Jak ochronić dzieci przed pneumokokami

Resort zdrowia: od 2017 r. wszystkie niemowlaki będą miały darmowe szczepienie przeciw pneumokokom.

Aktualizacja: 23.03.2016 19:42 Publikacja: 22.03.2016 18:23

Jak ochronić dzieci przed pneumokokami

Foto: 123 rf

Padaczka lekooporna, wodogłowie, głuchota, opóźnienie w rozwoju, choroby serca – powikłania po inwazyjnej chorobie pneumokokowej (IChP) skazują wiele dzieci na niepełnosprawność, a niektóre na śmierć. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Streptococcus pneumoniae, zwany też dwoinką zapalenia płuc lub pneumokokiem, w 2008 r. odpowiadał na świecie za śmierć pół miliona maluchów poniżej piątego roku życia. A IChP, czyli najcięższa postać zakażenia pneumokokami, stanowi dziś – oprócz malarii – największe zagrożenie życia i zdrowia ludzkości.

Szczepione co czwarte

Już cztery lata temu WHO nadała szczepieniom przeciw pneumokokom najwyższy priorytet wśród chorób zakaźnych, którym można zapobiegać za pomocą szczepień. Zaleciła też wszystkim krajom powszechne ich wprowadzenie. Do dziś do tych zaleceń, wprowadzając bezpłatne szczepienia dla wszystkich dzieci, zastosowało się na naszym kontynencie 19 państw UE, Szwajcaria i Norwegia.

Polska refunduje je wyłącznie w grupach ryzyka – u dzieci z osłabionym układem immunologicznym, chorych nowotworowo lub urodzonych przed 37. tygodniem ciąży i z wagą urodzeniową mniejszą niż 2,5 kg. Przypuszcza się, że razem z dziećmi, których rodzice płacą za szczepienia z własnej kieszeni (wydają na to łącznie ok. 65 mln zł rocznie), tzw. poziom wyszczepienia polskich niemowląt wynosi do 25 proc. (ponad 92 tys. dzieci na rok). To za mało, by wykształcić tzw. odporność populacyjną. A ta ważna jest również dlatego, że pneumokoki zagrażają nie tylko dzieciom do piątego roku życia, lecz również osobom po 65. roku życia, a dziadkowie często zarażają się nimi od wnuków.

W 2017 r. ma się to zmienić. – Bliskie końca są prace konsultacyjne, by sfinansować szczepienia przeciw pneumokokom dla wszystkich dzieci urodzonych w roku 2017 r. – oświadczył w ostatnich dniach wiceminister Jarosław Pinkas.

Członkowie parlamentarnego Zespołu ds. Opieki Zdrowotnej i Profilaktyki, którzy gościli ministra podczas posiedzenia, którego tematem były „Korzyści wynikające z rozszerzenia Programu Szczepień Ochronnych o szczepienia przeciwko pneumokokom. Aspekty medyczne, ekonomiczne i społeczne", przyjęli tę deklarację z entuzjazmem.

– To ukoronowanie wieloletniej działalności Stowarzyszenia Parasol dla Życia, którego wszyscy podopieczni są okaleczeni przez pneumokoki – mówiła prezes zarządu stowarzyszenia Sabina Szafraniec.

Prof. Teresa Jackowska, konsultant krajowa w dziedzinie pediatrii i przewodnicząca Grupy na rzecz Programu Szczepień Ochronnych w Polsce, podkreślała, że udostępnienie szczepień przeciw pneumokokom dla wszystkich niemowląt w kraju to jedna z najpilniejszych potrzeb pediatrii.

Wydać, by oszczędzić

Minister Pinkas podkreślał, że choć refundacja szczepień dla wszystkich dzieci to ogromna inwestycja, resort zdaje sobie sprawę z jej opłacalności. – Do tej pory wydawaliśmy na wszystkie szczepienia 140 mln zł, teraz wydamy dodatkowo 160 mln na te przeciw pneumokokom. To gigantyczny wzrost nakładów. Doskonale wiemy, że przez to ograniczymy liczbę hospitalizacji i wizyt pediatrycznych, ale także zabezpieczymy społeczeństwo – podkreślał.

Potwierdzają to analizy zawarte w najnowszym raporcie Grupy na rzecz Programu Szczepień Ochronnych w Polsce „Szczepienia ochronne przeciwko Streptococcus pneumoniae u dzieci".

– Ich refundacja u ok. 37 tys. dzieci z grupy ryzyka pozwala zaoszczędzić 23 mln zł, więc gdyby refundować je u wszystkich dzieci, państwo zaoszczędziłoby 230 mln zł. Z badań amerykańskich wynika, że 1 dolar zainwestowany w szczepienia przeciw pneumokokom pozwala zaoszczędzić 16 dolarów na powikłaniach i spadku produktywności opiekunów, a przez cały okres życia dziecka nawet 44 dolary – podkreślał współautor raportu dr Jakub Gierczyński z Uczelni Łazarskiego.

Prof. Jackowska podkreśliła, że zgodnie z wytycznymi WHO, wybierając zakup jednej z dostępnych szczepionek, decydenci muszą brać pod uwagę nie tylko szacunki zachorowań i podział wiekowy przypadków, ale przede wszystkim dystrybucję serotypów pneumokokowych w różnych grupach wiekowych. Na rynku dostępne są szczepionki dziesięcio- (PCV10) i trzynastowalentne (PCV13), zapewniające ochronę przeciwko, odpowiednio, 10 i 13 serotypom pneumokoków. Autorzy raportu Grupy rekomendują szczepionkę trzynastowalentną, która chroni przed serotypami najczęściej wywołującymi IChP.

Za PCV13 przemawiają dane Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego (KOROUN). Z monitoringu prowadzonego przez tę instytucję wynika, że w szczepionce PCV13 znajdowało się aż 68,5 proc. serotypów wykrytych u pacjentów ze wszystkich grup wiekowych w 2014 r., podczas gdy w PCV10 – 42 proc.

Z danych KORUN wynika również, że w ostatnich latach wzrastają zachorowania na IChP wywołane przez serotypy 19A i 3, przed którymi chroni tylko szczepionka trzynastowalentna. W 2014 r. PCV13 dawała 90-proc. pokrycie zakażeń wywołanych przez serotypy niewrażliwe na penicylinę, 95-proc. – przez serotypy niewrażliwe na cefalosporyny trzeciej generacji i ok. 94-proc. – przez serotypy oporne na wiele antybiotyków. Szczepionka PCV10 pokrywa je odpowiednio w 67, 73 i 68 proc.

Padaczka lekooporna, wodogłowie, głuchota, opóźnienie w rozwoju, choroby serca – powikłania po inwazyjnej chorobie pneumokokowej (IChP) skazują wiele dzieci na niepełnosprawność, a niektóre na śmierć. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Streptococcus pneumoniae, zwany też dwoinką zapalenia płuc lub pneumokokiem, w 2008 r. odpowiadał na świecie za śmierć pół miliona maluchów poniżej piątego roku życia. A IChP, czyli najcięższa postać zakażenia pneumokokami, stanowi dziś – oprócz malarii – największe zagrożenie życia i zdrowia ludzkości.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Ochrona zdrowia
Obturacyjny bezdech senny – choroba niedoceniana
Ochrona zdrowia
Ćwiek-Świdecka: Kobiety kupują pigułki „dzień po” jak wtedy, gdy nie było recept
Ochrona zdrowia
Gdańskie centrum sportu zamknięte do odwołania. Znaleziono groźną bakterię
Ochrona zdrowia
Rewolucja w kodeksie etyki lekarskiej? Wykreślone ma być jedno ważne zdanie
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Ochrona zdrowia
Izabela Leszczyna: WOŚP nie ma nic wspólnego z wydolnością systemu ochrony zdrowia