- Do prowadzonego przeze mnie biura rachunkowego zgłosi się klient – osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, będąca inwalidą I grupy. Jedną z podstaw zaliczenia klienta do tej grupy inwalidzkiej jest choroba AMD – zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem. W 2017 r. klient poniósł wydatki na przeprowadzone zabiegi usunięcia z oczu naturalnych soczewek i zastąpienia ich specjalistycznymi, sztucznymi soczewkami oraz ich zakup. Celem przeprowadzenia zabiegów było powstrzymanie rozwoju nieuleczalnej choroby. Na wystawionych fakturach, otrzymanych przez klienta z kliniki wykonującej zabieg, wskazana została „usługa medyczna (85.12.12)" i łączna kwota, bez wyszczególnienia kosztu samego zabiegu i kosztu soczewek. Czy podatnik w ramach ulgi rehabilitacyjnej może odliczyć całość wydatków? – pyta czytelnik.
Stosownie do art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, podstawę obliczenia podatku stanowi dochód, po odliczeniu – między innymi – kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ustawy o PIT. Natomiast zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w art. 26 ust. 7 i 7b-7g oraz 13a ustawy o PIT.
Katalog ulg jest zamknięty, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione.
Uwaga! Wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty.
Sprzęt i urządzenia tak...
Jedną z grup wydatków na cele rehabilitacyjne, podlegających odliczeniu, są wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego. Określenie „indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji oraz ułatwiające wykonywanie czynności życiowych" oznacza, że można zaliczyć do nich tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, że taki sprzęt musi posiadać określone właściwości:
- pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności musi pozostawać ścisły związek,
- zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu i ułatwiać wykonywanie czynności życiowych,
- cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter,
- zakup ww. sprzętu powinien zostać odpowiednio udokumentowany.
Niewątpliwie soczewki, które zostały wszczepione klientowi biura rachunkowego, to sprzęt niezbędny w rehabilitacji i ułatwiający wykonywanie czynności życiowych. Jednak na podstawie faktur, którymi on dysponuje, nie można wyodrębnić kosztów soczewek i kosztów samego zabiegu. Nie sposób więc uznać, że zainteresowany posiada dokument stwierdzający poniesienie przez niego wydatku na zakup tego sprzętu. Brak dokumentu potwierdzającego poniesienie przez osobę niepełnosprawną wydatku na zakup sprzętu uniemożliwia skorzystanie z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
... ale nie operacja
Pozostaje jeszcze pytanie, czy koszty opisanego zabiegu wszczepienia soczewek można rozpatrywać jako wydatki podlegające odliczeniu w uldze rehabilitacyjnej. Czy można je uznać za „odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne"? Ustawa o PIT nie zawiera wyjaśnienia pojęć „zabieg", „rehabilitacja" oraz „rehabilitacja lecznicza". W praktyce przyjmuje się, że „rehabilitacja lecznicza" jest to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię.
Zabiegu wszczepienia soczewek nie można zakwalifikować jako zabiegu rehabilitacyjnego. To zabieg o charakterze medycznym, innym niż rehabilitacyjny. Zabieg ten nie jest zabiegiem usprawniającym, który właśnie często przeprowadzany jest po zabiegu medycznym, np. operacyjnym. Ustawodawca wyraźnie wskazał, że odliczeniu od dochodu podlegają wydatki poniesione na zabiegi rehabilitacyjne. Gdyby jego wolą było, aby do tych wydatków zaliczać również każdego rodzaju działania medyczne (w tym np. zabieg operacyjny) i uznać je jako podstawę do odliczenia, to niewątpliwie użyłby innego sformułowania. Wydatki te nie mogą więc zostać odliczone przez klienta biura rachunkowego od dochodu za 2017 r. w ramach ulgi rehabilitacyjnej. (por. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 września 2017 r., 0111-KDIB2-2.4011.190.2017.2.MZ).
Autor jest doradcą podatkowym
podstawa prawna: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 200 ze zm.)
Zamknięty katalog
Za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, stosownie do art. 26 ust. 7a ustawy o PIT, uważa się wydatki poniesione na:
1) adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
2) przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
3) zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
4) zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
5) odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
6) odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;
7) opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;
8) utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;
9) opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
10) opłacenie tłumacza języka migowego;
11) kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia;
12) leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo);
13) odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo- -rehabilitacyjne:
a) osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a;
14) używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł;
15) odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
a) na turnusie rehabilitacyjnym,
b) w zakładach, o których mowa w pkt 6,
c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11.
