Utrata masy kości i mięśni jest największym zagrożeniem dla zdrowia ludzi podczas wielomiesięcznego pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Stan zdrowia w przestrzeni kosmicznej pogarsza się bardzo szybko, pewnym, ale nie do końca skutecznym przeciwdziałaniem są intensywne ćwiczenia. Utrata 1–2 proc. masy kości postępuje w w ciągu każdego miesiąca, a w przypadku mięśni jest znacznie gorzej. W ciągu 5–11 dni utrata masy mięśniowej może sięgnąć nawet 20 proc.
Program badań prowadzonych na stacji orbitalnej przez japońską agencję kosmiczną JAXA ma służyć wyjaśnieniu, w jaki sposób następuje degeneracja tkanek i jak jej zaradzić, gdy loty załogowe na Marsa będą trwały kilkanaście miesięcy.
Do badań japońscy naukowcy wykorzystują niewielkie robaki Caenorhabditis elegans. Te nicienie, żyjące w glebie, od połowy lat 60. XX wieku są używane jako organizmy modelowe w naukach biologicznych.
W eksperymentach, które już się rozpoczęły, badacze monitorują włókna mięśniowe robaków. Część laboratoryjnych zwierząt żyje w warunkach braku grawitacji, jakie normalnie panują na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Pozostałe zostały umieszczone w wirówce, która symuluje warunki panujące na Ziemi. Naukowcy porównają wyniki obu obserwacji i przeanalizują DNA robaków z obu środowisk. Zespół przebada formy dorosłe i larwy Caenorhabditis elegans.
– Astronauci będą hodować kilka generacji organizmów w różnych stanach rozwoju – powiedział Atsushi Higashitani z Uniwersytetu Tohoku w Miyagi w Japonii, nadzorujący ten eksperyment. – Nasze badania pozwolą określić, czy adaptacja do życia w przestrzeni kosmicznej jest przekazywana z jednego pokolenia komórek na następne bez zmiany podstawowego zestawu DNA organizmu. Następnie będziemy badać, czy niepożądane skutki braku grawitacji można by wyeliminować działaniem leków lub terapii.
