Poznaliśmy dokument opisujący, jak powstanie Międzynarodowy Program Kopernikański, obejmujący kilka instytucji.
Pierwsza z nich Fundusz Akademii Kopernikańskiej zostanie uposażony w akcje 13 firm kontrolowanych przez rząd, m.in. Orlenu, PKO BP, PGNiG, PGE, PZU i KGHM. Łączna ich wartość ma wynieść niemal 63 mln zł.
Restrukturyzacja Polskiej Akademia Nauk ma zaś w znacznej mierze sfinansować działalność Copernicus Grandes Ecoles. Ta nowo powołana uczelnia miałaby przejąć dorobek części instytutów PAN. Nie upiecze się również zagranicznym stacjom badawczym Akademii. Ich działalność, a także funkcjonowanie instytutów polskich skoordynuje nowy Polski Instytut Naukowo-Kulturalny. Ma on korzystać z potencjału i środków tych placówek.
Choć w Polskim Ładzie napisano, że rządzący będą dbać o rozwój PAN, to z dokumentu dotyczącego powołania całego Międzynarodowego Programu Kopernikańskiego wynika co innego. – Obawiam się, że jeżeli taki program wejdzie w życie, z Polskiej Akademii Nauk zostanie wydmuszka. Wszystko, co cenne, zostanie przejęte przez rząd – ocenia dr hab. Grzegorz Makowski z Fundacji Batorego i Szkoły Głównej Handlowej. Dodaje, że to sposób nie tylko na zawłaszczenie zasobów Akademii, ale także na stworzenie stanowisk dla osób bliskich władzy.
Dokument, który dotarł do środowiska naukowego, przewiduje powołanie wielu nowych instytucji naukowych, w tym szkoły wyższej i uzależnionej od władzy kolejne nowej instytucji Międzynarodowej Akademii Kopernikańskiej. Wszystko pod pretekstem 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. To kolejna wersja planów rządzących w tej sprawie, wcześniejsza wyciekła w kwietniu.
– Nie tak powinna się odbywać debata nad przyszłością nauki w Polsce – uważa prof. Wiesław Banyś z Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP). – Choć środowisko naukowe, w tym ustawowo je reprezentujące ciała takie jak KRASP, Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego, rady naukowe PAN, Polska Akademia Umiejętności, oprotestowało plany powstania programu kopernikańskiego, zapowiedzi jego powołania pojawiły się w Polskim Ładzie – zaznacza prof. Banyś.
OPINIA:
prof. Jerzy Duszyński , Prezes PAN
Kopiujemy to, co stało się na Węgrzech. Tamtejsza Akademia walczyła o swą integralność dwa lata, ale walka została przegrana i jej instytuty zostały podporządkowane rządowej agencji.
U nas większość pieniędzy na funkcjonowanie Copernicus Grandes Ecoles ma zostać uzyskana w ramach restrukturyzacji PAN. To bardzo groźne.
