Samorządowcy oraz dyrektorzy najlepszych bibliotek podczas gali w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie odebrali dyplomy z rąk organizatorów Rankingu - Grzegorza Gaudena, dyrektora Instytutu Książki i Pawła Jabłońskiego, zastępcy redaktora naczelnego dziennika „Rzeczpospolita". Podczas gali nagrodzeni zostali przedstawiciele samorządów i bibliotek z pierwszej dziesiątki rankingu oraz liderzy każdego z województw.
Poznaj najlepsze biblioteki w Polsce - Plik Excel.
W Rankingu zwyciężyła Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin, która także w zeszłym roku zajęła 1. miejsce i niezmiennie jest najlepsza w woj. kujawsko-pomorskim.
Na miejscu drugim znalazła się Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach, która awansowała z 4. miejsca, pozostając liderem w woj. warmińsko-mazurskim.
Na miejscu trzecim znalazła się Biblioteka Publiczna Gminy Łomża z/s w Podgórzu, awansując z miejsca 5. i utrzymując tytuł najlepszej biblioteki w woj. podlaskim.
Warte podkreślenia jest to, że biblioteki, które zajęły czołowe miejsca w Rankingu Bibliotek skorzystały z Programu Wieloletniego KULTURA+, Priorytet „Biblioteka+. Infrastruktura bibliotek". Barcin pozyskał 1 000 000 zł na budowę nowej siedziby, a Gmina Łomża 1 875 000 zł.
Wiele bibliotek, które znalazły się wysoko w Rankingu, niezwykle aktywnie pozyskuje środki, głównie z Programu Biblioteka+, i przy wsparciu ze strony swoich samorządów, inwestuje w infrastrukturę.
Przygotowując ranking, rozesłaliśmy ponad 2300 ankiet do wszystkich gmin wiejskich i miejsko-wiejskich oraz małych miast mających mniej niż 15 tys. mieszkańców. Uzyskaliśmy blisko 800 odpowiedzi.
Krótkie podsumowanie statystyczne Rankingu Bibliotek 2015:
Niemal we wszystkich bibliotekach zgłoszonych do rankingu można skorzystać z Internetu, a w ponad 80% także z WI-FI. Ponad 70 proc. placówek deklaruje, że posiada własną stronę internetową.
W porównaniu do lat ubiegłych wzrosła dostępność księgozbioru w Internecie. Około 68 proc. bibliotek deklaruje posiadanie katalogu internetowego. Obecnie 100 proc. księgozbioru dostępnego on-line posiada już około 30% wziętych pod uwagę bibliotek. Średnio dostępne w Internecie jest ponad 50% księgozbioru.
Ponad 50% placówek bibliotecznych jest przystosowanych dla osób niepełnosprawnych, przeważnie są to nowe biblioteki lub nowo powstałe filie.
W prawie 60% placówek można skorzystać ze specjalistycznych zbiorów przeznaczonych dla osób niewidzących lub słabowidzących (np. książki z dużą czcionką lub książki mówione).
Biblioteki to miejsca, w których nie tylko wypożycza się książki. W 45 proc. z nich działają kluby i koła czytelnicze. Ponad 42 proc. bibliotek organizuje czas wolny proponując np. koła teatralne, muzyczne, filmowe.
Biblioteki chętnie współpracują z różnymi organizacjami pozarządowymi. Aktywną współpracę w środowisku lokalnym deklaruje ponad 77 proc. branych pod uwagę bibliotek.
Biblioteki publiczne coraz częściej nawiązują współpracę z bibliotekami szkolnymi, organizując spotkania autorskie, akcje pro czytelnicze. Informuje o tym prawie 80% ankietowanych bibliotek.
Średni tygodniowy czas otwarcia biblioteki głównej wynosi 42 godziny, natomiast filie są otwarte 22 godziny w tygodniu.
W bibliotece głównej na stanowiskach bibliotekarskich w przeliczeniu na etaty pracuje 2,7 osoby.
Średnia powierzchnia głównej siedziby biblioteki wynosi ponad 200 mkw. a filii około 60 mkw.
Średnio na każde 1000 mieszkańców 142 jest czytelnikami biblioteki. Jedna osoba średnio wypożycza 20 książek rocznie.
Średni księgozbiór biblioteki to ponad 38 tys. książek. Około 30 proc. to książki nabyte po 2004 roku. W 2014 roku średnio do jednej biblioteki trafiło ponad 1060 nowych książek.
W większości bibliotek dotacje w 2015 roku pozostały na takim samym poziomie jak w 2014 roku. Średnia dotacja dla biblioteki stanowi 1,01 proc. budżetu gminny.
Jak powstał ranking
Metodologię rankingu opracowała kapituła w składzie: Grzegorz Gauden, dyrektor Instytutu Książki; Paweł Jabłoński, Zastępca Redaktora Naczelnego dziennika „Rzeczpospolita"; Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej; Elżbieta Stefańczyk, prezes Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich; Andrzej Tyws, przewodniczący Konferencji Dyrektorów Wojewódzkich Bibliotek Publicznych oraz Anna Cieślak-Wróblewska z dziennika „Rzeczpospolita".
Przyjęta metoda oceny bibliotek premiuje działania na rzecz jakości i komfortu obsługi czytelników, poziom czytelnictwa, liczbę kupowanych nowości i wydatki samorządu na utrzymanie placówki.
Naszym celem jest rozpropagowanie najlepszych praktyk w prowadzeniu tego typu instytucji kulturalnych. Chcemy, by biblioteki były nie tylko miejscem dostępu do kultury, ale stały się ośrodkami organizującymi życie społeczne gminy, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach.