Rz: Pierwszy w Polsce przeszczep krzyżowy odbył się tydzień temu. Zakończył się pełnym sukcesem?
Prof. Artur Kwiatkowski: Jesteśmy z zabiegu bardzo zadowoleni. Dawcy opuścili naszą klinikę w piątek. Panie – biorcy – właśnie ją opuszczają. Sama operacja nie jest bardzo skomplikowana.
W przypadku, o którym rozmawiamy, mówimy o dużej dawce emocji, mamy bowiem w przeszczepie krzyżowym do czynienia z dwoma operacjami zdrowych ludzi. Pobieramy nerki co prawda laparoskopowo metodą dostępu zaotrzewnowego, ale nie zmienia to sytuacji, że jest to jednak trudna operacja. Nie wchodzimy dzięki temu do jamy brzusznej. Dolegliwości po takiej operacji są dużo mniejsze niż po klasycznym zabiegu, kiedy cięcie jest pod łukiem żebrowym.
Będą kolejne przeszczepy krzyżowe w najbliższym czasie?
Szykujemy kolejne takie operacje. Chcemy, aby teraz były to nie dwie pary, ale więcej. Mamy wówczas możliwość precyzyjniejszego doboru i krzyżowania par. Możemy to też robić z innymi krajowymi ośrodkami. Mamy w tej chwili kilkanaście par, które staramy się połączyć.
Dlaczego wykonujecie te zabiegi jednocześnie? Nie można przeszczepić najpierw nerki jednej osobie, a drugiego dnia drugiej?
Pobranie i przeszczep robi się obu parom jednocześnie także po to, aby ktoś z nich się nie rozmyślił. W Czechach jednak tego rodzaju operacje przeprowadza się dzień po dniu. W USA jednocześnie przeszczepia się nerki kilkudziesięciu parom. Są one w różnych ośrodkach – nerki podróżują samolotami z jednego końca Stanów na drugi. Z punktu widzenia par jest to ideał. Przy 30 parach możemy mówić o stanie idealnego doboru.
W Polsce mamy stosunkowo niedużą kolejkę osób oczekujących na przeszczep – około 1000 osób. Osób dializowanych jest natomiast około 20 tys. Skąd tak duża dysproporcja?
W Stanach Zjednoczonych i w większości państw UE ponad 50 proc. osób dializowanych jest w kolejce do przeszczepu. U nas poniżej 5 proc. Pytanie jest raczej do nefrologów i stacji dializ. Czemu nefrolodzy nie zgłaszają tych pacjentów do transplantacji? Jest to też pytanie do płatnika – czemu w miejsce tańszej transplantacji wybiera dużo droższą dializoterapię? Dializa już w pierwszym roku wykonywania jest trzykrotnie droższa od transplantacji.
Dzisiaj mamy nawet nerki, które po przeszczepieniu funkcjonują ponad 30 lat. Średnia przeżywalność nerki po przeszczepie to kilkanaście lat. Średni czas przeżycia pacjenta dializowanego to 8–10 lat, a pacjenta po przeszczepie to 20 lat. Błędne jest też myślenie, że skoro zdrowie pacjenta na dializie się pogarsza, to wtedy należy przeszczepić mu nerkę. Chorzy powinni być klasyfikowani do leczenia w okresie poprzedzającym rozpoczęcie dializowania. Pierwszą opcją powinno być – i tak jest na świecie – przeszczepienie choremu nerki od dawcy żywego w okresie przeddializacyjnym.
Czy mogę podarować swoją nerkę osobie niespokrewnionej albo obcej?
