Ujawnianie majątków osób publicznych? Tylko za ich zgodą

Poza obowiązkiem składania oświadczeń majątkowych najbliższej rodziny osoby publicznej – żony (także kiedy dokonano rozdzielności majątkowej, również ich dzieci oraz partnerów) – jest rozszerzenie wymogu składania oświadczeń na grupę osób, która dotychczas nie musiała ujawniać swojego majątku. Chodzi o szefów m.in. PFRON, NFOŚiGW i NFZ. Zdaniem projektodawców „powyższe regulacje przyczynią się do zwiększenia poziomu zaufania społeczeństwa do osób piastujących funkcje publiczne" – czytamy w uzasadnieniu nowego projektu.

Niejawne majątki

Projekt jednak tylko z pozoru zwiększy transparentność. Jak się okazuje, rząd pozostawił wymóg wyrażenia zgody na ujawnienie majątku. Mówi o tym takie oto zdanie w uzasadnieniu do projektu: „Należy podkreślić, że pozostałe osoby obowiązane na podstawie nowelizowanej ustawy do składania oświadczeń majątkowych będą mogły tak jak dotychczas wyrazić zgodę na ich ujawnienie".

Dlaczego to tak istotne? Rząd PiS pokazał już, że jawność nie jest jego mocną stroną – jak pisała „Rzeczpospolita" w czasach rządu Beaty Szydło, swoje majątki utajnili wszyscy wiceministrowie zdrowia, rozwoju, obrony narodowej, infrastruktury i cyfryzacji. Sam ówczesny wicepremier Mateusz Morawiecki zgodę na ujawnienie swojego majątku wyraził dopiero pod ogromną presją opinii publicznej i nakazie samego Jarosława Kaczyńskiego. To niepokojący precedens, który nie miał miejsca od czasu wprowadzenia ustawy antykorupcyjnej w 1997 r. – o jawność majątków rządowych ministrów dbał bowiem rząd Jarosława Kaczyńskiego i premierzy PO–PSL.

Dzięki rozdzielności premier Morawiecki nie ujawnił, że jego żona ma m.in. 15 ha działki na wrocławskim Oporowie, którą kupił według „GW" pod koniec lat 90. dzięki znajomościom z hierarchami Kościoła i – zdaniem biegłej sądowej – po zdecydowanie zaniżonej cenie. Efekty nowej ustawy łatwo przewidzieć – rodziny polityków i osób publicznych będą składać oświadczenia majątkowe, ale opinia publiczna nigdy ich nie pozna.