Oczywiście, w idealnym państwie referendum jest szczytem demokracji bezpośredniej. Niestety, idealnych państw nie ma (może poza Szwajcarią). A Polska nie jest nawet w czołówce. Może zamiast robić referenda, trzeba by skłonić Sejm do lepszej pracy?
W Polsce, co nie wszyscy pamiętają, było już kilka referendów. W lutym 1996 roku przeprowadzono podwójne referendum, czyli – formalnie – dwa: „uwłaszczeniowe" i „prywatyzacyjne".
Pierwsze miało jedno – mętne – pytanie: „Czy jesteś za przeprowadzeniem powszechnego uwłaszczenia obywateli?". Drugie zawierało cztery pytania równie, jeśli nie bardziej, mętne: „Czy jesteś za tym, aby zobowiązania wobec emerytów i rencistów oraz pracowników sfery budżetowej, wynikające z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, były zaspokojone z prywatyzowanego majątku państwowego? Czy jesteś za tym, aby część prywatyzowanego majątku państwowego zasiliła powszechne fundusze emerytalne? Czy jesteś za tym, aby zwiększyć wartość świadectw udziałowych Narodowych Funduszy Inwestycyjnych przez objęcie tym programem dalszych przedsiębiorstw? Czy jesteś za uwzględnieniem w programie uwłaszczeniowym bonów prywatyzacyjnych?". Włosy dęba stają, jak się to czyta, ale czuję też dreszcze deja vu.