Dieta: Więcej wody, białka, warzyw…

Pokolenie, które teraz przekroczyło 65. rok życia, ma złe nawyki żywieniowe. Wielu problemów zdrowotnych można uniknąć, odpowiadając na potrzeby zmieniającego się organizmu i dostosowując do nich swój jadłospis – twierdzą dietetycy.

Publikacja: 15.11.2018 11:54

Dieta: Więcej wody, białka, warzyw…

Foto: Rzeczpospolita

Najbardziej zauważalnym objawem starzenia się organizmu jest zwolnienie tempa życia i to w znaczeniu dosłownym. Spada poziom aktywności fizycznej i przemiany materii. Istotne zmiany zachodzą w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. Inne jest też zapotrzebowanie na wodę, której ubywa z tkanek. Zmienia się gospodarka wapniowo-fosforanowa oraz wodno-elektrolitowa. Jeśli dodamy do tego złe nawyki żywieniowe i zmieniające się zapotrzebowanie energetyczne, okazuje się, że tryb życia staje się kluczowy dla zachowania zdrowia na długie lata.

Aktywność

Za podstawę dobrej formy uznaje się zarówno aktywność fizyczną, jak i społeczną oraz poznawczą. Brak ruchu, izolacja i zbyt mało intelektualnych wyzwań to czynniki, które przyczyniają się w znacznym stopniu do pogorszenia stanu zdrowia. Wielu seniorów w sposób naturalny rozwiązuje ten problem – wycieczki, marsze, nordic walking, taniec, gry i edukacja. To jest jak najbardziej właściwy kierunek.

Ważne jest, żeby osoba w starszym wieku wykazywała aktywność fizyczną przez przynajmniej 2–3 godziny tygodniowo. Mogą to być spacery z psem, spotkania ze znajomymi i inne podobne aktywności. Gdy wchodzi w grę niepełnosprawność fizyczna, w te wszystkie zadania, łącznie z gimnastyką, powinny być zaangażowane osoby bliskie.

Woda

Z wiekiem wzrasta ryzyko odwodnienia organizmu. Osoby starsze odczuwają mniejsze pragnienie w stosunku do zapotrzebowania na wodę. Dodatkowym problemem może być obniżona sprawność nerek, a także leczenie różnych dolegliwości, jak np. nadciśnienia tętniczego, które łączy się z przyjmowaniem leków diuretycznych (moczopędnych).

– Woda jest najważniejsza – mówi dietetyk Berenika Grzankowska. – Osoby starsze zapominają o przyjmowaniu płynów. Należy pić często, nie mniej niż 1,5 l na dobę, a najlepiej 2,5 l. W tej ilości mieści się również woda zawarta w posiłkach. Trzeba wyrobić w sobie nawyk systematycznego picia małymi łykami i to niezależnie od pragnienia, niedosładzanych, niegazowanych napojów. Dobrą opcją jest woda z dodatkiem owoców, świeżych ziół, herbata, kawa w określonej przez lekarza ilości, napoje mleczne i soki, szczególnie warzywne. Te same zasady dotyczą osób młodych, z tym że z wiekiem picie płynów staje się coraz ważniejsze.

Często i regularnie

Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w starszym wieku zaprezentowana została podczas konferencji prasowej 26 stycznia tego roku podczas III Narodowego Kongresu Żywieniowego organizowanego przez Instytut Żywności i Żywienia.

– Długo czekaliśmy na ten prosty i jasny kodeks żywienia dla osób po 65. roku życia – mówi Berenika Grzankowska. – Z wiekiem zachodzą zmiany w przewodzie pokarmowym, ubytki uzębienia stwarzają problemy już na samym początku trawienia, zmniejsza się ilość wydzielanej śliny, niekiedy też pojawiają się trudności w przełykaniu. Osoby starsze powinny jeść często, czyli 5–6 posiłków dziennie, regularnie i mniejszymi porcjami. W przypadku problemów z gryzieniem czy połykaniem warto pomyśleć o rozdrabnianiu dań, by organizm mógł lepiej przyswoić wszystkie składniki odżywcze.

Według piramidy zdrowego żywienia podstawą jadłospisu powinny być warzywa i owoce. Najlepiej, by stanowiły połowę wszystkich posiłków. Konieczne jest też zwiększenie ilości spożywanego błonnika. Reguluje on pracę jelit, przeciwdziała zaparciom, nowotworom i chorobom układu sercowo-naczyniowego. Dlatego tak istotne w diecie seniora są węglowodany złożone, zawarte głównie w warzywach, owocach i zbożach. Wskazane są kasze, a także pełnoziarniste produkty zbożowe, czyli razowe pieczywo, graham, a także brązowy ryż.

– Mleko, nabiał, sery są ważnym źródłem wapnia, głównie z powodu zagrożenia osteoporozą – tłumaczy Berenika Grzankowska. – Szczególnie zaleca się produkty fermentowane, czyli jogurty i kefiry.

W starszym wieku mogą pojawić się problemy z trawieniem i wchłanianiem, więc konieczne jest dostarczanie organizmowi pełnowartościowego białka w postaci wspomnianych produktów mlecznych, chudego mięsa i ryb.

Seniorzy najczęściej spożywają nadmierne ilości tłuszczu, mało ryb i olejów pochodzenia roślinnego. Zwykle jest to dieta uboga w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które wspierają m.in. układ krwionośny. Te proporcje należy odwrócić. Głównym źródłem tłuszczu w diecie osób w podeszłym wieku powinny być: ryby morskie, chude mięso i wędliny, tłuszcze roślinne, orzechy.

Suplementy

Niedobory witamin A, E i C oraz z grupy B–B1, B2, B6, B12 oraz kwasu foliowego zwiększają ryzyko wielu chorób, m.in. układu krążenia, nowotworów, zaćmy, chorób degeneracyjnych mózgu. Jednak najczęstszym i kluczowym problemem jest deficyt witaminy D. Zaleca się zatem jej suplementację (2000 j.m. na dobę). Co do uzupełnienia pozostałych niedoborów dietetycy zalecają konsultację z lekarzem.

– Ogólne zalecenia żywieniowe dla osób starszych należy doprecyzować z lekarzem prowadzącym – podsumowuje Berenika Grzankowska. – I nie chodzi tu tylko o szczególne wskazania dietetyczne przy danym schorzeniu, ale kolizje leków z niektórymi zdrowymi produktami, takimi jak sok grejpfrutowy, jaja, mleko czy tyramina znajdująca się w dużych ilościach w serach, wędzonych rybach, mięsie, kiszonych ogórkach, kapuście, pomidorach, oliwkach, winie czerwonym i dojrzałych owocach. Naturalne substancje w połączeniu z lekami mogą niwelować lub zmieniać ich działanie. ©?

—Malwina Użarowska

Najbardziej zauważalnym objawem starzenia się organizmu jest zwolnienie tempa życia i to w znaczeniu dosłownym. Spada poziom aktywności fizycznej i przemiany materii. Istotne zmiany zachodzą w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. Inne jest też zapotrzebowanie na wodę, której ubywa z tkanek. Zmienia się gospodarka wapniowo-fosforanowa oraz wodno-elektrolitowa. Jeśli dodamy do tego złe nawyki żywieniowe i zmieniające się zapotrzebowanie energetyczne, okazuje się, że tryb życia staje się kluczowy dla zachowania zdrowia na długie lata.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Człowiek poznał kolejną tajemnicę orangutana. Naczelny potrafi się leczyć
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?