Jak małżonkowie – przedsiębiorcy rozliczą wynajem prywatnego mieszkania

Wynajmowanie prywatnego mieszkania przez żonę i męża prowadzących swoje firmy nie musi oznaczać, że oboje będą z tego tytułu podatnikami VAT. Decyduje o tym treść umowy, a więc to który z nich zawarł ją jako wynajmujący.

Aktualizacja: 19.08.2017 13:32 Publikacja: 19.08.2017 02:00

Jak małżonkowie – przedsiębiorcy rozliczą wynajem prywatnego mieszkania

Foto: Fotolia

- Małżonkowie posiadają mieszkanie, które należy do ich wspólności majątkowej i które zamierzają wynająć. Zarówno mąż, jak i żona prowadzą swoje firmy, jednak tylko mąż zarejestrowany jest jako czynny podatnik VAT, natomiast żona korzysta ze zwolnienia podmiotowego. Czy, a jeżeli tak, to kto powinien naliczać VAT z tytułu wynajmu? – pyta czytelniczka.

Działalność gospodarcza w rozumieniu VAT obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zob. art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT). Powoduje to, że działalnością gospodarczą w rozumieniu VAT jest m.in. wynajmowanie przez osoby fizyczne składników majątku prywatnego. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 8 stycznia 2014 r. (IPTPP4/443-777/13-2/UNR), w której czytamy, że „Wnioskodawca wynajmując prywatny lokal działa w charakterze podatnika podatku VAT, gdyż czynność ta wyczerpuje znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT".

Oznacza to, że wynajmowanie prywatnego mieszkania przez małżonków będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako świadczenie usług (co jednak nie musi oznaczać, że jest opodatkowane tym podatkiem).

Kto podpisał

Niekoniecznie oznacza to jednak, że oboje małżonkowie będą z tytułu tego wynajmu podatnikami VAT. W przypadku wynajmu składników majątku wspólnego małżonków możliwe jest bowiem nie tylko, że oboje z małżonków są podatnikami VAT z tytułu wynajmu, ale również, że z tytułu wynajmu podatnikiem VAT jest tylko jeden z małżonków.

O tym, który z tych scenariuszy ma miejsce, decyduje treść umowy najmu, tj. czy w umowie tej jako wynajmujący wskazani są oboje małżonkowie, czy tylko jeden z nich. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 listopada 2009 r. (ITPP1/443-824/09/DM) oraz interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 11 stycznia 2013 r. (IPPP3/443-1074/12-2/LK). Jak czytamy w pierwszej z nich, „(...) o tym, kto jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu najmu nieruchomości (...), decyduje treść zawartej umowy najmu. Skoro zatem z przedstawionej we wniosku sytuacji wynika, iż oboje małżonkowie są stroną umowy, a więc czynności związane z wynajmem nieruchomości wykonywane są przez oboje małżonków odrębnie, podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, z tytułu zawartej umowy najmu, jest każdy z małżonków odrębnie w stosunku do swojej części".

A zatem odpowiedzi na pytania zależą w przedstawionej sytuacji od tego kto będzie stroną umowy najmu przedmiotowego mieszkania. I tak, jeżeli:

1) stroną umowy najmu będzie tylko mąż – to on będzie podatnikiem VAT z tytułu wynajmu,

2) stroną umowy najmu będzie tylko żona – to ona będzie podatnikiem VAT z tytułu wynajmu,

3) stronami umowy będą oboje małżonkowie – oboje będą podatnikami VAT z tytułu wynajmu (po połowie).

Cel mieszkaniowy ze zwolnieniem...

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Jeżeli zwolnienie to znajduje zastosowanie, to świadczenie usług wynajmu przedmiotowego mieszkania – niezależnie od scenariusza – jest zwolnione z VAT. W takim przypadku, w zakresie w jakim podatnikiem VAT z tytułu wynajmu byłby mąż (jest czynnym podatnikiem VAT), świadczenie usług wynajmu powinno być przez niego wykazywane w poz. 10 deklaracji VAT-7/VAT-7K.

...ale inny bez preferencji

Nie jest jednak wykluczone, że wynajem przedmiotowego mieszkania nie będzie korzystał ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT (np. w przypadku wynajęcia mieszkania na biuro). Wówczas świadczenie usług wynajmu tego mieszkania będzie:

1) najprawdopodobniej zwolnione z VAT w ramach tzw. zwolnienia podmiotowego (zob. art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT) – jeżeli podatnikiem VAT z tytułu wynajmu będzie tylko żona,

2) opodatkowane VAT według stawki 23 proc. – jeżeli podatnikiem VAT z tytułu wynajmu jest będzie tylko mąż,

3) w połowie – najprawdopodobniej zwolnione z VAT, a w połowie opodatkowane VAT według stawki 23 proc. - jeżeli podatnikami z tytułu wynajmu będą oboje małżonkowie.

W takim przypadku, w zakresie w jakim podatnikiem VAT z tytułu wynajmu byłby mąż, świadczenie usług wynajmu powinno być przez niego wykazywane w poz. 19 i 20 deklaracji VAT-7/VAT-7K.

Skutki w PIT zależą od treści oświadczenia

Wyłącznie skutki VAT będą w przedstawionej sytuacji zależeć od tego kto będzie stroną umowy najmu. W konsekwencji, możliwa jest np. sytuacja, że podatnikiem z tytułu wynajmu będzie wyłącznie żona (gdyż tylko ona będzie stroną umowy najmu), natomiast całość przychodów lub dochodów z tytułu wynajmu będzie opodatkowana – jako przychody z najmu prywatnego – u męża (gdyż małżonkowie złożą oświadczenie o opodatkowaniu przez małżonka całości przychodów lub dochodów z wynajmu). Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 24 sierpnia 2009 r. (IPPP1-443-602/09-2/JB). Czytamy w niej, że „złożenie oświadczenia o wyborze opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów z najmu w całości przez jednego z małżonków, bądź jego brak, nie rozstrzyga o tym, któremu z małżonków przysługuje przymiot bycia podatnikiem podatku od towarów i usług. Zatem, fakt, iż to właśnie wnioskodawca na mocy złożonego oświadczenia rozlicza w całości przychody z tytułu umowy najmu w podatku dochodowym, nie może przesądzać o tym, że tylko on staje się podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu czynności wykonywanych przez obojga małżonków". ?

Autor jest doradcą podatkowym

- Małżonkowie posiadają mieszkanie, które należy do ich wspólności majątkowej i które zamierzają wynająć. Zarówno mąż, jak i żona prowadzą swoje firmy, jednak tylko mąż zarejestrowany jest jako czynny podatnik VAT, natomiast żona korzysta ze zwolnienia podmiotowego. Czy, a jeżeli tak, to kto powinien naliczać VAT z tytułu wynajmu? – pyta czytelniczka.

Działalność gospodarcza w rozumieniu VAT obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zob. art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT). Powoduje to, że działalnością gospodarczą w rozumieniu VAT jest m.in. wynajmowanie przez osoby fizyczne składników majątku prywatnego. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 8 stycznia 2014 r. (IPTPP4/443-777/13-2/UNR), w której czytamy, że „Wnioskodawca wynajmując prywatny lokal działa w charakterze podatnika podatku VAT, gdyż czynność ta wyczerpuje znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT".

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP