Proponowana zmiana przepisów prowadzi do zaostrzenia odpowiedzialności karnej lekarzy za tzw. „błędy medyczne". Znowelizowane przepisy wpływają bezpośrednio na zasady wymierzania przez sądy kar za przestępstwo nieumyślnego spowodowania śmierci (art. 155 k.k.), spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.), średniego lub lekkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 157 k.k.) oraz narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia czy ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 160 § 1 i 2 k.k.). Projekt ustawy przewiduje między innymi podniesienie dolnej i górnej granicy ustawowego zagrożenia wskazanych przestępstw od 2 do 15 lat – tak przykładowo art. 155 k.k. bądź od 3 do 20 lat – w przypadku przestępstwa z art. 156 k.k., który w związku z projektowaną zmianą należy traktować jako zbrodnię, a nie jak dotychczas, jako występek. Podniesienie granicy dolnego ustawowego zagrożenia prowadzi w oczywisty sposób do odejścia od wymierzania przez sądy za wskazane przestępstwa kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania. Zgodnie bowiem z aktualnie obowiązującym art. 69 § 1 k.k., sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym roku.
Ustawa nowelizująca wprowadziła również zmianę w zakresie art. 37a k.k., ograniczając możliwość stosowania przez sąd kar nieizolacyjnych. Projektowana zmiana sprowadza się do tego, iż sąd dokonując zamiany kary pozbawienia wolności na karę łagodniejszego rodzaju – czyli grzywnę lub karę ograniczenia wolności, zobowiązany jest orzec jednocześnie środek karny, na przykład w postaci zakazu wykonywania zawodu bądź zakazu zajmowania określonego stanowiska.
Czytaj także: Samorząd lekarski ostrzega przed surowszymi karami za błąd medyczny
W związku z wątpliwościami co do zgodności ustawy nowelizującej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o kontrolę jej konstytucyjności. Prezydent podniósł zarzut nieprocedowania projektu zmiany Kodeksu Karnego zgodnie z wymogami Regulaminu Sejmu.
Postępowanie zostało zakończone wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 lipca 2020 roku, zgodnie z którym ustawa z dnia 13 czerwca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw jest w całości niezgodna z art. 7 w związku z art. 112 oraz z art. 119 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, głównie z uwagi na wątpliwości co do zachowania formalnych wymogów procedury legislacyjnej właściwej dla regulacji zmieniającej Kodeks Karny.
