Nowe prawo - Bezpłatna pomoc prawna od 2019 r.: oprócz poradnictwa będą też mediacje

Na darmowe porady telefonicznie umówimy się z wyprzedzeniem. Otrzyma je każdy bez względu na wiek. Pod warunkiem że ma niskie dochody.

Aktualizacja: 19.12.2018 18:31 Publikacja: 19.12.2018 17:16

Nowe prawo - Bezpłatna pomoc prawna od 2019 r.: oprócz poradnictwa będą też mediacje

Foto: Fotorzepa, Piotr Guzik

Każda niezamożna osoba będzie mogła skorzystać z darmowej porady adwokata czy radcy prawnego. Od 1 stycznia 2019 r. zaczną bowiem obowiązywać nowe zasady prowadzenia punktów bezpłatnej pomocy prawnej w powiatach. To pierwsza tak duża zmiana przepisów od stworzenia systemu darmowego poradnictwa. Punkty zaczęły funkcjonować od 1 stycznia 2016 r.

Wystarczy oświadczenie

Chodzi konkretnie o nowelizację ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Jej celem jest poprawienie funkcjonowania punktów. Obecnie nie wszystkie działają dobrze. Niektóre świecą pustkami. Niewiele osób bowiem z nich korzysta.

Po wejściu w życie nowych przepisów wystarczy, że osoba, która chce skorzystać z pomocy, złoży proste pisemne oświadczenie, że nie stać jej na płatną poradę.

Czytaj też:

Z poradami prawnymi mogą być problemy

Z nieodpłatnej pomocy prawnej skorzysta każdy, kto nie może sam zapłacić np. za adwokata

Dziś nie każda osoba z niskim dochodem może liczyć na wsparcie. Prawo do tego rodzaju pomocy przysługuje m.in. weteranom, kombatantom, osobom do 26. roku życia oraz powyżej 65. roku, ciężarnym, rodzinom z Kartą Dużej Rodziny, a także niezamożnym, którym w roku poprzedzającym udzielenie porady zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej.

Na życzenie klienta prawnik sporządzi także projekt pisma o zwolnienie z kosztów sądowych, o ustanowienie pełnomocnika w sprawach cywilnych.

Nieodpłatna pomoc prawna nie obejmie natomiast spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, z wyjątkiem przygotowania do rozpoczęcia tej działalności.

Zadzwoń wcześniej

Nowe przepisy przewidują możliwość wcześniejszego umawiania wizyty na telefon. Dziś można uzyskać poradę właściwie z marszu. Ponadto niepełnosprawni będą mogli liczyć na telefoniczną poradę oraz poza punktem, np. w swoim domu.

Powiaty będą mogły zdecydować o specjalizacji niektórych punktów.

Na powiaty ma być nałożony obowiązek informowania o punktach bezpłatnego poradnictwa na swoich stronach internetowych. Dzięki temu bardziej elastycznie dostosują usługi do lokalnych potrzeb. Będą mogły też wydłużyć czas dyżurów osób udzielających porad z czterech do pięciu godzin, gdy liczba chętnych uniemożliwia sprawne umawianie terminów wizyt.

Mediacja i porady obywatelskie

W punktach bezpłatnej pomocy będzie można również skorzystać z mediacji, np. w sprawach rodzinnych mających na celu dobro dziecka lub pogodzenie się małżonków. Dzięki temu mniej spraw ma trafiać do sądu.

Nowe przepisy włączają do systemu bezpłatnego poradnictwa prawnego także poradnictwo obywatelskie, co budzi ogromne kontrowersje.

Porady obywatelskie różnią się bowiem od typowych porad prawnych. Obejmują zazwyczaj informację prawną przekazaną w prosty, zrozumiały sposób oraz wsparcie psychologiczne.

Nie trzeba też być prawnikiem, by udzielać tego rodzaju wsparcia. Wystarczy odbyć szkolenie. I właśnie to nie podoba się wielu prawnikom. Ich zdaniem nie będzie to profesjonalna pomoc.

Kłopot z przepisami wykonawczymi

W tym roku powiaty miały duże problemy z organizowaniem konkursów na prowadzenie punktów bezpłatnej pomocy prawnej przez organizacje pozarządowe.

Brakowało przepisów wykonawczych, dzięki którym starostwa mogą zorganizować konkursy wyłaniające organizacje pozarządowe prowadzące część punktów poradnictwa prawnego. W tej sytuacji powiaty nie miały wyjścia i wiele z nich zdecydowało się przeprowadzić konkursy wprost na podstawie ustawy o bezpłatnej pomocy oraz dotychczasowych przepisów wykonawczych.

Z danych przekazanych z Ministerstwa Sprawiedliwości wynika natomiast, że powiaty dostaną więcej środków.

W 2018 r. dostały 95 408 496 zł dotacji, na jeden punkt przypadło 5217 zł. Natomiast w 2019 r. łączna kwota dotacji wyniesie już 100 914 tys. zł, czyli na jeden punkt 5500 zł. Nowe przepisy przewidują również też wzrost z 3 proc. do 6 proc. części dotacji dla powiatów na obsługę organizacyjno-techniczną tego zadania. W 2017 r. nieodpłatnej pomocy prawnej udzielono 388 733 osobom, z tego w punktach prowadzonych przez adwokatów i radców prawnych 252 566, a w punktach powierzonych organizacjom pozarządowym 146 062. Osobom, które skorzystały w 2017 r.

Podstawa prawna: nowelizacja z 15 czerwca 2018 r. DzU z 1 sierpnia 2018 r., poz. 1467

Każda niezamożna osoba będzie mogła skorzystać z darmowej porady adwokata czy radcy prawnego. Od 1 stycznia 2019 r. zaczną bowiem obowiązywać nowe zasady prowadzenia punktów bezpłatnej pomocy prawnej w powiatach. To pierwsza tak duża zmiana przepisów od stworzenia systemu darmowego poradnictwa. Punkty zaczęły funkcjonować od 1 stycznia 2016 r.

Wystarczy oświadczenie

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego