Czy konflikt może uniemożliwić powrót do pracy
- Urzędnik sc został zwolniony z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków członka korpusu sc. Odwołał się od tego zwolnienia do sądu pracy i ten uznał, że zwolnienie było wadliwe, bo pracodawca nie dopełnił wszystkich wymagań formalnych. Mimo to nie przywrócił urzędnika do pracy, choć takie było jego żądanie. I przyznał mu tylko odszkodowanie. Powodem tej decyzji był ostry konflikt między tym urzędnikiem a jego przełożonym i grupą współpracowników. Czy taka sytuacja uzasadniała decyzję sądu?
Tak. Kwestia, kiedy przywrócenie do pracy jest niemożliwe lub niecelowe, co do zasady należy do oceny sądu pracy. Ocena ta nie może być oczywiście dowolna, a musi być poprzedzona szczegółowymi ustaleniami, co do niecelowości przywrócenia do pracy (wyrok SN z 29 listopada 2000 r., I PKN 122/00, OSNP Nr 13/2002, poz. 310). Przyjmuje się, że ocena tego roszczenia z punktu widzenia kryterium "możliwości" i "celowości" dalszego zatrudniania pracownika powinna uwzględniać takie okoliczności, jak: rodzaj przyczyny rozwiązania stosunku pracy („ciężkie" czy „zwykłe" naruszenie obowiązków pracowniczych, przyczyny niezwiązane z osobą pracownika itp.), podstawa orzeczenia o przywróceniu do pracy (bezzasadność zarzutów czy też naruszenie przez pracodawcę wymagań formalnych obowiązujących przy rozwiązywaniu umów o pracę), skutki mogące wyniknąć dla jednej lub drugiej strony z przywrócenia pracownika do pracy lub zasądzenia na jego rzecz odszkodowania (konieczność ponownego rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy, zwolnienia dobrze pracujących pracowników, możliwość odrodzenia się sytuacji konfliktowej w zakładzie pracy, pozbawienie pracownika okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia pewnych uprawnień itp.). Tak uznał SN w wyroku z 10 października 2000 r. (I PKN 66/00, OSNP Nr 10/2002, poz. 235).
Z orzecznictwa SN wynika, że jedną z przyczyn pozwalających na uznanie, że uwzględnienie żądania przywrócenia do pracy jest niecelowe, uważa się istnienie poważnego konfliktu między pracodawcą a pracownikiem. Oczywiście, o czym przypomniał SN w wyroku z 4 stycznia 2008 r. (I PK 179/07, MoPr 2008 nr 5, str. 250) samo istnienie konfliktu między pracodawcą a pracownikiem nie przesądza jeszcze o niecelowości przywrócenia pracownika do pracy, zwłaszcza w sytuacji, gdy jest to konflikt typowy związany np. z procesem sądowym. Jednakże w przypadku konfliktu poważnego i długotrwałego, a ponadto oddziaływującego negatywnie na pozostałych pracowników oraz wizerunek zakładu pracy, celowość orzekania przywrócenia do pracy jest wątpliwa.
W innym z wyroku dotyczącym tej kwestii SN podkreślił, że konflikt między pracownikiem żądającym przywrócenia do pracy a jego przełożonym (współpracownikiem) uzasadnia uznanie przywrócenia do pracy za niecelowe, jeżeli jest poważny, długotrwały, głęboki, a przede wszystkim zawiniony przez pracownika lub powstały na tle dotyczących go okoliczności (wyrok SN z 28 lipca 1999 r. I PKN 110/99 (OSNP Nr 21/2000, poz. 780). Podobnie SN orzekł w innym wyroku z tej samej daty (I PKN 168/99, OSNP Nr 21/2000, poz. 784) stwierdzając w nim też, że ocena celowości przywrócenia pracownika do pracy powinna uwzględniać obiektywny interes pracodawcy, a nie indywidualne rozumienie tego interesu przez poszczególnych pracowników.
podstawa prawna: Art. 45 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1666)
