Czarne chmury nad unijną wieprzowiną

O tym, że Białoruś zaczęła zawracać z granicy samochody z unijną wieprzowiną, powiadomiły w ostatni piątek tamtejsze media, powołując się na Siergieja Dankwerta, szefa rosyjskiej Federalnej Służby Nadzoru Weterynaryjnego i Fitosanitarnego (Rossielchoznadzor).

W miniony czwartek Rosja wstrzymała import wieprzowiny z Unii Europejskiej. Powodem było wykrycie na Litwie ognisk afrykańskiego pomoru świń. Zgodnie z porozumieniem z 2006 r. pomiędzy Unią Europejską a Unią Celną (tworzą ją Rosja, Białoruś, Kazachstan) certyfikaty umożliwiające eksport do Rosji można wydawać tylko w przypadku, gdy Wspólnota jest wolna od pomoru.

Reakcja Rosji zbyt ostra

– Ograniczenie dostępu do krajów Unii Celnej, a szczególnie Rosji i Białorusi, może mieć opłakane skutki dla polskich firm mięsnych – mówi „Rz" Wiesław Różański, prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego.

Po 11 miesiącach 2013 r. wartość eksportu do Rosji wynosiła prawie 91 mln euro, wobec niecałych 40 mln euro w tym samym czasie w 2012. To sprawiło, że kraj ten awansował na pierwsze miejsce wśród największych rynków eksportowych naszego mięsa wieprzowego.

W tym samym czasie ubiegłego roku Białoruś zajmowała drugie miejsce. Sprzedaliśmy tam wieprzowinę za ponad 88 mln euro. W 2012 r. było to niemal 138 mln euro. Pomimo spadku sprzedaży Polska była największym eksporterem mięsa wieprzowego na Białoruś.

Z kolei w Rosji spośród unijnych państw więcej wieprzowiny niż my sprzedają tylko Niemcy, Dania i Hiszpania. Komisja Europejska podaje, że w sumie trafia tam jedna czwarta unijnego eksportu wieprzowiny. Rocznie jest to ok. 700 tys. ton mięsa o wartości ok. 1,4 mld euro.

Minister rolnictwa Stanisław Kalemba zwraca uwagę, że reakcja Rosji na to, co stało się ostatnio na Litwie, jest zbyt restrykcyjna. – Naszym zdaniem Federacja Rosyjska mogłaby wykluczyć na przykład Litwę ze względu na to, że tam jest ta choroba, a pozostałe państwa dopuścić. Na razie nie ma kompromisu w tej sprawie – powiedział w piątek Kalemba.

Jego zdaniem sprawa blokady importu unijnego mięsa powinna się wyjaśnić w najbliższych tygodniach. Jak podkreślił, cały czas trwają rozmowy między Moskwą a Brukselą. Utrzymywany jest też stały kontakt między polskimi a rosyjskimi służbami sanitarnymi.

Do Moskwy chce pojechać komisarz UE ds. zdrowia Tonio Borg, aby omówić na najwyższym szczeblu embargo wprowadzone przez tamtejsze władze.

Unijni urzędnicy, tak jak polski minister rolnictwa, uważają, że Rosja zastosowała zbyt radykalne metody. – Bardzo żałuję, że rosyjscy partnerzy w zasadzie zakazali eksportu wieprzowiny nawet z tych krajów UE, które ewidentnie nie są dotknięte tym problemem. Komisja Europejska podkreśla ponownie, że w świetle przedstawionych zapewnień zakaz ten jest nieproporcjonalny – powiedział w piątek Tonio Borg.

KE zaproponowała już, aby tymczasowo z certyfikowania eksportu świń i wieprzowiny do Rosji wykluczyć tylko Litwę. Rosjanie nie zaakceptowali jednak takiego rozwiązania.