Zaskakujące znalezisko na budowie S17. Archeolodzy odkryli szczątki mamuta

W trakcie badań wykopaliskowych w miejscowości Łabunie koło Zamościa archeolodzy odkryli kości mamuta. Badania prowadzone są w związku z przygotowaniami do rozpoczęcia budowy kolejnych odcinków drogi ekspresowej S17. To nie pierwsze ważne odkrycie archeologiczne, jakiego dokonano w tej okolicy w związku z budową „Siedemnastki” na odcinku Zamość-Hrebenne.

Publikacja: 13.06.2025 13:34

Dwa fragmenty kości należące najprawdopodoniej do mamutów odnaleziono w Łabuniach (Lubelskie). Na zd

Dwa fragmenty kości należące najprawdopodoniej do mamutów odnaleziono w Łabuniach (Lubelskie). Na zdjęciu - fragment miednicy

Foto: materiały prasowe GDDKiA Oddział Lublin

Jak informuje lubelski oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), miejsca, w których prowadzone są prace wykopaliskowe, zostały wytypowane do przeprowadzenia badań przez Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków już na etapie przygotowania dokumentacji projektowej pod budowę S17. Prace w terenie rozpoczęły się jesienią ubiegłego roku. Na zlecenie GDDKiA prowadzi je firma APB THOR.

„W trakcie badań archeolodzy znaleźli m.in. cios mamuta oraz fragment miednicy, który także należał najprawdopodobniej do mamuta lub do słonia leśnego. Szczątki te zostały podjęte we współpracy z naukowcami z UMCS w Lublinie i przekazane do dalszych badań” – wyjaśnia Łukasz Minkiewicz, przedstawiciel oddziału.

„To bardzo ważne pod względem naukowym znalezisko”

Jak wyjaśnia UMCS, dwie dość nietypowe kości zwierzęce zalegały płytko pod powierzchnią ziemi, tuż poniżej współczesnej warstwy ornej. W ich zabezpieczeniu i transporcie uczestniczyli badacze z Instytutu Archeologii oraz Instytutu Nauk o Ziemi i Środowisku. „Odnalezione szczątki zostały przetransportowane na Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, gdzie – w odpowiednio przygotowanych warunkach – oczekują na dalsze analizy, datowanie oraz zaawansowane badania archeozoologiczne i geologiczne” – czytamy w komunikacie opublikowanym przez lubelską uczelnię.

Czytaj więcej

Wszechświat nie powstał w Wielkim Wybuchu? Naukowcy przedstawili nową teorię

„(…) Mimo wstępnego etapu badań należy podkreślić, że jest to bardzo ważne pod względem naukowym znalezisko szczątków kostnych fauny plejstoceńskiej, a przy tym niezwykle rzadkie w kontekście badań wykopaliskowych prowadzonych dotychczas na terenie Lubelszczyzny (…)” - komentuje dr hab. Marcin Szeliga, zastępca dyrektora Instytutu Archeologii UMCS.

Na tym etapie naukowcy przypuszczają, że oba fragmenty kości mogą należeć do mamuta włochatego (Mammuthus primigenius), przedstawiciela plejstoceńskiej megafauny. Zaciekawienie może budzić fakt, że szczątki pochodzą z plejstocenu (zwanego popularnie epoką lodowcową), ale odnaleziono je na stanowisku, na którym znajdowała się średniowieczna osada. „Oba szczątki występują w bliskim sąsiedztwie przestrzennym, co może świadczyć o ich celowym zdeponowaniu w tym miejscu przez człowieka. Ich wtórne przemieszczenie (redepozycja) – wynikające z działania procesów erozyjnych lub rolniczych – nie wyklucza kulturowego kontekstu złożenia. Chronologicznie, są to szczątki plejstoceńskie, podczas gdy udokumentowane na stanowisku osadnictwo pochodzi z okresu średniowiecza” – tłumaczy dr hab. Przemysław Mroczek, prof. UMCS z Katedry Geomorfologii i Paleogeografii Instytutu Nauk o Ziemi i Środowisku.

Badacz wyjaśnia, że znalezisko ma charakter unikatowy w skali regionu – odkrycia szczątków plejstoceńskich mamutów na Lubelszczyźnie należą do rzadkości. „(…) Połączenie znaleziska paleontologicznego z analizą geomorfologiczną stanowiska stanowi przykład skutecznej współpracy naukowej i interwencyjnej, a jednocześnie otwiera nowe perspektywy badań nad relacjami między człowiekiem a środowiskiem w późnym plejstocenie” – komentuje badacz.

Czytaj więcej

Naukowcy testują nowy sposób walki z superbakteriami. Skład tabletek może zaskoczyć

Pozostałości średniowiecznej osady w Łabuniach

Kości prehistorycznych zwierząt są pierwszym odkryciem archeologicznym, jakiego dokonano w Łabuniach podczas badań poprzedzających budowę S17. Do tej pory przebadano już obszar ok. 240 arów. Archeolodzy znaleźli na nim pozostałości osady średniowiecznej. „Udokumentowali i przebadali około 650 nieruchomych obiektów archeologicznych, datowanych wstępnie na wczesne oraz późne średniowiecze. Odkryli pozostałości obiektów mieszkalnych wraz z towarzyszącymi im dołami posłupowymi i jamami gospodarczymi oraz dwie studnie z obudowami z drewnianych desek. Badania także pozwoliły odkryć kilkaset fragmentów naczyń ceramicznych, kawałki kości zwierzęcych, nieliczne narzędzia krzemienne, kościaną szpilę, szydło i kamienne żarno” – czytamy w komunikacie GDDKiA Oddział Lublin.

Stanowiska archeologiczne na S17. Około 25 hektarów do przebadania

Odcinek S17, na którym prowadzone są prace archeologiczne, połączy Zamość z Hrebennem. Został podzielony na trzy odcinki o łącznej długości ok. 50 km (Zamość Wschód – Zamość Południe, Zamość Południe – Tomaszów Lubelski oraz Tomaszów Lubelski – Hrebenne). Przewidziano na nich 17 stanowisk archeologicznych o łącznej powierzchni ok. 25 hektarów. „Znajdują się one w różnych miejscowościach. Na części z nich prace już się zakończyły, a na pozostałych badania trwają lub wkrótce się rozpoczną. Stanowiska te zostały wytypowane na wcześniejszych etapach przygotowania inwestycji i nie powinny mieć wpływu na termin realizacji inwestycji” – informuje GDDKiA Oddział Lublin.

Na jakim etapie jest budowa S17 na odcinku Zamość-Hrebenne?

Z informacji przekazanych przez lubelski oddział GDDKiA wynika, że budowa „Siedemnastki” z Zamościa do Hrebennego może rozpocząć się w tym roku. „Dla 17-kilometrowego odcinka Tomaszów Lubelski – Hrebenne, Wojewoda Lubelski wydał niedawno decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). Dwóch pozostałych decyzji spodziewamy się niebawem” – czytamy w komunikacie. 

Jak informuje lubelski oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), miejsca, w których prowadzone są prace wykopaliskowe, zostały wytypowane do przeprowadzenia badań przez Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków już na etapie przygotowania dokumentacji projektowej pod budowę S17. Prace w terenie rozpoczęły się jesienią ubiegłego roku. Na zlecenie GDDKiA prowadzi je firma APB THOR.

„W trakcie badań archeolodzy znaleźli m.in. cios mamuta oraz fragment miednicy, który także należał najprawdopodobniej do mamuta lub do słonia leśnego. Szczątki te zostały podjęte we współpracy z naukowcami z UMCS w Lublinie i przekazane do dalszych badań” – wyjaśnia Łukasz Minkiewicz, przedstawiciel oddziału.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Klimat
Dlaczego upadło Cesarstwo Rzymskie? Kryzys klimatyczny w czasach antyku
Nauka
Naukowcy testują nowy sposób walki z superbakteriami. Skład tabletek może zaskoczyć
Archeologia
Dlaczego upadła cywilizacja Majów? Naukowcy mają nowe dowody
Archeologia
Przełomowe odkrycie archeologów. Nowe ustalenia na temat ewolucji człowieka
Materiał Promocyjny
Mieszkania na wynajem. Inwestowanie w nieruchomości dla wytrawnych
Archeologia
Najnowsze odkrycie archeologów w Egipcie. Odsłonięto trzy starożytne grobowce