Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych, określająca podmioty uprawnione do pochówku osób zmarłych, przewiduje, że w razie konieczności pogrzeb organizuje gmina, w której nastąpił zgon. Rada Gminy Porąbka w woj. śląskim uregulowała te kwestie w uchwale z 2018 r. w sprawie ustalenia sposobu sprawienia pogrzebu oraz określenia zasad zwrotu wydatków na pokrycie kosztów pogrzebu. W 2020 r. niektóre punkty uchwały zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach prokurator Prokuratury Okręgowej w Bielsku-Białej.

Czytaj też: Kiedy gmina pochowa zmarłego

Rada uznała bowiem za zadanie własne pochówek wymienionych kategorii osób zmarłych, mieszkających lub przebywających na terenie gminy, w tym osób bezdomnych. Pogrzeby miał organizować ośrodek pomocy społecznej. Prokurator twierdził natomiast, że rada gminy może jedynie określić sposób sprawienia pogrzebu. Nie ma uprawnień ani do określania kręgu zmarłych, którym przysługuje prawo do pochówku przez gminę, ani kiedy jest to jej zadaniem własnym. Przepisy ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz ustawy o pomocy społecznej nie dają podstaw do tego.

Prokurator ocenił również, że sprzecznie z prawem określono w uchwale zasady zwrotu wydatków poniesionych na pogrzeb. Zdaniem prokuratora te koszty, jako wynikające z zadań własnych o charakterze obowiązkowym, powinny pokrywane być ze środków przeznaczonych na pomoc społeczną

Rada broniła uchwały. Jej zdaniem postanowienia tego aktu nie wkraczają w materię już uregulowaną ustawowo, a jedynie doprecyzowały przepisy ustawowe. Zwróciła również uwagę, że uchwała opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego nie budziła dotychczas zastrzeżeń.

Skarga okazała się uzasadniona – stwierdziła sędzia Magdalena Jankiewicz.

WSA orzekł o niezgodności z prawem tych punktów uchwały, które zaskarżył prokurator. Ustawa o cmentarzach(...) uprawnia organ gminy jedynie do określenia sposobu sprawienia pogrzebu. Nie daje natomiast podstaw do określania kręgu tych osób zmarłych, którym przysługuje prawo do pochówku przez gminę.

Również przepisy ustawy o pomocy społecznej upoważniają radę gminy jedynie do określenia w drodze uchwały zasad zwrotu wydatków za świadczenia pomocy społecznej, będące zadaniami własnymi gmin, ale nie do odmiennego niż w ustawie unormowania tej kwestii.

No i wreszcie nie było podstaw prawnych do ogłoszenia uchwały w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego, ponieważ nie jest to akt prawa miejscowego.

Wyrok jest nieprawomocny.

Sygn. akt: III SA/Gl 453/20