Michał Kępowicz: Zielone szpitale już się sprawdzają

Co oznacza zrównoważony rozwój w systemie ochrony zdrowia?

To przyjazne podejście systemu ochrony zdrowia do środowiska naturalnego, pacjenta i otoczenia wokół infrastruktury szpitalnej. Jeżeli chcemy, żeby kolejne pokolenia miały gdzie mieszkać, to musimy dbać o planetę, nasze otoczenie i nas samych.

Więc co musimy zrobić, żeby wpływ systemu ochrony zdrowia na środowisko nie był negatywny?

4,5 proc. emisji CO2 pochodzi z sektora ochrony zdrowia, więcej niż z przemysłu stoczniowego czy lotniczego. Jeżeli nie podejmiemy żadnych działań, to w 2050 r. będzie 6 bln ton CO2 z tego sektora.

Każdego dnia jedno łóżko szpitalne wytwarza ok. 13 kg odpadów. To wszystko wychodzi poza budynek szpitala. Są to odpady tradycyjne, ale również medyczne, promieniotwórcze czy chemikalia. Jeśli skażą środowisko, sami wyprodukujemy sobie kolejnych pacjentów.

Jak rozwiązać ten problem?

Nie jest to proste. To powinna być konsekwentna transformacja, krok po kroku. Musimy zbudować świadomość wokół tego zagadnienia. Nasz raport Future Health Index bada zagadnienia zrównoważonego systemu ochrony zdrowia i zielonej transformacji sektora. Pytaliśmy liderów opieki zdrowotnej, jak to widzą. W 2021 roku interesowało to 2 proc. liderów w Polsce. W tym roku już 30 proc.

Zaczynamy zatem coraz większą uwagę zwracać na zależność pomiędzy zdrowiem populacyjnym a stanem środowiska naturalnego. Infrastruktura szpitali ma znaczenie w określeniu, czy jesteśmy zdrowi jako społeczeństwo.

Jak najprościej zmienić infrastrukturę szpitalną tak, żeby odpowiadała na potrzeby środowiskowe?

Część szpitali w Polsce już zaczyna o tym myśleć i działać. Szpital w Wolicy można nazwać pierwszym zielonym szpitalem w Polsce. Co warto zrobić: korzystać z odnawialnych źródeł energii, prowadzić termomodernizację, dokonywać świadomych zakupów urządzeń tak, aby były one energooszczędne, zawierały mniej substancji szkodliwych, działały w gospodarce obiegu zamkniętego etc.

Odpowiedzią jest też cyfryzacja, która może zastąpić niepotrzebne wizyty pacjenta w szpitalu (kiedy jest to oczywiście uzasadnione), ale również niepotrzebne podróże lekarzy, jeśli medyk może dokonać np. opisu obrazu diagnostycznego z dowolnego miejsca.

Mówiąc o urządzeniach, warto pamiętać, że przyjazne środowisku systemy powstają w procesie ekodesignu, czyli już na etapie projektowania wyrobu medycznego nakreśla się jego prośrodowiskowe i propacjenckie walory. Tak zaprojektowany – dajmy za przykład nowoczesny rezonans – zużywa do chłodzenia znikome ilości helu (zamiast 1500 litrów tylko 7 litrów), jest w pełni ucyfrowiony, a po zakończeniu jego żywotności można wykorzystać dużo jego elementów w zupełnie nowym urządzeniu.

Wdrożenie nowych technologii to chyba spore koszty. Służba zdrowia sobie z nimi poradzi?

Takie samo pytanie zadałem dyrektorowi szpitala w Wolicy, czy wymaga to dużych dodatkowych nakładów. Stwierdził, że to kwestia podejścia osób zarządzających. Jeżeli planują rozwój swojej infrastruktury w sposób długofalowy i świadomie dobierają narzędzia i rozwiązania jakie mogą pomóc zrealizować cele środowiskowe to można takich potencjalnych dodatkowych kosztów uniknąć. Modernizując szpital warto zatem pamięta, jaki finalny rezultat chcemy uzyskać i zgodnie z tym rozważnie prowadzić proces inwestycyjny.

Można tutaj nawiązać do projektowania i produkowania urządzeń medycznych zgodnie z ideą ekodesignu. Jeżeli na samym początku będziemy mieli konkretne założenie, jak dany system ma polepszać wpływ na środowisko, poprawiać satysfakcję pacjenta czy ergonomię pracy personelu medycznego, to przeznaczony do sprzedaży produkt taki właśnie będzie.