Umiarkowany optymizm polskiego biznesu

MATERIAŁ POWSTAŁ W RAMACH PROJEKTU PERSPEKTYWY POLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

Transformacja energetyczna, wzrost płac i brak pracowników – to największe wyzwania wskazywane przez przedsiębiorców w tegorocznym Barometrze „Rzeczpospolitej”. Na czwartym miejscu na liście największych wyzwań znalazła się sytuacja w USA. Zawirowania geopolityczne uderzają zarówno w globalne koncerny, jak i mniejsze firmy.

Będą inwestycje

Przedsiębiorstwa działające w Polsce wytwarzają blisko dwie trzecie krajowego PKB. Największy wkład w PKB przedsiębiorstw mają MSP (mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa). To również one stanowią przeważającą większość. Najliczniejszą grupą (ponad 97 proc., czyli około 2,3 mln) w strukturze polskich firm są mikroprzedsiębiorstwa, udział firm małych wynosi 2,1 proc. (48,2 tys.), średnich 0,6 proc. (14,3 tys.), a dużych 0,2 proc. (3,8 tys.) – wynika z raportu PARP.

W tegorocznej edycji Barometru ponad 38 proc. podmiotów oceniło obecną sytuację gospodarczą w kraju dobrze. Według prawie 33 proc. ankietowanych jest ona umiarkowanie dobra, a według 29 proc. niestabilna.

– Obecna sytuacja gospodarcza w Polsce odznacza się stabilizacją po szoku pandemicznym i pierwszej fazie konfliktu w Ukrainie. Z jednej strony obserwujemy utrzymujący się wzrost PKB napędzany konsumpcją wewnętrzną oraz umiarkowanymi inwestycjami przedsiębiorstw, z drugiej – firmy wciąż odczuwają presję kosztową – komentuje Adam Kaczmarczyk, dyrektor operacyjny Transition Technologies MS.

Komisja Europejska zakłada na 2025 r. wzrost konsumpcji prywatnej w Polsce o 3,4 proc. w porównaniu z 3-proc. dynamiką w zeszłym roku. Z kolei w zakresie inwestycji prognozuje zwyżkę o 6,9 proc. po spadku o 2,2 proc. w 2024 r.

Wątek inwestycji mocno wybrzmiewa w tegorocznym Barometrze. Podobnie jak w ubiegłym roku ponad 70 proc. ankietowanych firm uważa, że biznes nie tylko zacznie inwestować, ale też że nie ma innego wyjścia. Prawie 83 proc. deklaruje, że zamierza zacząć inwestycje latach 2025–2026. To o ponad 7 pkt proc. więcej niż w ubiegłym roku.

Na pytanie, czy środki unijne wpłyną na wzrost inwestycji w Polsce ponad 93 proc. przedsiębiorców odpowiedziało twierdząco wobec 82,3 proc. w zeszłym roku.

Z Barometru wynika, że podobnie jak w ubiegłym roku, 44 proc. ankietowanych firm spogląda w przyszłość z optymizmem. W tym roku znacznie wzrosła jednak grupa podkreślająca, że jest to ostrożny optymizm.

Bolączki polskiego biznesu

Na liście największych wyzwań – oprócz wspomnianej już transformacji energetycznej, wzrostu płac, braku pracowników i zawirowań w USA – znalazła się również stagnacja w Niemczech, raportowanie niefinansowe, sztuczna inteligencja, automatyzacja oraz czterodniowy tydzień pracy.

Kwestie płacowe i związane z zatrudnieniem mocno wybrzmiewają w tegorocznym Barometrze. Dotyczą m.in. dużej zmienności przepisów.

Zapytaliśmy przedsiębiorców, czy podjęli już kroki przygotowujące wewnętrzne procesy do raportowania w zakresie przejrzystości wynagrodzeń i luki płacowej. Twierdząco odpowiedziało ponad 80 proc. ankietowanych. Zapytaliśmy również firmy czy poszukują rozwiązań technologicznych wspierających działy HR w dostosowaniu do wytycznych dyrektywy o transparentności wynagrodzeń. 42 proc. odpowiedziało twierdząco. Z kolei niemal trzy czwarte ankietowanych twierdzi, że ich zdaniem benefity pracownicze powinny być uzupełniane o narzędzia technologiczne wspierające procesy HR.

Duża zmienność otoczenia rynkowego dotyczy zarówno kontrahentów biznesowych, jak i klientów. Aż 75,4 proc. przedsiębiorców potwierdza, że obserwuje zmiany w ich zachowaniu. Klienci stają się coraz bardziej ostrożni, częściej wybierają tańsze marki i produkty marek własnych, a zakupy robią rzadziej, lecz bardziej przemyślane. Zgodnie z badaniami tylko małe sklepy convenience nadal utrzymują dynamikę wzrostu. Coraz większe znaczenie zyskuje wygoda. Rośnie popularność zakupów blisko domu oraz zakupów online, a także oferty promocyjnej. Te zmiany przekładają się na strukturę koszyka zakupowego i wymagają elastyczności w doborze asortymentu oraz skutecznego wsparcia marketingowego dla właścicieli niezależnych sklepów, aby mogli skuteczniej konkurować np. z dyskontami. Wzrasta też zainteresowanie rozwiązaniami szytymi na miarę.

—Katarzyna Kucharczyk

Opinie partnerów

Adam Manikowski, dyrektor zarządzający Żabka Polska

Dynamiczne zmiany w zachowaniach konsumenckich, które obserwujemy na rynku, potwierdzają trwałe umacnianie się trendu convenience. Według naszych badań w Polsce już 34 proc. konsumentów deklaruje, że jest skłonnych zapłacić istotnie więcej, by zaoszczędzić czas. Klienci oczekują więc prostych, szybkich i kompleksowych rozwiązań zakupowych – stąd rosnące znaczenie lokalizacji blisko domu, unikatowej oferty produktów i usług, a także rozwój kanałów cyfrowych.

Warto podkreślić, że wygoda często wiąże się z lokalnym prowadzeniem biznesu – zarówno z perspektywy klientów jak i przedsiębiorców. W Żabce każdego dnia obsługiwanych jest ok. 4,1 mln transakcji dziennie. Bezpośredni kontakt z klientami możliwy jest dzięki zaangażowaniu 10 tysięcy franczyzobiorców, którzy znają potrzeby swoich społeczności i budują zaufanie do marki. Wspierając lokalną przedsiębiorczość, budujemy nie tylko skuteczny model biznesowy, ale także trwałe relacje z otoczeniem, które stają się istotnym czynnikiem odporności na zmienność rynkową. 

Agata Jasińska, menedżerka ds. usług handlowych, Amazon.pl

Zapytaliśmy polskich przedsiębiorców o ich obawy dot. dalszego rozwoju w e-handlu. Co trzeci ankietowany odpowiedział, że nie prowadzi jeszcze sprzedaży na marketplace, ponieważ wydaje mu się, że jego biznes jest za mały, by odnieść tam sukces. Co czwartemu brakowało motywacji. To ważne sygnały, które pomagają nam zrozumieć ich potrzeby i realnie na nie odpowiadać. Wyzwań stoi przed nimi niezaprzeczalnie wiele: ciągłe analizowanie popytu, docieranie do nowych klientów, profilowanie oferty, ekspansja zagraniczna. Samodzielne mierzenie się z nimi to ogromny i czasochłonny wysiłek. Dlatego Amazon wspiera przedsiębiorców na każdym etapie rozwoju ich działalności: oferujemy ulgi na start, program Fulfilment by Amazon z pełną obsługą logistyczną, dostęp – za pośrednictwem jednego konta – do dziesięciu europejskich sklepów, a realnie setek milionów klientów na całym świecie, szkolenia oraz narzędzia analityczne. Udostępniamy im także programy wspierające ochronę praw własności intelektualnej i walkę z nadużyciami oraz inicjatywy promujące polskie marki. Takie rozwiązania pozwalają przedsiębiorcom skupić się na rozwoju, a nie na walce z barierami sprzedażowymi. Efekt? 90 proc. polskich sprzedawców na Amazon eksportuje, korzystając z zaawansowanych narzędzi do zarządzania operacjami oraz dostępu do globalnego know-how. 

MATERIAŁ POWSTAŁ W RAMACH PROJEKTU PERSPEKTYWY POLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI