Utrata zatrudnienia jest problemem nawet na rynku pracownika

Dla większości zwalnianych specjalistów szukanie nowej pracy to trudny proces, szczególnie jeśli nie zmieniali jej od lat.

Publikacja: 03.11.2019 21:00

Utrata zatrudnienia jest problemem nawet na rynku pracownika

Foto: Adobe Stock

Jedynie co dziesiąty zwolniony specjalista ocenia proces poszukiwania nowej pracy jako bardzo łatwy – wynika z raportu firmy doradczej Lee Hecht Harrison DBM, która specjalizuje się w outplacemencie, czyli wsparciu dla zwalnianych pracowników. Raport, który „Rzeczpospolita" opisuje jako pierwsza, jest wynikiem niedawnego badania prawie 130 specjalistów – uczestników programów outplacementowych LHH DBM w ostatnich trzech latach.

Okazuje się, że nawet w czasach rekordowo niskiego bezrobocia i tzw. rynku pracownika proces poszukiwania nowej pracy dla większości z nich (59 proc.) okazał się trudny albo nawet bardzo trudny. I to pomimo tego, że mogli w nim liczyć na profesjonalne wsparcie, a co trzeci znalazł nowe zajęcie w ciągu trzech miesięcy od zwolnienia.

Kompromis płacowy

Jednak prawie trzech na dziesięciu badanych szukało pracy ponad 10 miesięcy, a część nadal jej nie znalazła. – Czas szukania pracy zależy od poziomu stanowiska, obszaru, w którym specjalista pracował, poziomu dotychczasowego wynagrodzenia i gotowości do kompromisu – najczęściej w kwestii zarobków – wyjaśnia Agnieszka Jagiełka, partner w LHH DBM. Jak dodaje, spora część zwalnianych specjalistów z długim stażem w dużych, znanych firmach miała wynagrodzenie powyżej aktualnej rynkowej średniej, i to czasem nawet o 30–40 proc.

Nierzadko to właśnie ich koszt jest faktycznym powodem zwolnienia, choć formalna przyczyna jest inna (najczęściej – likwidacja stanowiska). W takiej sytuacji szukanie nowej pracy bez obniżenia oczekiwań finansowych może potrwać długo. To samo dotyczy specjalistów z obszarów, w których rośnie udział automatyzacji – na przykład pracowników bankowych back office (działów wsparcia i dokumentacji). Oni muszą sobie zwykle radzić ze stresem związanym ze zwolnieniem i dłuższym szukaniem nowej pracy.

Benefit na pożegnanie

Jak przypomina Agnieszka Jagiełka, niezależnie od rynkowej koniunktury utrata pracy jest jednym z najbardziej stresujących doświadczeń. – Większość ludzi odbiera zwolnienie jako komunikat, że nie są potrzebni, co obniża ich poczucie własnej wartości. Menedżerom, którzy wręczają wypowiedzenie, niekiedy trudno jest zrozumieć, że zwalnianego pracownika nie przekonuje racjonalna perspektywa, że firma centralizuje określone funkcje albo klient się wycofał – ekspertka LHH DBM.

Łatwiej ze stresem przy zwolnieniu radzą sobie zwykle młodzi ludzie, z krótszym stażem, którzy jeszcze nie są emocjonalnie związani z firmą i dopiero szukają tego, co chcą robić w życiu. Z kolei największy stres przeżywają zazwyczaj osoby z wieloletnim stażem w jednej firmie, które przez lata nie szukały innego pracodawcy. Wypowiedzenie traktują często bardzo osobiście, a do tego dochodzi brak wiedzy o rynku pracy – co zresztą uczestnicy badania wskazywali jako jedno z największych wyzwań przy szukaniu nowej posady. Dla 30 proc. specjalistów wyzwaniem był też brak jasnej wizji swojej kariery.

Nic więc dziwnego, że outplacement, który pomaga uporać się z emocjami po zwolnieniu i odnaleźć na rynku pracy, jest cenionym benefitem rozstaniowym. Obok niego większość specjalistów dostała odprawę pieniężną – od dwu- do dwudziestokrotności miesięcznego wynagrodzenia. (Na najwyższe odprawy firmy decydują się zwykle podczas zwolnień grupowych). Siedmiu na dziesięciu miało też pakiet opieki medycznej i zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Rzadziej zwalniani specjaliści mogli liczyć wtedy na pakiet fitness (28 proc.) czy służbowe auto (13 proc.).

Rada od znajomego

Zdaniem uczestników badania najbardziej pomocne elementy pakietu rozstaniowego to outplacement, odprawa pieniężna i zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Ten wynik można potraktować jako wskazówkę, o co warto zawalczyć, jeśli dotknie nas zwolnienie. Szanse na przyzwoity pakiet rozstaniowy zwiększa dobra koniunktura na rynku pracy i konkurencja o pracowników. Optymizmem może napawać też fakt, że prawie połowa specjalistów, którzy mają już nową pracę, ocenia, że jest ona lepsza od poprzedniej, a 30 proc. twierdzi, że jest porównywalna z poprzednią.

Jak skutecznie szukać nowego zajęcia? Z raportu wynika, że najwięcej (49 proc.) specjalistów znalazło je, odpowiadając na ogłoszenie, najczęściej na portalu rekrutacyjnym. Drugim co do skuteczności sposobem (18 proc.) okazał się bezpośredni kontakt z rekruterem, zwłaszcza gdy była to inicjatywa łowcy głów. Niezbyt dużo, bo 17 proc. badanych znalazło nową pracę dzięki wsparciu znajomych, czyli networkingowi.

Jak zwraca uwagę Agnieszka Jagiełka, pomoc znajomych w dotarciu do ogłoszeń o pracy ma teraz mniejsze znaczenie niż przed 5–6 laty, gdy firmy nie ogłaszały sporej części ofert. Dzisiaj większość z nich na bieżąco pojawia się w sieci. Natomiast znajomi mogą pomóc w bezpośrednim dotarciu do ogłoszeniodawcy. Ekspertka LHH DBM radzi jednak, by nie prosić ich ani o kontakty, ani o pomoc w znalezieniu pracy; ryzykujemy wtedy, że albo nie dostaniemy nic, albo coś, co nam nie pasuje i co będziemy musieli odrzucić. Warto natomiast poprosić znajomych o rady i opinie dotyczące np. życiorysu zawodowego czy wyboru ścieżki dalszej kariery. Trzeba więc zawczasu przygotować dobre CV – wraz z opisem roli, zadań i osiągnięć w ostatnich latach. Jak zaznacza Jagiełka, znajomi często nie orientują się, na czym polegała nasza praca, co – nawet przy dobrych chęciach – utrudnia im pomoc w poszukiwaniu nowej.

Jak sobie radzić po utracie pracy

Uczestnicy badania LHH DBM na podstawie własnych doświadczeń przygotowali też zestaw wskazówek dla osób, które tracą pracę. Poniżej najważniejsze z nich:

• Daj sobie czas na ochłonięcie po stracie pracy. Po zwolnieniu weź dwa–cztery tygodnie urlopu, by przeżyć żal po utracie pracy, oswoić strach związany często z tą sytuacją.

• Dbaj o poczucie własnej wartości. Nie pozwól sobie na myśl, że jesteś gorszy, bo to właśnie ciebie zwolniono. Jeśli firma oferuje wsparcie outplacementu, skorzystaj z niego.

• Dobrze przygotuj się do szukania nowej pracy. Odpowiedz sobie na pytanie, co dalej chcesz robić w zawodowym życiu. Przemyśl i napisz dobry życiorys zawodowy (CV).

• Rozejrzyj się po rynku. Sprawdź, jakich ofert pracy jest najwięcej. Badaj rynkowe trendy, wymagania na poszczególnych stanowiskach.

• Bądź aktywny. Bierz udział w jak największej liczbie rozmów kwalifikacyjnych – nawet tam, gdzie nie masz ochoty pracować.

• Korzystaj z pomocy znajomych (networkingu). Rozmawiaj ze znajomymi o swojej sytuacji – szczególnie z tymi, którzy odeszli z firmy przed tobą. Pytaj ich o radę i wskazówki. Rekomendacje to najlepsza forma poszukiwania nowej pracy, ale znajomi muszą chcieć i móc cię polecić. Będzie im łatwiej, jeśli wiedzą dokładnie, co wcześniej robiłeś.

• Nie wchodź w rolę ofiary. Ludzie będą ci wtedy współczuć, ale raczej nie polecą do pracy.

Jedynie co dziesiąty zwolniony specjalista ocenia proces poszukiwania nowej pracy jako bardzo łatwy – wynika z raportu firmy doradczej Lee Hecht Harrison DBM, która specjalizuje się w outplacemencie, czyli wsparciu dla zwalnianych pracowników. Raport, który „Rzeczpospolita" opisuje jako pierwsza, jest wynikiem niedawnego badania prawie 130 specjalistów – uczestników programów outplacementowych LHH DBM w ostatnich trzech latach.

Okazuje się, że nawet w czasach rekordowo niskiego bezrobocia i tzw. rynku pracownika proces poszukiwania nowej pracy dla większości z nich (59 proc.) okazał się trudny albo nawet bardzo trudny. I to pomimo tego, że mogli w nim liczyć na profesjonalne wsparcie, a co trzeci znalazł nowe zajęcie w ciągu trzech miesięcy od zwolnienia.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Poszukiwanie pracy
Tę branżę ratują cudzoziemcy. A polskie firmy biją się o kandydatów
Poszukiwanie pracy
Prezesi największych firm będą łowić pracowników. Tysiące nowych etatów
Poszukiwanie pracy
Czego lepiej nie mówić rekruterom na rozmowie o pracę
Poszukiwanie pracy
Kandydaci muszą się liczyć z silną konkurencją o dobre oferty pracy
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Poszukiwanie pracy
Wzrost optymizmu pracodawców zachęci Polaków do zmiany pracy?