Regulamin urzędu gminy nie jest aktem prawa miejscowego

W zarządzeniu określającym organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy wójt nie może rozstrzygać spraw należących do kompetencji rady gminy. Zarządzenie wójta trzeba doręczyć organowi nadzoru (wojewodzie).

Publikacja: 18.12.2018 05:20

Regulamin urzędu gminy nie jest aktem prawa miejscowego

Foto: 123RF

- Nowy wójt chce wprowadzić zmiany w regulaminie organizacyjnym urzędu gminy. Czy wydane przez niego zarządzenie o zmianie regulaminu, jako mające wpływ na prawa i obowiązki obywateli, powinno zostać ogłoszone w wojewódzkim dzienniku urzędowym?

Nie.

Zgodnie z art. 33 ust. 1-2 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy, przy czym organizację i zasady funkcjonowania tego urzędu określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia.

Czytaj także: Likwidacja departamentu w urzędzie a likwidacja stanowiska

Podkreśla się, że urząd gminy jest strukturą, której jedynym celem jest zapewnienie sprawnej realizacji zadań organów gminy, w związku z czym wystarczającą podstawą funkcjonowania urzędu jest regulamin. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 kwietnia 2007 r. (sygn. I OSK 184/07, LEX nr 327783) w regulaminie określa się m.in.: liczbę, nazwy i zakresy działania poszczególnych komórek organizacyjnych urzędu, ich obsadę etatową, liczbę i nazwy stanowisk pracy, podział kompetencji, zasady współdziałania komórek, obieg i przechowywanie dokumentacji oraz godziny otwarcia urzędu dla interesantów.

W wyroku tym podkreślono, że wójt, przy ustalaniu treści regulaminu, musi uwzględniać przepisy całego systemu prawa, a w szczególności delegacje ustawowe dla rady gminy do wydawania aktów prawa miejscowego, aby uniknąć naruszenia kompetencji przyznanych radzie. W myśl art. 40 ust. 1 u.s.g. na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Zasadą jest jednak, że akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały (por. art. 41 u.s.g.). Wyjątkiem jest możliwość wydania przez wójta przepisów porządkowych. Jest to jednak dopuszczalne tylko w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy wydanie przez wójta takich przepisów jest niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

Zgodnie z art. 13 pkt 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, w wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się akty prawa miejscowego stanowione przez organ gminy. W wyroku NSA w Łodzi z 15 kwietnia 2003 r. (sygn. II SA/Łd 324/03, LEX nr 78587) zwrócono uwagę, że regulamin organizacyjny urzędu gminy nie jest aktem prawa miejscowego, w związku z czym nie ma obowiązku ogłoszenia go w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Podnosi się jednak także, że regulamin może - czasem w istotny sposób - rzutować na sytuację prawną obywateli.

Zarządzenie wójta musi zostać doręczone organowi nadzoru (wojewodzie), który może stwierdzić jego nieważność (por. art. 91 u.s.g.). Ponadto - zgodnie z art. 101 ust. 1 u.s.g. - każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone zarządzeniem wójta z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć to zarządzenie do sądu administracyjnego. W postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 21 lutego 2018 r. (sygn. IV SA/Po 1/18, LEX nr 2465713) zwrócono uwagę, że - co do zasady - nie budzi wątpliwości dopuszczalność zaskarżenia regulaminu organizacyjnego bądź jego zmiany w trybie art. 101 u.s.g. Mogą jednak powstać trudności z ustaleniem podmiotu (nie licząc wojewody), który może wykazać się legitymacją skargową umożliwiającą skuteczne zaskarżenie regulaminu. Podmiot wnoszący skargę musi bowiem wykazać się nie tylko indywidualnym interesem prawnym lub uprawnieniem, ale także zaistniałym w dacie wnoszenia skargi (nie w przyszłości) naruszeniem tego interesu prawnego lub uprawnienia.

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 33 ust. 1-2, art. 40-41, art. 42, art. 90-91, art. 101 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 994 ze zm.)

podstawa prawna: art. 13 pkt 2 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1523)

podstawa prawna: art. 3 § 2 pkt 6 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1302 ze zm.)

- Nowy wójt chce wprowadzić zmiany w regulaminie organizacyjnym urzędu gminy. Czy wydane przez niego zarządzenie o zmianie regulaminu, jako mające wpływ na prawa i obowiązki obywateli, powinno zostać ogłoszone w wojewódzkim dzienniku urzędowym?

Nie.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP