Departament skarbu i departament stanu USA potwierdziły nałożenie sankcji na największych białoruskich eksporterów: m.in. koncerny naftowe Biełnieftiechim i Naftan (zarządzają dwoma białoruskimi rafinieriami), producenta nawozów Grodno Azot, a także zbudowane jeszcze za czasów sowieckich (Chruszczow) Grodno Chimwołokno, Lakokraska i Połock Stiekłowołokno.
Wszystkie znów znały się na czarnej liście Urzędu Kontroli Aktywów Zagranicznych (OFAC). Zobowiązuje to amerykańskie firmy i osoby fizyczne do ograniczenia w ciągu 45 dni wszystkich transakcji z białoruskimi kontrahentami objętymi sankcjami.
Decyzja została podjęta „z powodu rażącego lekceważenia praw człowieka i niewypełnienia przez Białoruś zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego” - głosi komunikat departamentu stanu.
Firmy objęte sankcjami „finansują i wspierają reżim” Aleksandra Łukaszenki, „przyczyniając się do represji wobec narodu białoruskiego i podważając praworządność”.
Amerykańskie sankcje wymierzone są w białoruskich eksporterów zaopatrujących gospodarkę w twardą walutę. Produkty ropopochodne wytwarzane z surowców rosyjskich stanowią 20 proc. przychodów z eksportu napływającego do Mińska. Kolejne 9 proc. przypada na eksport nawozów. I to pomimo, że na listę nie trafił ich największy producent nawozów - Belaruskali.
Utrata wpływów z eksportu będzie bolesnym ciosem dla reżimu Łukaszenki, który jest wysoko zadłużony; nie ma skąd pożyczać, a w rezerwach posiada niespełna 3 miliardy dolarów.
Zadłużenie zagraniczne Białorusi 15-krotnie przekracza rezerwy walutowe i wynosi 42,1 mld dol. (ostatnie dane 1 stycznia). Z tego 27,32 mld dol. to zadłużenie sektora państwowego (wzrost w ciągu roku o 2,5 mld dol.).
Według danych Białoruskiego Banku Narodowego w okresie od stycznia 2020 do kwietnia 2021 rezerwy złoto-walutowe zmniejszyły się o jedną czwartą do 6,9 mld dol., z tego w walucie obcej 2,8 mld dolarów.
Oznacza to, że Białoruś znajduje się już poniżej krytycznego progu bezpieczeństwa MFW, który zaleca trzymanie w rezerwach równowartości trzymiesięcznego importu.
