Reklama

Think tanki: jak zreformować Trybunał Konstytucyjny

Podstawą kompromisu mogłoby być zrównoważenie prawa Trybunału do blokowania polityki większości parlamentarnej z rolą obrońcy praw i wolności obywateli.

Aktualizacja: 05.02.2016 10:43 Publikacja: 05.02.2016 07:00

Think tanki: jak zreformować Trybunał Konstytucyjny

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz

16 organizacji pozarządowych i think tanków  zaapelowało o zażegnania kryzysu wokół Trybunału Konstytucyjnego. ,

Pod „10 tezami o naturze konfliktu, potrzebie kompromisu i kierunku reformy Trybunału Konstytucyjnego", przygotowanymi przez dr. Arkadiusza Radwana, prezesa Instytutu Allerhanda, i dr. Jacka Sokołowskiego, kierownika Centrum Badań Ilościowych nad Polityką UJ, podpisały się m.in. Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Klub Jagielloński, Forum Obywatelskiego Rozwoju i Ars Legis – Stowarzyszenie im. św. Ivo Helory, patrona prawników.

– Ambicją organizacji, które reprezentują różne opcje polityczne, nie było rozwiązanie obecnego klinczu wokół wyboru sędziów TK, ale spojrzenie dalej na rolę Trybunału, odpowiedź na pytanie, jaki on ma być – powiedział „Rzeczpospolitej" dr Radwan.

Podstawą formuły kompromisowej mogłoby się stać założenie, że pozycja ustrojowa polskiego sądu konstytucyjnego wymaga zrównoważenia jego prawa do blokowania polityki większości z rolą obrońcy praw i wolności jednostki.

Zdaniem organizacji należy też rozważyć, czy praźródłem konfliktu o Trybunał nie jest właśnie ukształtowanie jego uprawnień, które sprawia, że spełnia swoją rolę obrońcy jednostki za pomocą instrumentów zanadto ingerujących w kreowanie polityki społeczno-gospodarczej rządu i stojącej za nim parlamentarnej większości.

Reklama
Reklama

Analizy wymaga szeroko skonstruowana legitymacja do wnoszenia o zbadanie konstytucyjności ustawy w trybie kontroli abstrakcyjnej (m.in. przez posłów). Nierzadko takie wnioski motywowane są politycznie. Jednocześnie zbyt małe są możliwości Trybunału podejmowania skutecznej interwencji w sytuacjach, w których dochodzi do naruszeń praw jednostki w konkretnym postępowaniu (tego dotyczą skargi konstytucyjne i pytania sądów).

Proponowane zmiany pozwoliłyby na silniejsze zaakcentowanie roli sądu konstytucyjnego jako gwaranta praw i wolności jednostki oraz wzrost zaufania społecznego do Trybunału i jego demokratycznej legitymacji. Temu powinny też służyć – zdaniem organizacji, które podpisały się pod apelem adresowanego do decydentów politycznych.– zmiany procedury wyłaniania sędziów. To one bowiem stały się zarzewiem obecnego konfliktu i jego eskalacji. Ograniczenie możliwości ingerowania przez Trybunał Konstytucyjny w bieżącą politykę sprzyjać będzie osiągnięciu kompromisu co do nominacji sędziów.

Wdrożenie propozycji wymagałoby zmiany konstytucji, a do tego potrzeba większości 2/3 w Sejmie. Czy są na to jakieś szanse, pokaże najbliższe posiedzenie Sejmu, rozpoczynające się we wtorek 9 lutego. Ma się na nim odbyć pierwsze czytanie projektu Ruchu Kukiz'15 i PiS, który właśnie dotyczy wyboru sędziów Trybunału i zmiany Konstytucji

Aby postulaty zawarte w tezach zostały zrealizowane, konieczne jest otwarcie „okienka dialogu", o co sygnatariusze listu zgodnie apelują.

Spadki i darowizny
Czy spadek po rodzicach zawsze dzieli się po równo? Jak dziedziczy rodzeństwo?
Prawo drogowe
Nadchodzą kolejne podwyżki dla kierowców. Opłata wzrośnie aż trzykrotnie
Nieruchomości
Sąd Najwyższy powiedział, co trzeba zrobić, żeby zasiedzieć działkę sąsiada
Prawo karne
Kamery nagrały, jak pielęgniarka bije pacjenta. Sąd Najwyższy wydał wyrok
Sądy i trybunały
Ekspert o rozporządzeniu ministra Żurka. „Dbamy przede wszystkim o swoich"
Reklama
Reklama