VAT: gminy nie dostają nadpłat, bo skarbówka stosuje projekt

Gminom, które chcą uporządkować rozliczenia VAT, fiskus rzuca pod nogi prawo, którego... nie ma.

Aktualizacja: 15.02.2016 07:24 Publikacja: 15.02.2016 06:55

VAT: gminy nie dostają nadpłat, bo skarbówka stosuje projekt

Foto: 123RF

Czy w państwie prawa podstawą rozstrzygnięcia może być przepis, który nie obowiązuje? Taką „nową świecką tradycję" wprowadza skarbówka, powołując się w sprawach gminnych rozliczeń VAT na projekt specustawy, jeszcze w powijakach.

Nowa tradycja

– Z urzędów skarbowych obsługujących jednostki samorządowe płyną sygnały związane z okólnikiem ministra finansów wskazujące na to, że podczas składania korekt za okresy wcześniejsze należy stosować reguły wynikające z tzw. specustawy. A ta jest w fazie projektu, i to na dosyć wczesnym etapie procesu legislacyjnego – mówi Jerzy Martini, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Martini i Wspólnicy.

Chodzi o projekt z 14 stycznia 2016 r. ustawy o zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków europejskich przez jednostki samorządu terytorialnego oraz o zmianie ustawy o finansach publicznych. Ma wyprostować sytuację samorządów, które muszą scentralizować swoje odliczenia VAT. W świetle ubiegłorocznego orzecznictwa NSA i Trybunału Sprawiedliwości UE podatnikiem VAT jest tylko gmina i to ona musi rozliczyć daninę za wszystkie swoje jednostki i zakłady budżetowe.

Na razie, korzystając z okresu przejściowego, gminy próbują odzyskiwać VAT np. przez zakłady budżetowe, które do niedawna były uznawane przez fiskusa za odrębnego podatnika VAT. W jednym z takich przypadków naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla zakładu budżetowego odesłał sprawę nadpłaty do kolegiów właściwych dla gminy. Ustalając właściwość, powołał się na przepis... projektu specustawy.

Inne przypadki

To niejedyny przykład zastosowania nieobowiązującej procedury.

– Mamy pismo, że złożona korekta VAT nie wywołała skutków prawnych, bo w gminie nie została przeprowadzona konsolidacja. Na nasze argumenty, że konsolidacja ma obowiązywać od 1 stycznia 2017 r., mamy odpowiedź, że w wewnętrznych dokumentach minister pisze co innego – mówi Tomasz Ciszewski, doradca podatkowy, partner BT&A Group.

Eksperci alarmują, że urzędnicy nagminnie stosują przepisy z projektu, bo twierdzą, że „i tak wejdą w życie, więc po co czekać".

– Nie chce się wierzyć, że organy administracji są zmuszane do działania na podstawie projektów, co więcej, nawet niewniesionych jeszcze pod obrady Sejmu – podkreśla Adam Bartosiewicz, radca prawny, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL.

Jerzy Martini się zgadza, że sytuacja jest bardzo trudna także dla ministra finansów. Ten jednak, wskazując podległym organom, aby dla celów obecnych rozstrzygnięć stosowały rozwiązania, które mają dopiero wejść w życie, doprowadził do sytuacji groteskowej. Pomysł, aby podstawą prawną stał się projekt aktu prawnego, jest tak dziwaczny, że aż trudno go poważnie komentować.

Opinia

Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich

Żyjemy w państwie, które coraz trudniej nazwać państwem prawa. Dopóki specustawa zakładająca nowy sposób rozliczania VAT w gminach nie zostanie uchwalona i nie wejdzie w życie, przewidziane w niej rozwiązania nie obowiązują. Urzędnicy nie mają więc żadnych podstaw, żeby je stosować. Jeśli resort finansów chce im to umożliwić, musi doprowadzić do szybkiego uchwalenia przepisów. Sytuacja dotycząca rozliczeń VAT w gminach jest trudna i w całości zawiniona przez resort finansów. Gminy przez lata toczyły batalie, żeby traktować je jako jedynego podatnika VAT, i spotykały się z oporem fiskusa. Dziś mamy problem i nie da się go naprawić okólnikiem i stosowaniem przepisów, których nie ma.

Czy w państwie prawa podstawą rozstrzygnięcia może być przepis, który nie obowiązuje? Taką „nową świecką tradycję" wprowadza skarbówka, powołując się w sprawach gminnych rozliczeń VAT na projekt specustawy, jeszcze w powijakach.

Nowa tradycja

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów