Rada gminy powoła komisje ze swego składu

Za kilka dni komisarze wyborczy zwołają pierwsze sesje nowo wybranych rad gmin. Te ze swojego składu wybiorą przewodniczących i wiceprzewodniczących (więcej o tym na >I3). Rada powoła też komisje. Każda z nich pełni określoną funkcję.

Komisje obowiązkowe

Komisja rewizyjna jest powoływana przez radę w celu kontroli działalności wójta (burmistrza, prezydenta miasta), gminnych jednostek organizacyjnych i jednostek pomocniczych gminy (np. sołectw). Opiniuje ona wykonanie budżetu gminy oraz występuje z wnioskiem do rady w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi (wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową).

Czytaj także: Zmiany w ustawach samorządowych i w prawie wyborczym od 2018 r.

Także wniosek o podjęcie uchwały o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta z innej przyczyny niż nieudzielenie mu absolutorium (wotum zaufania) podlega zaopiniowaniu przez tę komisję. Komisja rewizyjna wykonuje również inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli, przy czym to uprawnienie nie narusza uprawnień kontrolnych innych komisji, powoływanych dobrowolnie przez radę.

Natomiast komisja skarg, wniosków i petycji ma usprawnić rozpatrywanie skarg na działania wójta i gminnych jednostek organizacyjnych, a także wniosków i petycji składanych przez obywateli. Zasady i tryb działania tych obligatoryjnych komisji musi określać statut gminy.

Ważne!

Komisje podlegają radzie gminy, przedkładają jej plan pracy i sprawozdania z działalności. W posiedzeniach komisji mogą uczestniczyć radni niebędący jej członkami. Mogą oni zabierać głos w dyskusji i składać wnioski, bez prawa udziału w głosowaniu.

Ustalanie składu

Zarówno do komisji rewizyjnej, jak i do komisji skarg, wniosków i petycji wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego rady gminy. Skład ilościowy tych obligatoryjnych komisji zależy od uznania rady, z zastrzeżeniem, że nie może być odmienny od ustalonego w statucie, a ponadto liczba członków komisji powinna być tak ukształtowana, aby każdy z klubów radnych mógł być reprezentowany przez co najmniej jednego radnego.

Przykład:

Załóżmy, że radni gminy utworzą 3 kluby radnych. Tworzenie klubów jest prawem, a nie obowiązkiem radnych. Od kadencji rady gminy wybranej w ostatnich wyborach, klub tworzy co najmniej 3 radnych. Do komisji rewizyjnej oraz do komisji skarg, wniosków i petycji powinien wejść co najmniej jeden przedstawiciel każdego klubu. Podkreśla się jednak, że rada gminy nie jest związana kandydaturą przedstawioną przez klub. Jeżeli na danej sesji rady nie można podjąć uchwały w sprawie wyboru członków komisji rewizyjnej czy komisji skarg, wniosków i petycji, to należy ponowić próbę wyboru na kolejnej sesji, przy czym organy gminy i kluby radnych powinny dążyć do wypracowania konsensusu w sprawie wyboru konkretnego kandydata (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 stycznia 2012 r., sygn. II OSK 2351/11, LEX nr 1113780).

Komisje nieobowiązkowe

Inne (nieobowiązkowe) komisje są powoływane przez radę jako stałe bądź doraźne komisje do określonych zadań. Przy powoływaniu takich komisji ustala się przedmiot ich działania oraz skład osobowy. W przypadku tych komisji nie zastrzeżono szczególnych uprawnień dla klubów radnych. W skład nieobowiązkowej komisji może wejść przewodniczący lub wiceprzewodniczący rady. Radny powinien brać udział w pracach komisji (obligatoryjnej lub nieobowiązkowej), do której został wybrany, ale nie może brać udziału w głosowaniu, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego. Przy ustalaniu wysokości diet radnych rada gminy bierze pod uwagę funkcje pełnione przez radnego (w tym udział w komisjach).

Od kadencji rady gminy wybranej w ostatnich wyborach, przewodniczący rady może wydawać polecenia służbowe pracownikom urzędu gminy wykonującym zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem rady gminy, komisji i radnych (wcześniej nie miał takiego uprawnienia). W tym przypadku przewodniczący rady wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do powyższych pracowników.