Główny Inspektor Sanitarny otrzymał wiele powiadomień o wprowadzeniu do obrotu suplementów diety z witaminą D w składzie, czasami jako głównym składnikiem. GIS poprosił więc Zespół ds. Suplementów Diety o przedstawienie stanowiska w sprawie maksymalnej bezpiecznej ilości witaminy D w suplementach diety.
Zgodnie z normami żywienia dla populacji Polski wystarczające spożycie (AI) witaminy D we wszystkich grupach populacyjnych wynosi 15 µg cholekacyferolu/osobę/dobę, za wyjątkiem noworodków, dla których AI = 10 µg. Głównym źródłem witaminy D w organizmie człowieka jest synteza skórna zależna m.in. od pory roku, stopnia nasłonecznienia i czasu ekspozycji. Uważa się, że codzienna 15-minutowa ekspozycja na światło słoneczne może zapewnić wystarczającą syntezę skórną. Jednak w okresie od października do marca synteza prawie całkowicie jest zahamowana. Wskazana jest wówczas suplementacja witaną D.
Kluczową rolą witaminy D jest udział, obok parathormonu i kalcytoniny, w regulacji homeostazy wapnia i fosforanów poprzez wpływ na jelita (zwiększenie syntezy białka wiążącego wapń i jego wchłaniania), kości (uwolnienie wapnia i fosforanów – przy hipokalcemii) i nerek (reabsorpcja wapnia). Wobec tego utrzymanie optymalnego stężenia 25(OH)D w surowicy jest istotnym czynnikiem w profilaktyce osteoporozy i złamań, krzywicy i osteomalacji.
Na niedobór witaminy D w organizmie narażone są głównie osoby otyłe i seniorzy, szczególnie w okresie braku ekspozycji na działanie promieni słonecznych. W ostatnich wytycznych określono, że osobom tym zalecane jest suplementowanie witaminy D w dawce sięgającej 4000 IU/dobę [100 µg/dobę] jednak nowe dane naukowe wskazują, że suplementacja witaminą D w dawkach powyżej 10 µg/dobę u osób bez niedoborów tej witaminy może być związana ze zwiększoną umieralnością z powodu chorób nowotworowych i innych przyczyn (Chen, 2019). Biorąc pod uwagę coraz większą popularność fortyfikacji produktów spożywczych oraz biofortyfikacji witaminą D, zwiększa się spożycie tej witaminy z dietą. Ocenę bezpieczeństwa spożycia witaminy D z uwzględnieniem zarówno suplementów diety, jak i fortyfikacji oraz biofortyfikacji przedstawiono w pracy z 2017 r. (Pigat, 2017). Dane ze Szwecji, uwzględniając ww. źródła witaminy D w diecie, wykazały przekroczenie poziomu UL dla tej witaminy (103,9 µg/dzień) na poziomie 95 percentyla.
Na podstawie analizy najnowszych badań Zespół stwierdził, że bezpieczną dawką jest 2 000 IU (50 µg)/dobę. Przed zastosowaniem wskazane jest jednak wykonanie badania 25-(OH)D we krwi oraz konsultacja wyniku badania z lekarzem lub farmaceutą.
Stanowisko Zespołu poparła jednogłośnie również Rada Sanitarno-Epidemiologiczna.
