Oświadczenia majątkowe: odejście z urzędu nie zwolni ze złożenia nowego dokumentu

Nawet, jeśli wejście w życie ustawy o jawności życia publicznego się opóźni i regulacja ta nie zacznie obowiązywać - jak wynika z projektu - od 1 marca tego roku, osoby, które złożą oświadczenia majątkowe według dotychczasowych przepisów będą musiały zrobić to ponownie.

Publikacja: 13.02.2018 05:30

Oświadczenia majątkowe: odejście z urzędu nie zwolni ze złożenia nowego dokumentu

Foto: Adobe Stock

31 marca mija termin na złożenie oświadczenia majątkowego przez osoby pełniące funkcje publiczne, wskazane w ustawie z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej (dalej ustawa antykorupcyjna) m.in.: członków korpusu służby cywilnej, pracowników urzędów państwowych oraz pracowników samorządowych. A ponieważ oświadczenie takie składa się według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego wiele osób robi to od razu na początku roku.

Czekając na nową ustawę

W tym roku jednak, może okazać się, że wcześniejsze złożenie oświadczenia nie zakończy sprawy. Według zapowiedzi rządu 1 marca ma wejść w życie ustawa o jawności życia publicznego, (na razie czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów), która zastępując ustawę antykorupcyjną radykalnie zmieni zasady „spowiadania się" wymienionych w niej osób z posiadanego przez nich majątku. A jej przepis przejściowy (art. 137) zapobiec ma, jak należy się domyślać sytuacji, w której przez złożenie oświadczenia majątkowego przed wejściem w życie nowych przepisów, niektóre osoby uniknęłyby jeszcze w tym roku złożenia takiego oświadczenia na nowych zasadach.

Zgodnie z tym przepisem, osoby zobowiązane do złożenia oświadczenia majątkowego na dotychczasowych zasadach, które po 31 grudnia 2017 r. złożyły oświadczenia majątkowe w trybie dotychczasowych przepisów, będą zobowiązane do złożenia takiego oświadczenia ponownie, tym razem według wzoru określonego w ustawie o jawności życia publicznego. Mają na to trzy miesiące od dnia wejścia w życie tej ustawy. Bez względu na to, czy ustawa o jawności życia publicznego wejdzie w życie 1 marca tego roku – jak wynika to z jej projektu - czy też jej początek obowiązywania trochę się przesunie (co jest możliwe, gdyż mimo, zapowiedzi rządu, że do połowy stycznia trafi ona do Sejmu tak się nie stało), złożenia nowego oświadczenia majątkowego raczej nie uda się nikomu uniknąć. Dotyczy to nie tylko osób, które cały czas będą na stanowisku, które zobowiązuje je do corocznego składania oświadczeń majątkowych, ale także osób, które takie stanowiska w tym roku już opuściły.

Nowe oświadczenia składane mają być, co do zasady, według staniu na dzień 31 grudnia 2017 r. chyba, że były one złożone w związku z opuszczeniem dotychczasowego stanowiska. Wówczas powinny być złożone na dzień jego opuszczenia. A zatem nawet osoby, które np. odeszły z korpusu służby cywilnej na początku tego roku i zgodnie z dotychczasowymi przepisami złożyły takie oświadczenie na odejście będą musiały, po wejściu w życie nowych regulacji, złożyć je ponownie. Już na nowym, stanowiącym załącznik do nowej ustawy formularzu.

Zmiana terminu

Warto podkreślić, iż zgodnie z projektem ustawy o jawności życia publicznego zmieniony ma zostać ostateczny termin składania rocznego oświadczenia przez osoby zobowiązane z 31 marca na 30 kwietnia. Doprecyzowane mają też zostać przepisy związane ze składaniem oświadczeń w związku z objęciem albo opuszczeniem określonego stanowiska.

Zgodnie z dotychczas obowiązującą ustawą antykorupcyjną, członkowie korpusu służby cywilnej zobowiązani do składana oświadczeń majątkowych składają je kierownikowi jednostki (dyrektorowi generalnemu urzędu), przed objęciem stanowiska, a następnie, co roku do dnia 31 marca, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, a także w dniu opuszczenia stanowiska. Według projektu nowych regulacji, co do zasady będą musiały to robić:

- w terminie trzydziestu dni od objęcia stanowiska, funkcji albo zaistnienia zdarzenia powodującego objęcie obowiązkiem złożenia oświadczenia majątkowego według stanu na dzień objęcia stanowiska, funkcji lub zaistnienia innego zdarzenia powodującego objęcie obowiązkiem złożenia oświadczenia majątkowego;

- co roku do dnia 30 kwietnia według staniu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego;

- w terminie trzydziestu dni od dnia zakończenia zajmowanego stanowiska, pełnienia funkcji albo zaistnienia innego zdarzenia powodującego ustanie obowiązku składania oświadczenia majątkowego według stanu na dzień opuszczenia stanowiska, zaprzestania pełnienia funkcji albo zaistnienia innego zdarzenia powodującego ustanie obowiązku składnia świadczenia majątkowego.

Przy czym nie będzie konieczne składanie oświadczenia majątkowego przy zmianie stanowiska w ramach tego samego podmiotu, chyba, że podmiot uprawniony do odebrania oświadczenia majątkowego zażąda jego złożenia.

Jeśli złożenie oświadczenia majątkowego we wskazanych terminach nie będzie możliwe ze względu na chorobę lub inną niedającą się usunąć przeszkodę, oświadczenie powinno być złożone w terminie 14 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi wraz z pisemnym wyjaśnieniem wskazującym te przyczynę. Tak wynika z art. 47 projektu ustawy o jawności życia publicznego.

Nowe przepisy, więcej sankcji

Większe zmiany, w porównaniu z dotychczasowymi regulacjami, przynieść ma ustawa o jawności życia publicznego w zakresie sankcji, jakie grozić mają za niezłożenie oświadczenia majątkowego w terminie. Obecnie za niezłożenie oświadczenia majątkowego członkowi korpusu sc grozi wyłącznie odpowiedzialność służbowa, inaczej dyscyplinarna. Oznacza to, że za zlekceważenie tego obowiązku członek korpusu sc może zostać ukarany jedną z kar dyscyplinarnych wymienionych w art. 114 ustawy o służbie cywilnej. W przypadku osób zajmujących wyższe stanowiska w sc oraz pracowników sc może to być: upomnienie, nagana, obniżenie wynagrodzenia zasadniczego, nie więcej niż o 25 proc. przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy oraz kara wydalenia z pracy w urzędzie. Natomiast w przypadku urzędników sc: upomnienie, naganna, pozbawienie możliwości awansowania przez okres dwóch lat na wyższy stopień służbowy; obniżenie wynagrodzenia zasadniczego, nie więcej niż o 25 proc. przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy, obniżenie stopnia oraz kara wydalenia ze służby cywilnej.

Według projektu nowej ustawy o jawności życia publicznego w przypadku niezłożenia oświadczenia majątkowego organ lub osoba uprawniona do jego odebrania najpierw ma wezwać zainteresowaną osobę do jego złożenia w dodatkowym terminie trzech dni od daty otrzymania wezwania.

Jeśli złożenie oświadczenia majątkowego w dodatkowym terminie, nie będzie możliwe ze względu na chorobę lub inną niedającą się usunąć przeszkodę oświadczenie takie powinno zostać złożone w terminie trzech dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi z pisemnym wyjaśnieniem wskazującym tę przyczynę.

Ważne!

Według projektu ustawy o jawności życia publicznego o fakcie niezłożenia oświadczenia majątkowego w terminie powiadamiany ma być (w ciągu 60 dni od upływu terminu wskazanego w art. 47 projektu ustawy) szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Niezłożenie oświadczenia majątkowego przez osobę zobowiązaną lub niezłożenie tego oświadczenia w terminie określonym w art. 51 albo złożenie oświadczenia nieprawdziwego lub nierzetelnego stanowić ma podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej, służbowej lub porządkowej albo może stanowić podstawę do wszczęcia postępowania zmierzającego do odwołania ze stanowiska. Są to, zatem sankcje podobne do tych, jakie mogą spotkać osoby niewywiązujące się z obowiązku złożenia oświadczenia majątkowego w terminie także dzisiaj. Projekt ustawy o jawności życia publicznego przewiduje jednak również inne, niektóre znacznie bardziej dotkliwe, „nieprzyjemności" za lekceważenie tego obowiązku >> patrz ramka.

podstawa prawna: Art. 5 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1393)

Proponowane sankcje za niezłożenie oświadczenia majątkowego w terminie

- kara pieniężna w wysokości 1000 zł – nakładana decyzją administracyjną przez szefa CBA; osoba ukarana będzie zobowiązana do złożenia oświadczenia majątkowego w terminie 7 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji o ukaraniu, a w przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego – w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku oddalającego skargę albo postanowienie o umorzeniu postępowania. Postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej podlegać ma umorzeniu, jeśli niezłożenie oświadczenia majątkowego było niemożliwe ze względu na chorobę lub inną niedającą się usunąć przeszkodę, o której mowa w art. 51 ust.3 projektu ustawy;

- zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego – o niezłożeniu oświadczenia majątkowego w terminie przez organ lub osobę uprawnioną do odebrania tego oświadczenia, co jest równoznaczne z podjęciem kontroli skarbowej wobec takiej osoby (naczelnik urzędu skarbowego przekazuje wynik kontroli skarbowej organowi lub podmiotowi uprawnionemu do odebrania oświadczenia majątkowego);

- kara pieniężna w wysokości 10-50 proc. miesięcznego wynagrodzenia netto na ostatnio zajmowanym stanowisku - orzeka o niej naczelnik urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania osoby ukaranej na wniosek organu uprawnionego do odebrania oświadczenia (dotyczy to osób, które nie złożyły oświadczenia majątkowego w związku opuszczeniem stanowiska);

- kara pozbawienia wolności do lat 5 lub w wypadku mniejszej wagi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienie wolności do roku – sankcje te będą mogły być zastosowane wobec osób, które podają w oświadczeniu majątkowym nieprawdę albo zatajają prawdę albo nie składają oświadczenia majątkowego w terminie określonym w rat. 51 ust. 1 lub 3 project).

31 marca mija termin na złożenie oświadczenia majątkowego przez osoby pełniące funkcje publiczne, wskazane w ustawie z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej (dalej ustawa antykorupcyjna) m.in.: członków korpusu służby cywilnej, pracowników urzędów państwowych oraz pracowników samorządowych. A ponieważ oświadczenie takie składa się według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego wiele osób robi to od razu na początku roku.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów