Chińskie autobusy wygrywają w Warszawie

Warszawa będzie miała tanie elektryczne autobusy z Chin. Miejskie Zakłady Autobusowe (MZA) wybrały chińską firmę BYD na dostawcę dziesięciu elektrycznych autobusów, które będą jeździć m.in. po Krakowskim Przedmieściu. Polski producent Solaris, który przegrał konkurencję z Chińczykami, zapowiada odwołanie od wyników przetargu do Krajowej Izby Odwoławczej.

– Będziemy wnioskować o odrzucenie oferty konkurenta ze względu na naszym zdaniem rażąco niską cenę – mówi wiceprezes zarządu Solaris Bus & Coach Dariusz Michalak.

Miasto zaoszczędziło

Łączna kwota, jaką mogło wydać na zakup dziesięciu autobusów, sięgała 23,4 mln zł. Solaris zaproponował 21,9 mln zł. Ale Chińczycy pobili go z kretesem, proponując o przeszło 6 mln zł mniej – zaledwie 15,6 mln zł. Polski producent co prawda zyskał lepsze oceny za parametry techniczne: o blisko 30 proc. niższe zużycie energii, lepsze rozwiązania w konstrukcji poszycia pojazdu, a także lżejsze baterie, co daje większą pojemność autobusu. Ale głównym kryterium w postępowaniu przetargowym, dającym 90 proc. punktów, była cena. I to przesądziło o wyborze.

Solaris sugeruje, że Chińczycy zastosowali dumping. Cena jednostkowa netto autobusu BYD K9 to niecałe 1,27 mln zł. W porównaniu z Solarisem kosztującym 1,78 mln zł to taniej o przeszło pół miliona. Ale w ubiegłorocznej relacji z testów elektrycznego BYD w specjalistycznym portalu Infobus znalazła się wypowiedź przedstawiciela BYD, że na 12-metrowy autobus elektryczny trzeba wydać ok. 390 tys. euro. A w marcu tego roku eksperci Infobusu komentowali otwarcie kopert przetargowych: – Cena zaproponowana przez BYD budzi spore zdumienie, a kwota prawie 16 mln zł brutto za dziesięć elektrobusów jest wyjątkowo niska i odpowiada bardziej wartości dziesięciu sztuk autobusów hybrydowych niż elektrycznych.

Przedstawiciele chińskiego producenta nie chcą rozmawiać na temat cen swojego autobusu elektrycznego sprzedanego na innych europejskich rynkach. – Nie będziemy komentować przetargu, bo nie jest do końca rozstrzygnięty – powiedział „Rz" dyrektor ds. rozwoju reprezentującej BYD firmy Automotive Europe Corporation Piotr Dziwiszek.

W branży motoryzacyjnej słychać tymczasem opinie, że niska cena zaoferowana przez BYD ma umożliwić chińskiemu producentowi wejście na polski rynek, który byłby trampoliną do dalszej ekspansji w UE. A polskim czy europejskim firmom trudno konkurować z Chińczykami ze względu na skalę ich działalności, obniżającą koszty.

Trudna konkurencja

Według ekspertów w warszawskim przetargu widać było dysproporcję oferentów. – Z jednej strony jest firma z Unii, której działania określa wiele obostrzeń związanych m.in. z rządowym dofinansowaniem, a z drugiej firma z Dalekiego Wschodu, której te wymogi nie dotyczą. Jeśli głównym kryterium w takich przetargach jest niemal wyłącznie cena, to producenci z krajów UE już na starcie będą na przegranej pozycji – uważa partner w firmie analitycznej AutomotiveSuppliers.pl Rafał Orłowski.

Zdaniem prezesa Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego Jakuba Farysia stosowanie w przetargach kryterium najniższej ceny jako głównego może być mocno ryzykowne. – Chodzi o to, by produkty kupowane za publiczne pieniądze jak najdłużej służyły użytkownikom. A w przypadku autobusów jeżdżących nawet 20 lat równie ważna jak cena jest jakość, trwałość i serwis – twierdzi Faryś.

Przykładów na opłakane efekty stosowania kryterium najniższej ceny w przetargach nie brakuje. Najgłośniejszym jest budowa dwóch odcinków autostrady A2 pomiędzy Warszawą a Łodzią, które chińskie konsorcjum Covec usiłowało wybudować ponad połowę poniżej kosztorysu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Drogowcy musieli zerwać umowę, bo Chińczycy nie płacili podwykonawcom.

Szykują się jednak zmiany: do sejmowej komisji trafił projekt zmian w prawie zamówień publicznych autorstwa Klubu PO. Zakłada, że cena przestanie być wyłącznym kryterium rozstrzygania przetargów. – Naszym celem jest, by system przetargów był bardziej racjonalny i przyjazny dla jego uczestników niż do tej pory – twierdzi poseł PO Adam Szejnfeld.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora, a.wozniak@rp.pl