Brak regulacji prawnej systemu odszkodowań czy wiarygodnego rejestru niepożądanych odczynów poszczepiennych nie daje podstaw do postawienia zarzutu naruszenia konstytucji.
Rozpatrywana przez Naczelny Sąd Administracyjny sprawa dotyczyła szczepień chłopca urodzonego w 2006 r. Jego matka odmawiała zaszczepienia dziecka. Nie stawiła się wraz z synem na badanie kwalifikacyjne i szczepienie w przychodni. Nie dostarczyła też lekarskiego zaświadczenia potwierdzającego czasowe lub stałe przeciwwskazanie do realizacji tego obowiązku. Wobec kobiety wszczęto postępowanie egzekucyjne, a następnie nałożono na nią grzywnę. Sprawa przeszła przez wojewodę śląskiego, ministra zdrowia, wojewódzki sąd administracyjny, a wreszcie trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wszyscy byli jednomyślni – kobieta powinna zapłacić 500 zł w celu przymuszenia do szczepienia. Na nic zdało się powoływanie na konstytucję i wskazywanie braku wiarygodnego rejestru niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Czytaj więcej
Rodzice mają zapłacić grzywnę, bo obowiązek szczepienia wynika z prawa i trzeba go wypełnić.
NSA oddalił skargę kasacyjną i uzasadnił, że konieczność wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych dzieci nie pozostaje w sprzeczności z konstytucją. Wprost przeciwnie, art. 68 ust. 4 Konstytucji RP zobowiązuje władze publiczne do zwalczania chorób epidemicznych. Obowiązek ten nie pozostaje w sprzeczności z poszanowaniem życia prywatnego i rodzinnego jednostki.
Brak regulacji prawnej systemu odszkodowań czy też wiarygodnego rejestru niepożądanych odczynów poszczepiennych również nie daje podstaw do postawienia zarzutu naruszenia przepisów konstytucyjnych.
Na organach państwa ciąży obowiązek stosowania środków prawnych dla gwarancji ochrony zdrowia, m.in. dla zapobiegania chorobom przez określenie obowiązków jednostki. W myśl art. 83 Konstytucji RP każdy ma zaś obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej.
NSA przywołał wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Vavřička i inni). Zgodnie z tym rozstrzygnięciem ustawowy nakaz szczepień i wynikające z niego sankcje administracyjne realizują ważne cele społeczne – ochronę zdrowia publicznego i ochronę praw innych osób. Szczepienia chronią bowiem zarówno osoby zaszczepione, jak i osoby, które z powodów medycznych nie mogą się zaszczepić, a tym samym polegają na tzw. stadnej odporności całego społeczeństwa.
Sygnatura akt: II OSK 769/19
