Jacek Nizinkiewicz: Komu przeszkadza Olga Tokarczuk

Noblistka jest ambasadorką Polski na świecie. A jednak wadzi władzy.

Aktualizacja: 11.12.2019 14:36 Publikacja: 10.12.2019 18:11

Jacek Nizinkiewicz: Komu przeszkadza Olga Tokarczuk

Foto: AFP

Te wybory są najważniejsze od 1989 roku. Jesteśmy w sytuacji jasnego wyboru: czy zagłosujemy za Polską, która oddzieli się od Europy, czy za Polską w Europie. Najprościej mówiąc: to wybór między demokracją a autorytaryzmem – mówiła przed wyborami parlamentarnymi Olga Tokarczuk. Polacy nie posłuchali pisarki i zagłosowali na PiS. Dziś ma w kraju równie wielu przeciwników co zwolenników. Komu przeszkadza Olga Tokarczuk?

Poglądy pisarki są jasne dla wszystkich. Noblistka nie podziela wielu wartości głoszonych przez obóz „dobrej zmiany". Brała udział we wrocławskim marszu równości, a politycy i akolici PiS wyrażali się o niej z pogardą. Maciej Świrski, bliski współpracownik wicepremiera Piotra Glińskiego i były szef Polskiej Fundacji Narodowej, nazywał Tokarczuk „słabą na umyśle". Sam Gliński, pewnie jako jedyny minister kultury na świecie, chlubił się publicznie, że żadnej książki Tokarczuk nie doczytał. Teraz zaprasza noblistkę do ministerstwa.

Z drugiej strony niektórzy politycy opozycji i publicyści ją wspierający kłamliwie zarzucali TVP, że nie transmitowała wręczenia Nobla Tokarczuk, kiedy ta prezentowała swój odczyt w Sztokholmie. Teraz klub Koalicji Obywatelskiej chce, żeby na najbliższym posiedzeniu Sejmu przez aklamację podjęto uchwałę, w której uhonorowana zostanie Tokarczuk. Zgadza się, wręczenie Nobla polskiej pisarce to ważny dzień dla Polski i jej promocji na świecie. Jednak dzisiaj politycy obu stron próbują wykorzystać politycznie noblistkę dla partykularnych interesów.

Jarosław Kaczyński, zapytany przed laty, co czyta, odpowiedział: „Księgi Jakubowe" Tokarczuk – czym, jak sam przyznał, pewnie sama pisarka może być zaskoczona. Prezes PiS miał wtedy podwójnie rację, gdy mówił, że na jej literaturę warto tracić wolny czas, ale też gdy wskazywał, że Tokarczuk może być zaskoczona, że ją czyta. Dzisiaj wszystko jest polityką i każdy jest po jednej ze stron sporu. Mówiła o tym również sama noblistka kilka dni temu podczas odczytu. Czy Tokarczuk wpłynie na polską politykę?

Mateusz Morawiecki i Andrzej Duda zapowiedzieli chęć spotkania się z Tokarczuk już po wręczeniu jej nagrody przez Akademię Szwedzką. Szkoda że premier i prezydent nie zrobili tego wtedy, gdy ogłoszono ją laureatką Literackiej Nagrody Nobla. Jej sobotni sztokholmski odczyt również został niezauważony przez władzę. A przecież gdy piłkarze i inni sportowcy odniosą sukces międzynarodowy, rządzący są pierwszymi, którzy chcą się grzać w ich blasku. Byłoby niemądrze, gdyby autorka „Ksiąg Jakubowych" nie spotkała się z przedstawicielami państwa polskiego. Tokarczuk nie powinna być międzynarodową bronią polskiej opozycji przeciwko PiS. Straci na tym jej prestiż, a Polska nie zyska.

Rządzący chcą zwolnić Tokarczuk z podatku od nagrody. Noblistka o to nie zabiegała. Władza może ją docenić inaczej niż tylko finansowo. Warto pochylić się nad tym, co ma do powiedzenia. Nie tylko w swoich książkach. Jej odczyt pt. „Czuły narrator" powinien być wnikliwie omawiany w szkołach. Kiedy mówiła o chaosie informacyjnym współczesnego świata, ciemnych stronach powszechnego dostępu do wiedzy, serialach, miejscu literatury w świecie, mało kto pozostał obojętny na jej słowa. Jakby przypomniała światu o podstawowych wartościach, o których zapominamy w codziennym chaosie informacyjnym, znieczuleni mediami społecznościowymi i serialami. Autorka „Biegunów" obok problemów ekologicznych i równouprawnienia często zwraca uwagę na niebezpieczeństwa związane z przejęciem narracji przez tych, którzy chcą ją kreować poprzez dezinformację. To są podstawowe problemy współczesności, nad którymi warto się pochylić.

Albert Einstein mówił o Marii Curie-Skłodowskiej, laureatce Nobla wyróżnionej w dwóch dziedzinach: „Pani Curie jest, ze wszystkich ludzi na świecie, jedynym nie zepsutym przez sławę człowiekiem". Nam wystarczy liczyć na to, że Tokarczuk nie da się zepsuć przez politykę i sprowadzić do roli partyjnej pałki. A pokusa jest duża. Noblistka może być prezydentem tolerancji i powrotu do bezpośrednich relacji. Nie mieszajmy jej do polityki. Nie upartyjniajmy Tokarczuk. Wartości, które głosi, są na tyle uniwersalne i ważne, że przetrwają i Kaczyńskiego, i Tuska, a mogą ich nawet pogodzić.

Te wybory są najważniejsze od 1989 roku. Jesteśmy w sytuacji jasnego wyboru: czy zagłosujemy za Polską, która oddzieli się od Europy, czy za Polską w Europie. Najprościej mówiąc: to wybór między demokracją a autorytaryzmem – mówiła przed wyborami parlamentarnymi Olga Tokarczuk. Polacy nie posłuchali pisarki i zagłosowali na PiS. Dziś ma w kraju równie wielu przeciwników co zwolenników. Komu przeszkadza Olga Tokarczuk?

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wydarzenia
RZECZo...: powiedzieli nam
Wydarzenia
Nie mogłem uwierzyć w to, co widzę
Wydarzenia
Polscy eksporterzy podbijają kolejne rynki. Przedsiębiorco, skorzystaj ze wsparcia w ekspansji zagranicznej!
Materiał Promocyjny
Jakie możliwości rozwoju ma Twój biznes za granicą? Poznaj krajowe programy, które wspierają rodzime marki
Wydarzenia
Żurek, bigos, gęś czy kaczka – w lokalach w całym kraju rusza Tydzień Kuchni Polskiej
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO