Dostęp do adwokata jest utrudniany przez organy ścigania - raport HFPC

Chociaż przepisy zapewniają osobom zatrzymanym możliwość niezwłocznego kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, to wciąż jest on uniemożliwiany przez organy ścigania - wynika z raportu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Aktualizacja: 16.01.2018 09:34 Publikacja: 16.01.2018 08:52

Dostęp do adwokata jest utrudniany przez organy ścigania - raport HFPC

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

„O (nie)dostępnym dostępie do adwokata" - to raport, który ma pokazać, w jakim stopniu została implementowana do polskiego prawa dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym.

- 27 listopada 2016 r. minął termin na wprowadzenie wszystkich przepisów dyrektywy. Rok po tym terminie postanowiliśmy przygotować raport, aby ocenić, które postanowienia zostały wdrożone – mówi adw. Katarzyna Wiśniewska, prawniczka HFPC. - Warto wskazać, że jest to kolejna dyrektywa UE, który zmierza do zwiększenia i ujednolicenia gwarancji proceduralnych oskarżonych i podejrzanych.

Celem dyrektywy o dostępie do adwokata jest zapewnienie pewnych minimalnych standardów w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej przede wszystkim w zakresie prawa do obrony.

- Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zapewnienie osobom zatrzymanym adwokata lub radcy prawnego już na samym początku postępowania karnego może w prawidłowy sposób zabezpieczyć jego tok oraz zapewnić wszelkie gwarancje procesowe podejrzanym lub oskarżonym wynikające z prawa międzynarodowego oraz polskiego  – wskazuje dr Piotr Kładoczny, sekretarz zarządu HFPC. - Ponadto warto podkreślić, że adwokat już przy samym zatrzymaniu może być pewnego rodzaju gwarantem, który może zapobiec ryzyku nieludzkiego i poniżającego traktowania.

Ministerstwo Sprawiedliwości wskazało, że dyrektywa o dostępie do adwokata jest w całości implementowana do polskiego prawa. Jednakże, jak wskazują wyniki raportu, stan zgodności krajowych regulacji z unijnym standardem nie jest satysfakcjonujący.

Pomimo tego, że prawo polskie zapewnia osobom zatrzymanym możliwość niezwłocznego kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, to jest on uniemożliwiany przez organy ścigania.

- Ani organy ścigania ani sądy nie zapewniają podejrzanym lub oskarżonym informacji ułatwiających znalezienie obrońcy, a osoby zatrzymane, które posiadają przy sobie numer adwokata są w lepszym położeniu.  W raporcie wskazaliśmy, że państwo polskie powinno zapewnić na komisariatach i sądach listy adwokatów lub radców prawnych zajmujących się sprawami karnymi. Ponadto, naszym zdaniem, warto byłoby rozważyć utworzenie dyżurów adwokackich lub radcowskich dla osób zatrzymanych – wskazuje Adam Klepczyński, prawnik HFPC.

Rekomendacje zawarte w Raporcie zostaną przekazane Ministerstwu Sprawiedliwości oraz parlamentowi. Raport adresowany jest również do praktyków uczestniczących w postępowaniach, tj. adwokatów, radców prawnych, sędziów, policjantów oraz prokuratorów.

HFPC  zwraca uwagę na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich z 8 stycznia 2018 r. do premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie zapewnienia osobie zatrzymanej kontaktu z obrońcą. Wiosną 2017 r. RPO wystąpił do Ministra Sprawiedliwości o podjęcie  inicjatywy legislacyjnej, która zagwarantuje każdej osobie zatrzymanej przez policję lub inne służby uprawnione do zatrzymania, kontakt z obrońcą już od samego początku zatrzymania. Nie otrzymał jednak żadnej odpowiedzi. Dlatego teraz Rzecznik poprosił premiera  o osobiste zainteresowanie się problemem.

Prawo dla Ciebie
Kiedy policja może zaglądać do telefonu obywatela? Trzeba skończyć z oględzinami
Praca, Emerytury i renty
Nowe terminy wypłat 800 plus w maju 2025. Zmiany w harmonogramie
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Aplikacje i egzaminy
Egzaminy prawnicze 2025 - znamy większość wyników. Zdający nie zawiedli
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku