Nie ma wątpliwości, że brak aktywności fizycznej jest ogromnym problemem współczesnych społeczeństw i jest jedną z istotnych przyczyn chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2 czy choroby sercowo-naczyniowe.
Według jednej z metaanaliz ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 jest blisko dwukrotnie większe u osób siedzących ponad 8 godzin dziennie w porównaniu z siedzącymi mniej niż 4 godziny. Podobną zależność wykazano również dla chorób sercowo-naczyniowych, depresji i nowotworów.
Czytaj też: Brak aktywności szkodzi pamięci
W ostatnich kliku latach wielokrotnie pojawiały się doniesienia porównujące szkody wywołane przez brak ruchu z tymi, jakie powoduje palenie papierosów. W opublikowanym w American Journal of Public Health artykule eksperci postanowili wziąć je pod lupę. Przytoczyli dane, z których wynika, że w narastającej od 2010 roku kampanii medialnej, sugerującej, że siedzący tryb życia jest tak samo szkodliwy, albo i nawet gorszy od palenia, mamy do czynienia z naciąganiem faktów.
Palenie papierosów, według autorów, zwiększa ryzyko zgonu z jakiegokolwiek powodu o około 180 proc., podczas gdy siedzący tryb życia jedynie o 25 proc. Zdaniem autorów artykułu porównanie bezpośrednich konsekwencji zdrowotnych siedzącego trybu życia i palenia jest nie tylko niemożliwe, ale też niezalecane.
Według jednej z ostatnich metaanaliz współczynnik ryzyka (hazard ratio, HR) dla umieralności związanej z siedzącym trybem życia wynosi 1,22. Dla porównania ryzyko względne (relative risk, RR) zgonu palacza tytoniu w stosunku do osoby nigdy niepalącej wynosi 2,8 dla mężczyzn i 2,76 dla kobiet (dla osób wypalających ponad 40 papierosów dziennie HR wynosi odpowiednio 4,08 i 4,41).
W latach 2012-2016 dwunastokrotnie wzrosła liczba publikacji dotyczących szkodliwego wpływu siedzącego trybu życia zarówno w czołowych magazynach takich jak Time, jak i czasopismach medycznych. Palenie papierosów jest przyczyną zgonu 21 proc. mężczyzn i 17 proc. kobiet.
Naukowcy nie kwestionują znacznej szkodliwości siedzącego trybu życia, ale uważają, że porównywanie go z paleniem niesie ze sobą ryzyko trywializacji i umniejszania negatywnych skutków nikotynizmu.
Autorzy artykułu podkreślają, że to środki masowego przekazu są najważniejszym i znaczącym źródłem informacji na temat zdrowia dla ogółu społeczeństwa. Nieprawdziwe lub zniekształcone informacje nie pomagają w kształtowaniu zdrowych nawyków. Ich zdaniem społeczność naukowa powinna również podjąć wysiłki, aby przekazywać społeczeństwu jasne i dokładne komunikaty i unikać sensacyjnych nagłówków.
