KNF przygotował dwie rekomendacje dla SKOK

Rekomendacje mają ograniczyć ryzyko kredytowe występujące w działalności kas. - Zalecenia dotyczące produktów oferowanych przez kasy, takich samych jak oferowanych przez banki i z którymi związane jest takie samo ryzyko powinny być podobne - uzasadnia KNF. Zastosowanie łagodniejszego podejścia może dotyczyć jedynie spraw organizacyjnych kas, ale nie oferowanych przez nie produktów –zaznaczyła KNF piśmie do zarządu Krajowej SKOK.

Zalecenia są analogiczne do tych, które muszą stosować banki. Przed podjęciem decyzji kredytowej, konieczna jest rzetelna i kompleksowa ocena zdolności kredytowej członka kasy w oparciu o przedstawione źródła spłaty zobowiązania i koszty utrzymania kredytobiorcy. Przykładowo kasy mogą stosować uproszczone zasady sprawdzania zdolności kredytowej, ale podobnie jak w bankach, kwota dostępnego kredytu udzielonego na takich zasadach jest uzależniona od „stażu" członka kasy. I tak dla członków kasy o współpracy trwającej od co najmniej sześciu miesięcy, kwota w ten sposób udzielonego kredytu lub pożyczki nie przekracza trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Dla tych, którzy korzystają z usług danej SKOK od co najmniej dwunastu miesięcy kwota ta maksymalnie może sięgnąć sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku pożyczek ratalnych uproszczone zasady mogą być stosowane gdy taka kwota nie przekracza wartości dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Jednocześnie w procesie oceny zdolności kredytowej kasa powinna zwracać, szczególną uwagę na sytuacje w których wskaźnik DtI ( kwota raty do dochodu) przekracza 40 proc. dla osób o dochodach nieprzekraczających przeciętnego poziomu wynagrodzeń w danym regionie zamieszkania oraz 50 proc. dla pozostałych kredytobiorców. Wprawdzie kasa może przekraczać te wartości, ale powinna być to świadoma akceptacja podwyższonego ryzyka zarówno po stronie kasy, jak i kredytobiorcy.

Natomiast oczekiwania nadzoru dotyczące zabezpieczeń hipotecznych są analogiczne do postanowienia Rekomendacji S określającej zasady udzielania kredytów hipotecznych.

Zalecenia zakładają, że w ramach wycen wartości nieruchomości przyjmowanych jako zabezpieczenie, kasa powinna kontrolować wiarygodność i rzetelności założeń i metodologii. Zweryfikowana wartość nieruchomości przyjmowanej jako zabezpieczenie powinna stanowić punkt odniesienia dla ustalenia kwoty kredytu zabezpieczonego hipotecznie.

Kasa nie powinna kredytować pełnej wartości nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia.

Docelowo relacja LtV ( kwota kredytu do wartości nieruchomości) w momencie udzielenia kredytu nie powinna przekraczać 80 proc. lub 90 proc. w przypadku, gdy część ekspozycji przekraczająca 80 proc. LtV jest odpowiednio ubezpieczona. Przy czym podobnie jak w bankach te wymogi (wskaźniki) wchodzą stopniowo.

W przypadku gdy zabezpieczenie nie jest własnością kredytobiorców ma obowiązywać szczególnie ostrożne podejście (np. poprzez obniżenie maksymalnego akceptowalnego limitu LtV, określenie ograniczonego katalogu osób trzecich, których nieruchomości mogą być przyjmowane jako zabezpieczenie kredytu oraz obowiązek aby osoba trzecia, dająca swoją nieruchomość na zabezpieczenie zawsze występowała jako poręczyciel kredytu).

Druga, Rekomendacja B-SKOK dotyczy sposobu zarządzania kasami, m.in. powierzania przez SKOK działalności podmiotom zewnętrznym (outsourcingu). Umowy te często były dla kas bardzo niekorzystne. W wyniku takich transakcji kasy wyzbywały się aktywów służących prowadzeniu ich działalności operacyjnej i uzależniały się w tym zakresie od usług spółki, często nie posiadając przy tym zdolności finansowej do odtworzenia tych aktywów.

Dlatego zalecenia obejmują warunki na jakich możne zlecać usługi zewnętrznym firmom. Konieczne musi być m.in. uzasadnione rzeczywistymi potrzebami organizacyjnymi, interesem członków kasy oraz rachunkiem ekonomicznym. Musi być zapewnione przestrzegania ograniczeń wynikających z przepisów prawa, zwłaszcza dotyczących zakazu outsourcingu zarządzania kasą, a w szczególności zarządzania ryzykiem kredytowym, przeprowadzaniem oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego oraz kontroli wewnętrznej.

Konieczne jest też zachowanie transparentności i niezależności doboru usługodawców, w tym unikania powiązań pomiędzy członkami organów kasy a podmiotami, którym powierzana jest działalność.