1 stycznia 2016 r. weszły w życie przepisy § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. poz. 1113).

Nowe regulacje wprowadziły – w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci i uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone – obowiązek dodatkowego zatrudniania:

1) nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, lub specjalistów, lub w przypadku klas I–III szkoły podstawowej

2) asystenta nauczyciela, o którym mowa w art. 7 ust. 1e ustawy, lub pomoc nauczyciela

– z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

W związku z licznymi pytaniami rodziców, dyrektorów przedszkoli, szkół, poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz organów prowadzących przedszkola i szkoły, MEN informuje:

Zatrudnianie

1) Decyzję w sprawie zatrudniania osób, które zapewnią wsparcie dzieciom/uczniom niepełnosprawnym podejmuje odpowiednio dyrektor przedszkola lub szkoły, albo osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego – art. 39 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).

Analiza indywidualnych potrzeb dziecka/ucznia może wskazywać na zasadność zapewnienia wsparcia ze strony ww. nauczyciela czy specjalisty, którego przygotowanie w danej dziedzinie będzie mieć kluczowe znaczenie we wsparciu dziecka/ucznia w codziennym funkcjonowaniu w szkole. Natomiast w przypadku, gdy dziecko/uczeń potrzebuje wyłącznie pomocy w zakresie wykonywania czynności samoobsługowych, przemieszczania się, czy właściwego kontaktu, zasadne może być zatrudnienie np. pomocy nauczyciela. Zatrudnienie dodatkowego nauczyciela/specjalisty może być również niezbędne do zaplanowania pracy z tym dzieckiem/uczniem, realizacji zajęć rewalidacyjnych lub innych zajęć odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka/ucznia. Nie może być zatem utożsamiane wyłącznie z asystowaniem dziecku/uczniowi podczas zajęć.

Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka/ucznia, uwzględniając ocenę efektywności udzielanej mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu. Oceny poziomu funkcjonowania dziecka/ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną oraz rodzicami dziecka/ucznia i pełnoletnimi uczniami.

2) Intencją wprowadzanych zmian było zapewnienie każdemu dziecku/uczniowi posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, wsparcia dodatkowej osoby, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych danego dziecka/ucznia.

Zadania dodatkowo zatrudnionych

1) Specjaliści i pomoc nauczyciela realizują zadania wyznaczone przez dyrektora szkoły ( 7 ust. 6 ww. rozporządzenia).

2) Natomiast nauczyciele dodatkowo zatrudnieni:

a. prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami realizują zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie;

b. prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami pracę wychowawczą z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;

c. uczestniczą, w miarę potrzeb, w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez nauczycieli oraz w zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w programie, realizowanych przez nauczycieli i specjalistów;

d. udzielają pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom i specjalistom realizującym zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, w doborze form i metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym.

Dyrektor szkoły, uwzględniając indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka/ucznia niepełnosprawnego, wyznacza zajęcia edukacyjne oraz zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, realizowane wspólnie z innymi nauczycielami przez nauczycieli lub w których nauczyciele ci uczestniczą (§ 7 ust. 4 i 5 ww. rozporządzenia).

3) Do zadań asystenta nauczyciela należy wspieranie nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze. Asystent wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem nauczyciela (art. 7 ust. 1e-1g ustawy o systemie oświaty).

Orzeczenia

1) Nie ma konieczności wydawania przez zespół orzekający nowego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, zawierającego zalecenia w tym zakresie, jeśli dziecko/uczeń już posiada aktualne orzeczenie. Dotychczas wydane orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zachowują swoją ważność na czas, na jaki zostały wydane.

2) Zakres wsparcia, jaki jest niezbędny dziecku/uczniowi posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wynika z zaleceń wskazanych w orzeczeniu (dotyczących rodzaju pomocy, jaka jest niezbędna dziecku/uczniowi, co następnie będzie wskazówką dla dyrektora, czy powinien powierzyć te zadania nauczycielowi, specjaliście czy pomocy nauczyciela) oraz z wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka/ucznia dokonanej przez zespół nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z tym dzieckiem/uczniem (§ 6 ust. 4 ww. rozporządzenia).

3) W nowych orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego zespół orzekający publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, powinien uwzględnić regulacje z 2015r. (wskazać rodzaj wsparcia potrzebny konkretnemu dziecku/uczniowi).