Analiza orzeczeń wydawanych przez sądy administracyjne w sprawach podatkowych wobec obywateli nie prowadzących żadnej działalności gospodarczej tych, którzy z definicji nie powinni podlegać żadnemu ryzyku podatkowemu ani korzystać z doradztwa profesjonalistów, jest papierkiem lakmusowym funkcjonowania tego sądownictwa. To właśnie ci obywatele kierują do sądów administracyjnych najwięcej skarg w sprawach wydawałoby się bardzo prostych dotyczących niewielkiej ilości problemów prawnych. Ale skoro składają oni tych skarg tak dużo, to muszą składać wiele skarg w takich samych sprawach. W niniejszym artykule podzielę się refleksjami; dlaczego tak się dzieje - choć nie musi i nie powinno. Refleksje wynikają z nienaturalnie długiego okresu wnoszenia wielkiej liczby takich samych skarg.
W sprawach karnych państwo oskarża obywatela o naruszenie obowiązującego prawa, a sąd powszechny stoi na straży praworządności. Nikt sobie nie wyobraża sytuacji, aby np. połowa wyroków skazujących w sprawie kradzieży wydawana była w stosunku do osób niewinnych. Nie wyobraża sobie, bo tak, na szczęście, nie jest.
Oczywiście w sprawach karnych, nawet w tych o morderstwo, zdarzają się prawomocne wyroki skazujące osoby niewinne. Są to zdarzenia tak rzadkie, że wręcz niezrozumiałe i skandaliczne, dlatego mówi o nich przed długi czas cała Polska. Tak jest np. ze sprawą p. Tomasza Komendy, który pomimo nie zebrania żadnych dowodów jego winy, a jedynie w oparciu o materiał spreparowany przez policję, niestarannie zweryfikowany przez sąd, został skazany na najwyższy wymiar kary za morderstwo, którego nie popełnił.
Ale co do zasady sąd karny generalnie wykonuje swoje funkcje, gdy skazuje przestępców a uniewinnia osoby niewinne.
Zaś w sprawach podatkowych jest odwrotnie. To nie państwo oskarża, a to obywatele wnoszą do sądu administracyjnego skargi, gdy twierdzą, że organ państwa złamał prawo. Zadaniem sądu jest nie tylko bezwzględna ochrona praw człowieka i obywatela, wpisana w rządy prawa, ale i przekonanie przegrywających, że naprawdę racja nie była po ich stronie. Rolą sądów administracyjnych nie jest ochrona organów państwa za wszelką cenę. Sąd ma kontrolować działania administracji, a nie je afirmować i poprzez wyrok udzielać im dodatkowej legitymizacji.
