Od czego zależy decyzja o zwolnieniu z kosztów i darmową pomoc profesjonalnego pełnomocnika

Prosić o zwolnienie z kosztów czy darmową pomoc profesjonalnego pełnomocnika może każdy. Czy zostanie przyznana i w jakim zakresie, zależy zawsze od indywidualnej oceny.

Aktualizacja: 16.07.2020 20:22 Publikacja: 16.07.2020 18:59

Od czego zależy decyzja o zwolnieniu z kosztów i darmową pomoc profesjonalnego pełnomocnika

Foto: Adobe Stock

Orzecznictwo w sprawach pomocy prawnej pokazuje, że o tym, czy zostanie ona udzielona skarżącemu czy nie, przesądzają okoliczności konkretnej sprawy. Niemniej w orzecznictwie podkreśla się, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się on w sytuacji uprawniającej do skorzystania z niej.

Gdy zaś chodzi o przyznanie pełnomocnika procesowego z urzędu, dodatkowo należy uwzględnić, w jakim stadium znajduje się postępowanie sądowe. Chodzi m.in. o tzw. przymus adwokacki obowiązujący na etapie zaskarżania orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego. O ile bowiem skargę do WSA można wnieść bez pomocy prawnika, o tyle skargę kasacyjną musi sporządzić i wnieść profesjonalny pełnomocnik.

Sądy podkreślają, że instytucja ta ma charakter wyjątkowy. Zwłaszcza jeśli chodzi o osoby fizyczne, jest stosowana do tych w bardzo trudnej sytuacji materialnej, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są jakichkolwiek środków do życia lub środki te są tak bardzo ograniczone, że wystarczają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.

Czytaj także:

Wszystko o tym, jak skarżyć decyzje urzędników bez pieniędzy

Niektórzy nie muszą płacić z woli ustawodawcy

Brak środków nie zamyka drogi sądowej

Różne formularze dla firmy i obywateli

Także gdy chodzi o pomoc dla firm, sądy podkreślają konieczność ścisłej wykładni. Przykładowo w postanowieniu z 26 czerwca 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim podkreślił, że prawo pomocy jako forma dofinansowania z budżetu państwa powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe (sygn. I SPP/Go 1/20). Tym razem jednak WSA zwolnił z wpisu spółkę jawną, która zawiesiła prowadzenie działalności, nie osiąga żadnych przychodów, nie posiada majątku, pieniędzy na kontach. Wskazał, że przy ocenie zasadności jej wniosku istotne jest też wzięcie pod uwagę sytuacji majątkowej jej wspólników.

Orzecznictwo w sprawach pomocy prawnej pokazuje, że o tym, czy zostanie ona udzielona skarżącemu czy nie, przesądzają okoliczności konkretnej sprawy. Niemniej w orzecznictwie podkreśla się, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się on w sytuacji uprawniającej do skorzystania z niej.

Gdy zaś chodzi o przyznanie pełnomocnika procesowego z urzędu, dodatkowo należy uwzględnić, w jakim stadium znajduje się postępowanie sądowe. Chodzi m.in. o tzw. przymus adwokacki obowiązujący na etapie zaskarżania orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego. O ile bowiem skargę do WSA można wnieść bez pomocy prawnika, o tyle skargę kasacyjną musi sporządzić i wnieść profesjonalny pełnomocnik.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a