Darowizna to jedna z powszechniejszych umów nazwanych. Kodeks cywilny definiuje ją w art. 888. To umowa, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Liczy się wykonanie
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Ale na co dzień, zwłaszcza w obrocie prywatnym, darowizny nie są potwierdzane u notariusza. Takie „zaniedbanie" nie oznacza, że umowa jest wadliwa. Zgodnie z kodeksem cywilnym staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, np. obdarowany dostanie obiecane pieniądze.
Czytaj także:
Co warto wiedzieć o zasadach opodatkowania darowizn
Między najbliższymi ulga bez limitu
Od strony podatkowej darowizna nie jest neutralna. Nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się w Polsce lub praw majątkowych tu wykonywanych tytułem darowizny jest na liście czynności podlegających podatkowi od spadków i darowizn. To jedna z nielicznych danin, dla których znaczenie mają więzy krwi. Ogólną zasadą jest, że wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. A to następuje według jego osobistego stosunku do osoby, od której lub po której nabył rzeczy i prawa. Przy darowiźnie będzie to relacja między obdarowanym i darczyńcą.
Ustawodawca przewidział w podatku od spadków i darowizn trzy główne grupy podatkowe i jedną specjalną, tzw. zerową, obejmującą najbliższą rodzinę i specjalne preferencje (omówimy ją osobno).
Zero plus trzy
Do pierwszej grupy podatkowej należą małżonkowie, zstępni (dzieci, wnuki itd.), wstępni (rodzice, dziadkowie itd.), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie. W grupie drugiej są zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków oraz małżonkowie innych zstępnych. Trzecią grupę tworzą wszyscy inni, czyli zarówno pozostała dalsza rodzina, jak i osoby obce.
Za rodziców w podatku od spadków i darowizn uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych. To, do której grupy zaliczany jest darczyńca i obdarowany, determinuje (różnicuje) nie tylko wysokość daniny, ale też kwotę wolną (patrz ramka).
Stawki i kwoty wolne od opodatkowania
To od grupy zależy, ile fiskus dostanie od prezentu. ?Opodatkowaniu podlega nabycie od jednej osoby, czystej wartości ponad (kwota wolna):?
- 9637 zł dla I grupy podatkowej;?
- 7276 zł dla II grupy podatkowej;?
- 4902 zł dla III grupy podatkowej.?T
Podatek od spadków i darowizn:?
- w I grupie – do 10 278 zł to 3 proc., w przedziale od 10 278 zł do ?20 556 zł będzie to 308 zł 30 gr i 5 proc. nadwyżki ponad 10 278 zł, a od 20 556 zł będzie to 822 zł 20 gr plus 7 proc. nadwyżki ponad 20 556 zł.
- w II grupie – do 10 278 zł to 7 proc., w przedziale od 10 278 zł do 20 556 zł będzie to 719 zł 50 gr i 9 proc. od nadwyżki ponad 10 278 zł, a od 20 556 zł będzie to 1644 zł 50 gr plus 12 proc od nadwyżki ponad 20 556 zł;?
- w III grupie – do 10 278 zł to 12 proc., od 10 278 zł do 20 556 zł to 1233 zł 40 gr i 16 proc. od nadwyżki ponad 10 278 zł, a od 20 556 zł będzie to 2877 zł 90 gr plus 20 proc. od nadwyżki ponad 20 556 zł.
