skłonne do sprzedaży placówek. Tym bardziej że konkurencja jest mordercza.

Jednocześnie sklepów ubywa, ale głównie z powodu kurczenia się segmentu tradycyjnych placówek, których co roku znika co najmniej kilka tysięcy. Obecnie jest ich ponad 100 tys., ale w 2025 r. ma być ok. 31 tys.

Zmiana zwyczajów

– Widać zmianę zwyczajów zakupowych. Polacy coraz chętniej kupują produkty pod markami własnymi. W tego typu ofertę inwestują w zasadzie wszystkie segmenty rynku, od dyskontów po supermarkety czy delikatesy – mówi Bartosz Węgrowski, ekspert KPMG.

– Sieci też zmieniają podejście, ograniczając np. liczbę sprzedawanych produktów. Zamiast mieć na półce osiem rodzajów soku, wybierają dwa czy trzy. Dzięki temu kupują więcej od jednego producenta, co pozwala obniżyć cenę – dodaje.

Dlatego jeszcze kilka lat temu oferta standardowego supermarketu wynosiła 8–9 tys. produktów, dzisiaj to ok. 6 tys. Dodatkowo sieci handlowe po cichu zmniejszają zatrudnienie. Coraz częściej pracują w nich pracownicy czasowi, zatrudniani tylko w dni zwiększonego ruchu, np. w weekendy.