Między Czechami a Polską zaistniał spór o funkcjonowanie kopalni Turów w Bogatyni. Według Czech kopalnia negatywnie wpływa na regiony przygraniczne, gdzie spadł poziom wód gruntowych. Spór toczy się przed Trybunałem Sprawiedliwości UE jako właściwym na podstawie art. 259 TFUE, umożliwiającym każdemu państwu członkowskiemu wniesienie sprawy do Trybunału w przypadku uznania, że inny członek UE uchybił jednemu ze zobowiązań traktatowych. Zanim państwo członkowskie złoży taką skargę, powinno wnieść sprawę do Komisji. Skarga Czech przeciw Polsce ws. rozbudowy kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów przeszła tę procedurę, zaś Komisja w opinii z 17 grudnia 2020 r. uznała szereg zarzutów za zasadne.
Czytaj też: Czesi zwrócą się do TSUE o ukaranie Polski. 5 mln euro dziennie
Argumentacja strony skarżącej odwołuje się do problematyki prawnej ochrony środowiska, głównie naruszenia dyrektywy 2000/60 ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej i dyrektywy 2003/4 ws. publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska, i zasady lojalnej współpracy, o której mowa w art. 4 ust. 3 TUE. Na takich podstawach Czechy wniosły 26 lutego 2021 r. skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Ponieważ mechanizm rozpoznania skargi przez TSUE jest podobny do procedury cywilnej, Czechy wniosły do TSUE w ramach postępowania w przedmiocie środków tymczasowych o nakazanie Polsce niezwłocznego zaprzestania eksploatacji kopalni Turów.
Postanowieniem z 21 maja 2021 r., C-121/21 R (Czechy p. Polsce), TSUE przychylił się do wniosku, nakazując Polsce natychmiastowe wstrzymanie wydobycia w kopalni do czasu merytorycznego rozstrzygnięcia. Wydano je w oparciu o art. 279 TFUE, umożliwiający w sprawach, które rozpatruje Trybunał zarządzenie niezbędnych środków tymczasowych. Postanowienie zarządzające te środki może być na wniosek strony – w myśl art. 163 regulaminu TSUE – w każdej chwili zmienione lub uchylone ze względu na zmianę okoliczności. Ten mechanizm też przypomina rozwiązania z procedury cywilnej.
Szerokie analogie do tej procedury pozwalają skonstatować, że strona tak zakreślonego postępowania powinna się zachować z roztropnością właściwą dla profesjonalnego uczestnika postępowania sądowego. Jego punktem centralnym, jak się wydaje, będzie ocena oddziaływania kopalni na środowisko. Gromadzenie argumentacji winno być zatem dokonane w sposób poważny i skrupulatny już na bardzo wstępnym etapie.
