CCS to modny temat. Kiedy się opłaci?

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/172423,1,373327.html]Więcej zdjęć[/link][/b]

Kiedy? W tym stuleciu, pod warunkiem, że testy pokażą, że technologia jest opłacalna.

CCS to modny temat, odkąd Międzynarodowa Agencja Energii ogłosiła, że to trzeci realny sposób – po efektywności energetycznej i oszczędzaniu energii - na walkę ze zmianami klimatu. Dodatkowo grudniowy raport Mc'Kinsey'a zaznaczył, że CCS może spowodować redukcję emisji CO[sub]2[/sub] o 15 proc. do 2030 r.

Ale najpierw technologię tę trzeba przetestować, co planuje UE. – Pierwsza faza to faza demonstracyjna do 2015 r., potem wstępna faza komercyjna na 20 gigawatach do 2020 r. i faza komercyjna na 80 gigawatach do 2030 r. – wylicza Paweł Świeboda, prezes DemosEuropa.

[srodtytul]Polska musi wziąć udział w testach[/srodtytul]

Dla polski udział w badaniu tej technologii jest o tyle ważny, że ponad 90 proc. naszej energii elektrycznej produkuje się z węgla, co podwyższa znacząco emisję CO[sub]2[/sub].

Zdaniem Rica Todda, ambasadora Wielkiej Brytanii w Polsce CCS pozwala obniżać emisję CO[sub]2[/sub] (do 2050 r. nawet o 30 proc.) przy jednoczesnym zachowaniu gospodarki opartej na węglu.

Według Elżbiety Wróblewskiej z resortu gospodarki węgiel nadal ma być gwarantem bezpieczeństwa energetycznego kraju, ale w świetle pakietu klimatycznego wiąże się to ze zwiększonymi inwestycjami w energetykę niskoemisyjną. Jej zdaniem CCS ma potencjał, ale trzeba obniżyć jego koszty (plus poprawić efektywność elektrowni, bo instalacja CCS obniża sprawność bloków o ok. 10 proc.) i przejść przez fazę testów, bo jak na razie, gdy brak doświadczeń ze składowaniem CO[sub]2[/sub] pod ziemią i jego transportem nie ma szans na wprowadzenie tej technologii na skalę komercyjną.

[srodtytul]Program flagowy i co dalej?[/srodtytul]

Komisja Europejska przeznaczy ok. 10 mld euro na budowę do 12 instalacji pilotażowych do wychwytywania i magazynowania CO[sub]2[/sub]. Polski rząd oficjalnie zgłosił dwa projekty – Zakładów Azotowych Kędzierzyn z Południowym Koncernem Energetycznym oraz PGE Elektrownię Bełchatów, która z innego unijnego źródła ma otrzymać 180 mln euro dofinansowania. W tej chwili kończą się prace nad sposobem podziału pieniędzy na konkretne projekty - jeszcze w tym roku ma zostać ogłoszony konkurs na podział środków finansowych, a lista instalacji ma być gotowa w 2011 r. Dodatkowo ministerstwa gospodarki i środowiska pracują nad wdrożeniem unijnej dyrektywy CCS (weszła w życie w czerwcu 2009 r., na jej zaadaptowanie mamy dwa lata).

– Pozyskanie struktur geologicznych na składowanie CO[sub]2[/sub] to wyzwanie rozwojowe polityki energetycznej – uważa Henryk Jacek Jezierski, Główny Geolog Kraju, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska. – W planach jest m.in. wykonanie pilotażowego odwiertu do składowania CO[sub]2[/sub] w głębokich solankach – dodaje. Bo właśnie solanki są typowane na najlepsze składowisko gazu. Takie doświadczenia w składowaniu dwutlenku węgla pod dnem morza od kilkunastu lat prowadzi m.in. Norwegia na platformie wiertniczej Sleipner eksploatowanej przez StatoilHydro. Zatłaczany jest tam dwutlenek węgla wytwarzany przy wydobyciu gazu.

Jednak niezbędne jest stworzenie odpowiednich ram prawnych – dlatego sprawa wychwytywania i magazynowania CO[sub]2[/sub] jest jednym z elementów nowelizowanej właśnie ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze (nad 1200-stronnicowym dokumentem trwają prace w Sejmie).

[srodtytul]Co, gdzie, kiedy?[/srodtytul]

W czwartym kwartale stosowne przepisy powinny zostać poddane głosowaniu w parlamencie. Zakładają m.in. konkretne plany dotyczące administrowaniem składowisk CO[sub]2[/sub] - nad tym czuwać będzie Wyższy Urząd Górniczy, a także nowy organ – Krajowy Administrator Podziemnego Składowania CO[sub]2[/sub].

– Bez transpozycji unijnej dyrektywy o CCS nie ma mowy o uruchomieniu programu flagowego instalacji pilotażowych – mówi Piotr Tulej z dyrektoriatu środowiska w KE. Jego zdaniem już w tym roku powinny zapaść wstępne decyzje dotyczące składowania CO[sub]2[/sub]. W UE powstanie też specjalna dyskusyjna odpowiadająca na rządowe pytania dotyczące dyrektywy. A konkurs na instalacje demonstracyjne KE powinna ogłosić w czerwcu - lipcu tego roku, tak, by w 2011 r. wyznaczyć już konkretne projekty.

Zdaniem Aganty Hinc z DemosEuropa, autorki raportu „Jak skutecznie wdrożyć CCS w Polsce?” Polska ma potencjał do bycia liderem we wdrażaniu czystych technologii węglowych. Zwłaszcza, że wstępne badania mówią, że możemy składować od 9 do nawet 92 gigaton gazu, co oznacza możliwość magazynowania 26-260-letniej jego produkcji.

– Ważna jest jednak kampania społecznie na podobną skalę, co w przypadku budowy elektrowni atomowej – zauważa Hinc. – Żeby nie doszło do tego, że mieszkańcy czy samorządu powiedzą: składowanie CO[sub]2[/sub] tak, ale nie koło nas – tłumaczy.